تفرقه بینداز و حکومت کن

کالبدشکافی رفتارهای حرفه ای در فوتبال

شخصیت افراد بزرگ در عرصه های مختلف را می توان از روی محل جغرافیایی آنها شناخت، می شود حدس زد که بروز رفتارهای حرفه ای و خلاقیت در کار، مخصوص اشخاصی است که از ضریب هوشی بالاتری نسبت به دیگران برخوردارند. کلمه «خاص» ذهن را به سمت فاکتورهایی می برد که هر کدام شان به شکل کاملی در یک شخص جمع شده باشد اما متفاوت بودن با دیگران تنها مستلزم داشتن یک فاکتور اصلی است و آن هم زیرکی در جامعه شناسی است، یعنی استفاده از موقعیت ها نسبت به شناخت از محیط یا جامعه خود و این زمانی است که می توان کارهای خارق العاده انجام داد که دیگران سال ها نتوانسته اند در آن موقعیت و محل انجام دهند! امروزه کمتر مدیر یا مربی پیدا می شود که هم بتواند جامعه شناس خوب، روانشناسی ماهر و یک صاحب سبک در حرفه اش باشد اما در مورد ژوزه مورینیو شاید تعبیر مدیر بحران یا مدیر شرایط خاص آنقدر صحیح نباشد اما یک مساله به وضوح نمایان است و آن این است که او واقعاً «آقای خاص» است.

اگر سری به ستوبال، چهارمین شهر بزرگ پرتغال بزنید، متوجه می شوید که در پیشینه این شهر ساحلی زیبا بزرگانی از تاریخ و فرهنگ کشور پرتغال مانند مانوئل ماریا باربوسا (شاعر، ۱۸۰۵-۱۷۶۵)، لوشیاتودی (خواننده معروف کلاسیک (۱۸۳۳-۱۹۵۳) و … و مورینیو برترین مربی جهان در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ زندگی کرده اند. آنها افراد زیرکی بودند که از موقعیت های اندک خود کمال بهره را برده اند.

در حال حاضر هم مرد خوش نام و ثروتمند جهان فوتبال، مورینیو در ویلای صورتی رنگی که جلب توجه می کند به سر می برد. به هرحال وی به دور از هیاهو و در سکوت شخصی خود تمامی رقابت ها را دنبال می کند، شاید هم دور نباشد که اگر آنجا را مرکز تمامی شایعات در مورد آینده شغلی او بدانیم!

سایه مورینیو بر سر هر مربی بخت برگشته ای که تیمش در حال سقوط یا سران باشگاه به دنبال جاه طلبی ها به فکر تغییر مربی هستند سنگینی می کند. بارسلونا، اینترمیلان، بایرن مونیخ و کمی قبل تر شایعه حضور او بر روی نیمکت سه شیر «تیم ملی انگلستان» که در نهایت به کاپلو رسید.

مطمئنا این شایعات مستقیم از سمت وی صورت نگرفته اما با کمی دقت می توانید چهره او را تداعی کنید، شخصیت کاریزماتیک او نشان می دهد که اصلا شبیه کسی نیست که دلش برای فشار تنگ شده باشد. مورینیو که در تیم اسپورتینگ و پورتو به عنوان مترجم تاکتیکی و کمک مربی سر بابی رابسون فعالیت می کرد خیلی زود پله های ترقی را بالا رفت و توانست از فرصت هایش کمال استفاده را ببرد.

او به همراه رابسون به تیم بارسلونا رفت، حتی بعد از جدایی وی به دلیل تلاش و ذکاوت خویش توانست مربی تیم B بارسلونا شود.

بعد از مدتی که به بنفیکا پیوست و از شانس حضور به عنوان سرمربی در یک نیم فصل استفاده کرد کوله بار تجربه را همراه با نوستالوژی خاصی دنبال کرد تا توانست به تیم پورتو بپیوندد و این تیم را قهرمان پرتغال و جام یوفا و لیگ قهرمانان اروپا کند و بعد چلسی. اما تمام تمرکز را باید بر روی کالبد شکافی رفتارهای حرفه ای و زیرکی های خاص او بپردازیم، یکی از خصوصیات منحصر به فردش که شاید هم نامتعارف باشد این است که هر کجا می رود با رفتارهای خود عمدا حاشیه ای درست می کند، زمانی که پا به جزیره گذاشت با سیاست خاصی به تمجید از فرگوسن پرداخت و از آن طرف در مقابل وانژه قرار گرفت، فرگی که عاشق این احترام های زیرکانه است رفتاری متقابل با وی داشت اما رابطه اش با مربی فرانسوی آرسنال دیگر مانند سابق نبود و این عبارت برازنده این نوع رفتار حرفه ای است «تفرقه بینداز و حکومت کن!»کافی است بازی تیم چلسی با بارسلونا در جریان رقابت های لیگ قهرمانان اروپا در سال ۲۰۰۵ را به یاد بیاورید، او در داخل راهروهای استادیوم چگونه با تک تک بازیکنان بارسلونا دست می داد و خوش و بش می کرد یا حتی بعد از بازی داور مسابقه را متهم کرد پنهانی با فرانک رایکارد مربی بارسلونا دیدار کرده، آندریاس فریسک داور سوئدی آن دیدار پس از این اتهام دیگر کمر راست نکرد و مدتی بعد مجبور به خداحافظی از دنیای فوتبال شد.

در حال حاضر هم با سیاست خاص خودش جریان روز لیگ قهرمانان را دنبال می کند به طوری که در مورد بازی با منچستر می گوید؛ هنوز هواداران چلسی رکورد تیم من را مقابل منچستر به یاد دارند.این رکورد جزو کلکسیون افتخارات وی است که ۱۰ بار جلوی یونایتدی ها قرار گرفته، ۵ برد، ۴ تساوی و یک شکست، او لذت می برد که از ۴ گلی که تیمش از منچستری ها دریافت کرده هیچ کدام از این گل ها را کریستیانو رونالدو به ثمر نرسانده! بازیکنی که این فصل ۴۱ گل زده به ثمر رسانده، ولی تا به حال موفق نشده به تیم مورینیو گل بزند. خیلی جالب است وقتی که در مورد اینکه چگونه تیمش را مقابل منچستر یونایتد آماده می کرده از ضمیر «ما» برای توصیف چلسی استفاده می کند اما در طول این مدتی که از فوتبال دور بوده درآمدش را که در دوران حضور در تیم لندنی چلسی به دست آورده صرف سرمایه گذاری املاک در آلگاوره کرده است. سرمایه وی چیزی حدود ۱۰ تا ۱۷ میلیون پوند است. از جمله های معروف او در این زمینه می توان به این یکی اشاره کرد که «من در فوتبال آدمی هجومی هستم اما وقتی بحث سرمایه گذاری در میان است بسیار محتاط می شوم.»اما آیا مورینیو دلش نمی خواست بر روی نیمکت چلسی در شب فینال لیگ قهرمانان در مسکو بنشیند و آیا تاریخ وی را در چالشی تکراری قرار می دهد.