سه شنبه, ۷ اسفند, ۱۴۰۳ / 25 February, 2025
مجله ویستا

مراحل قصه نویسی کدامیک از ابزار قصه گویی است


مراحل قصه نویسی کدامیک از ابزار قصه گویی است

مراحل قصه نویسی در این مقاله به تعریف سبک و مراحل مختلف قصه نویسی, ابزار قصه نویسی و اینکه در قصه پردازی چند نوع نگاه داریم پرداخته شده است

سبک در قصه نویسی چیست؟

سبک شیوه ای است که نویسنده در نوشتن به کار می بندد . تفاوت سبک نویسندگان در نهایت بیانگر تفاوت های ذهنی و شخصیتی آنهاست. هر نویسنده شیوه ی کلام و گویش فردی خود را دارد، در نهایت باید اذعان کرد که سبک، شخصی است.

زبان از کلمات و جملات ترکیب یافته است، اما تنها کلمات و جملات نیستند که بر خواننده تأثیر می گذارند. بلکه سبک و سیاق کاربرد و نحوه ی انتخاب آنهاست که خواننده را تحت تأثیر قرار می دهد. خواننده صرفاً از آنچه نویسنده می گوید از داستان استقبال نمی کند بلکه چگونگی گفتن او خوشایند و مطبوع است. از میان نویسندگان ایرانی صاحب سبک می توان به جلال آل احمد و ابراهیم گلستان اشاره کرد که شیوه نگارش آنها از ویژگی ممتازی برخوردار است. البته این بدان معنا نیست که دیگر نویسندگان فاقد سبک هستند. چرا که هیچ پدیده ی هنری و ادبی را نمی توان یافت که سبک و روش خاصی نداشته باشد.

تعریف سبک

سبک به رسم و طرز بیان اشاره دارد. تحلیل و تدبیری که نویسنده در انتخاب واژه ها و به کار بردن آنها در نوشتن دارد. می توان گفت که گزینش واژگان، صنایع ادبی، طرح ها، ریخت جمله ها و پاراگراف ها و در واقع همه ی جنبه های قابل تصور زبان و نحوه ی به کارگیری آنها در ایجاد سبک مؤثر هستند. سبک لحن و صدای خود نویسنده است و مختص خود اوست.

باید در نظر داشت که سبک به تنهایی در وحدت بخشیدن و پیوستگی به اثر داستانی، در جایی که دیگر عناصر داستانی انسجام ندارند کافی نیست، اما سبک می تواند با همکاری سایر عناصر داستان، وحدت ایجاد نماید.

انواع سبک در قصه نویسی

پیش از آن که «داستان های امروزی» و انواع آن به وجود آید، تنها نوع قصه در ادبیات ملت ها رایج بود، تردیدی نیست که در آن زمان صحبتی ازداستان و عناصر داستان در میان نبود و تجزیه ی داستان نیز مسئله ای ناشناخته بود به همین دلیل روند پیشرفت و تکامل داستان، امروزه از سرعت و شتاب بیشتری برخوردار است و نظریه ها و موضوعات بسیاری پی در پی بر دامنه ی آن افزوده می شود.

به عنوان مثال «داستان کوتاه» چه از نظر شکل و چه از نظر محتوا تغییرات بسیاری پذیرفته است. اگر چه در طول عمر خود پیوسته با درماندگان و رنج کشیدگان سر وکار داشته است، اما این مشکلات و سختی ها، از نسلی به نسل دیگر، اشکال و بازتاب های متفاوتی داشته است و بر مخاطبان داستان کوتاه افزوده است. بدین ترتیب «داستان کوتاه» را می توان یکی از رایج ترین، انواع داستان به شمار آورد که توانسته، معانی و مفاهیم بسیاری را در خود منعکس کند. نگارنده در این نوشته قصد دارد تا با استفاده از منابع مختلف در زمینه ی ادبیات داستانی، مخاطب را با ادبیات داستانی ،انواع داستان و عناصر داستان آشنا سازد . بدین ترتیب این نوشته را می توان به عنوان درسنامه ای برای آشنایی نویسندگان مبتدی به کار برد شاست .

آشنایی با ادبیات داستانیFiction

انقلاب مشروطیت در تمام ارکان اجتماع حرکتی به وجود آورد که موجب تحولات مهمی در زمینه های گوناگون شد از جمله؛ ادبیات داستانی متفاوتی به وجود آمد که هم از نظر ساختار و هم از نظر معنا از ادبیات داستانی گذشته متمایز بود. این ادبیات داستانی، تحت تأثیر ترجمه ی رمان ها و داستان های کوتاه خارجی دوام یافت و نوشتن داستان به شیوه ی غربی معمول شد و از آنجا که قالبی جدا و کاربردی دیگر داشت. انواع سنتی و مرسوم قصه های قدیمی را به کناری افکند و راهی به کل جدا و متفاوت از قصه ها در پیش گرفت (رک. میرصادقی، 1386: 9).

ادبیات داستانی شامل آثار خلاقه ی منثور می شود و آثار خلاقه ی منظوم در این شاخه قرار نمی گیرد به عبارت دیگر «ادبیات داستانی بخشی از ادبیات تخیلی است. و تفاوت عمده ی آن ها با هم در این است که ادبیات داستانی همه ی انواع آثار داستانی روایتی منثور را در بر می گیرد، خواه این انواع از خصوصیات شکوهمندی ادبیات تخیلی برخوردار باشد، خواه نباشد، یعنی هر اثر روایی منثور خلاقه ای که با دنیای واقعی ارتباط معنی داری داشته باشد در حوزه ی ادبیات داستانی قرار می گیرد» (میرصادقی، 1388: 21).