سلمان فارسی

▪ « سلمان فارسی از صحابه برگزیده پیامبر اسلام »
در این مقال ناگزیر از این یادآوری می باشیم که قصد آن نیست که درباره سلمان پارسی این بزرگ مرد تاریخ که نام او جاویدان و فخر وطن و اسلام …

« سلمان فارسی از صحابه برگزیده پیامبر اسلام »

در این مقال ناگزیر از این یادآوری می باشیم که قصد آن نیست که درباره سلمان پارسی این بزرگ مرد تاریخ که نام او جاویدان و فخر وطن و اسلام است تنها به شرح حال و ذکر احوال و آثار تولد و مرگ او اکتفا نموده و بگذریم .

تاریخ تولد و مرگ سلمان در کتب مختلف به اختلاف ذکر شده و چنین به نظر می آید که این نکته نیز چندان مهم نباشد که او احیاناٌ در ۵۰ یا ۵۲ یا ۴۰ قبل از هجرت متولد گردیده باشد یا اینکه در سال ۱۲ یا ۱۳ هجرت از جهان باشد.

در اینجا آنچه که شایسته کمال توجه و در خور مطالعه می تواند بوده باشد شناسایی همه جانبه شخصیت تاریخی این برگزیده صحابه ایرانی حضرت رسول اکرم است که تاکنون کمتر به روشنی و به درستی از آن سخن رفته و غرض آشنایی با عقاید پر شکوه او و بررسی احوال وی در جهت بازنگری تازه ای نسبت به بینش اجتماعی او تاثیر جهان بینی این مرد در تطور تاریخی جوامع بشری است.

آنچه را بدون تردید می توان پذیرفت این است که سلمان در شهر اصفهان متولد شد و هم در این شهر دانش اندوخته ، نوشته اند که وی ابتدا به مذهب مسیح گرویده و سپس از این آئین روی برتافته اما با توجه به عقاید او این نکته مسلم می شود که وی به عنوان یک روشنفکر ایرانی که از ناروائیها و مظالم قدرت مخرب و جابرانه مغان و روحانیون زردشتی که آئین باستانی مردم را تحریف کرده و بصورت سلاحی علیه مردم و بسود طبقات بالا بکار می بردند و همچنین از عشرت پرستی دربار ساسانی و اختلاف عظیم طبقاتی بجان آمده ، اصول آئین مزدک را پذیرفته است.

باید گفت که قیام مزدک یک مبارزه اجتماعی و نهضتی بود که علیه سلطه تیره مغان بر شئون مختلف اجتماعی در عصر ساسانی بوجود آمد که فلسفه آن بر مبنای سنن باستانی زردشتی دوران هخامنشی و میترائیسم بنا گردید که با الهام ضمنی از ادیان دیگر فلسفه یونان گسترده تر و واقع بینانه تر بود . آئینی بود که درشرابط جامعه طبقاتی عصر ساسانی تکوین یافته و متعلق به طبقات مظلوم بود . از اینرو گسترش شگفت آور یافت و مغان عالیجاه و صاحبان قدرت و زور با تمام نیرو در سرکوبی آن کوشیدند . مذهبی بود با اصولی محکم و طرحی تازه و انقلابی که بعدها ناروائی هائی غیر قابل قبول و دروغهای نچسب توسط مغان به آن بسته شد و متاسفانه مورخین بعد از اسلام نیز این پیرایه ها را باور کرده و به شکل متعصبانه تر در مورد مزدک عنوان کرده اند .

اندکی حاشیه رفتیم ، بهر صورت بعد از قتل پیروان مزدک و کشتار دسته جمعی ایشان بدست انوشیروان و بدستور مغان نهضتی را که مغایر اصول سروری ایشان و دشمن منافع طبقاتی آنان بود کوبیدند . سلمان در چنین احوالی ناگزیر از زادگاه خود گریخته و از وطن خود آواره شد ، وی بعد از سالها دربدری در فلسطین و سوریه و بین النهرین سرانجام به غلامی مردی یهودی در می آید و به مکه می رود.

بخوبی می دانیم که در آن ایام شبه جزیره عربستان در آتش جهل و تب ظلم و بیداد می سوخت عامل اصلی جهالت و فساد بین مردم عربستان و گسترش تعصب و ریا و ظلم در این خطه در اثر نفوذ امپراتوری رم شرقی و سیاست استعماری آنها و مبارزه این سیاست با تسلط ایران بر عربستان بوده است . و آن چنان جهل و تعصبی در این خطه گسترده شده بود که مردان عرب دختران خود را زنده بگور می کردند و برادر برادر را می کشت و فدیه می داد و ...

سلمان با تمام انسان دوستی خود به چنین محیط تیره ای گریخته بود و می کوشید تا مفری برای نجات مردم بیابد.

و بر مبنای عقاید پیشین خود شرائط اجتماعی عربستان را می سنجید و سعی بر آن داشت که تلفیقی بین اصول مترقی عقاید ایرانی و مزدکی و شرائط اندوهبار اعراب ایجاد کند ، در این هنگام است که پیامبر عزیز و بزرگ اسلام را می یابد و مثل شعاعی مجذوب سرچشمه منیر و فیاض پیامبر اسلام می شود و می بینیم آنچنان مورد توجه و در خور مصاحبت پیامبر بزرگ و خاتم النبییین قرار می گیرد که پیامبر اور را از آل عباء و جزء خانواده خود می شناسد.

سلمان تا آخر عمر یار صدیق و مشاور بزرگ پیامبر جلیل القدر و معظم اسلام و حضرت علی (ع) سالار مردان عالم قرار می گیرد و هرگز در والاترین مسند دنیا مردم را فراموش نکرد و جز راه حق نپوئید!

و وقتی که حکومت مدائن را داشت و بر جایگاه کسری تکیه زده بود وارسته و بسیار ساده و بی پیرایه بود و بطوری که نوشته اند پیوسته گلیم پوشیدی و پیاده رفتی و اسباب خانه خود را متکفل شدی.