پاسداشت روز جهانی آب

آب مایه پیدایش حیات آدمی و الفبای آبادانی است. تمدنهای بزرگ بشری در حاشیه رودخانه های بزرگ شکل گرفته اند.
نقش آب در شکوفایی تمدنها به حدی است که این تمدنها را تمدنهای آبی یا هیدرولیک …

آب مایه پیدایش حیات آدمی و الفبای آبادانی است. تمدنهای بزرگ بشری در حاشیه رودخانه های بزرگ شکل گرفته اند.

نقش آب در شکوفایی تمدنها به حدی است که این تمدنها را تمدنهای آبی یا هیدرولیک نامیده اند. تمدنهای نخستین در جنوب ایران، بین النهرین (عراق فعلی) و مصر از این جمله اند.

اقوام باستانی آب را جریان زنده ای می دانستند که از چشمه یا کوه بیرون می مد به همین دلیل هیچگاه آن را بدون پسوند زنده یا واژهای که حاکی از زنده بودن آن باشد به کار نمی بردند. در زبان عربی همیشه ازجریان آب و در زبان عبری از آب زنده یاد می کنند. موبدان همیشه عقیده داشتند که زمین از آب مقدس که هنوز در زیرزمین جریان دارد به وجود آمده است و پیدایش اراضی مصب رودخانه نیل را شاهدی بر این ادعا ذکر کرده اند.

با توجه به اهمیت آب و چالش های زیادی که در مدیریت منابع آب وجود دارد سازمان ملل متحد ۲۲ مارس برابر با دوم یا سوم فروردین ماه هر سال را به عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرده است و همین مناسبت فرصتی برای اعلام برنامه ها و تاکید بر سیاستهای سازمانهای بین المللی و مرتبط با صنعت آب در سراسر جهان است.

بزرگداشت چنین روزی به ابتکار کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد در ۲۲ دسامبر سال ۱۹۹۲ در اجلاس ریودوژانیرو به تصویب رسید و از سال بعد (۱۹۹۳) به طور رسمی اجرا شد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز در پنجاه و هشتمین نشست خود در دسامبر دو سال پیش موافقت کرد که دهه ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ بعنوان دهه ی بین المللی برای اقدام عملی در حوزه ی آب باشد و با موضوع آب برای زندگی نامگذاری شود.

سازمان ملل متحد شعار روز جهانی آب در سال جاری میلادی را آب و بهداشت (Water & Sanitation) اعلام کرده است. سازمان ملل متحد مردم جهان را برای گرامیداشت این روز که به چالش های پیش روی بهداشت آب توجه دارد فرا خوانده است.

دبیر کل سازمان ملل متحد درپیامی به همین مناسبت گفته است: امسال روز جهانی آب مصادف است با سال بین المللی تاسیسات بهداشت که چالش پیش روی ما برای اقدام فوری برای رفع بحرانی است که جان یک نفر از هر سه انسان در زمین را می گیرد. به گفته بان کی مون ، در هر ۲۰ ثانیه کودکی به دلیل وضعیت ناهنجار تاسیسات بهداشتی جان خود را ازدست می دهد و دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر در جهان از این وضعیت تاثیر می گیرند.

دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرده است: تاسیسات بهداشتی ناقص همراه با کمبود آب آشامیدنی سالم و نبود بهداشت، میزان مرگ و میر را در جهان افزایش می دهد و آنانی که زنده می مانند، از زندگی سالم محرومند. رهبرانی که سند توسعه هزاره را در سال ۲۰۰۰ تصویب کردند، کاهش ۵۰ درصدی افراد محروم از تاسیسات بهداشتی تا سال ۲۰۱۵ را به عنوان یکی از اهداف این سند قرار داده اند. متخصصان پیش بینی می¬کنند، تا سال ۲۰۱۵ حدود دو میلیارد و یکصد میلیون نفر فاقد تاسیسات بهداشتی اساسی خواهند بود. با امکانات کنونی، منطقه جنوب صحرای آفریقا تا سال ۲۰۷۶ نیز به این هدف نخواهد رسید.

بر اساس گزارش های رسمی وضعیت آب آشامیدنی و بهداشت در برخی از نقاط کشورمان نیز شرایط مطلوب را ندارد. کاهش سطح آب زیرزمینی دشت‌های کشور در دو دهه اخیر موجب شده است تا در برخی نقاط آب های شور زیرزمینی به سمت سفره های آب شیرین حرکت کند که این امر منابع آبهای زیرزمینی به ویژه در نقاط خشک و نیمه خشک کشور را با بحران مواجه می کند.

آبیاری زمین های کشاورزی با فاضلاب، دفع سنتی فاضلاب، تصفیه ناقص فاضلاب و پساب آلوده حاصل از برخی از تصفیه خانه های فاضلاب کشور از دیگر تهدیدهای منابع آب کشورمان است که امید می رود با توجه به فرصت جهانی پیش آمده در تمرکز برای حل این مشکلات، راه حل های پایداری برای آنها اندیشیده شود.

شعارهای روز جهانی آب در سالهای پیشین:

۲۰۰۷:سازگاری با کم آبی

۲۰۰۶:آب و فرهنگ

۲۰۰۵: آب برای زندگی

۲۰۰۴: آب و بلایا

۲۰۰۳: آب برای آینده

۲۰۰۲: آب برای توسعه

۲۰۰۱:آب برای سلامتی

۲۰۰۰: آب برای قرن بیست و یکم

منبع :هیئت علمی پایگاه تخصصی مهندسی آب ایران، آبانگاه ( www.Abangah.net)

محمد فردوسی