شوالیه ها به صف شدند

حالا که همه دلخوری ها از کن های ۶۰ و ۶۱ تمام شده, کن ۶۲ از راه می رسد و همه امید دارند آن روالی که باعث شد فستیوال فیلم کن به درستی اولین و معتبرترین جشنواره فیلم جهان باشد از این پس با قدرت ادامه یابد

حالا که همه دلخوری‌ها از کن‌های ۶۰ و ۶۱ تمام شده، کن ۶۲ از راه می‌رسد و همه امید دارند آن روالی که باعث شد فستیوال فیلم کن- به درستی- اولین و معتبرترین جشنواره فیلم جهان باشد؛ از این پس با قدرت‌ ادامه یابد.

از این روست که عمده منتقدان درجه اول سینما و نویسندگان کار کشته و اهالی سینما و علاقه‌مندان هنر هفتم نسبت به کن ۶۲ احساس خاصی دارند. روندی که فقط با شروع جشنواره و پایان آن می‌تواند برگه قضاوت خلق‌الله را نشان دهد و دست بر قضا همه هم امید دارند که کن در دوره شصت و دوم سرافراز باشد.

چرا که این سرافزازی دست‌کم‌اش دلگرمی عاشقان سینما را به دنبال دارد. آنقدر بالما‌سکه و فرش قرمز و زپرتی و الکی! در سراسر دنیا به رهبری اسکاریون! در حال برگزاری و حتی در حال ولادت است که حد ندارد. از این‌‌روست که سلامت ماندن کن برای شیفتگان هنر هفتم دیگر دارد تبدیل به دعای روزانه می‌شود. کن امسال به سنت همیشه ۲۰فیلم را در بخش رقابتی- بخش مسابقه- شرکت داده که هم اسامی خاص و متعلق به گردن کلفت‌های سینما از ۵قاره جهان در آن موجود است و هم اینکه اسامی چند نفری را می‌توانیم ببینیم که به هر حال در این ۲ ساله اخیر درخشیده‌اند.

در این بین اگرچه نام در جا زده‌گان هم دیده می‌شود اما برآیند کلی این فهرست دلگرم کننده است. هرچند باید از طایفه نسوان ترسید چرا که در کن ۶۲ حضور بانوان بسیار بسیار زیاد است. جین کمپیون و بقیه شاید بتوانند دوباره چهره شوند. پدرو آلمادووار، میشل هانکه، آنگ‌لی، کن لوچ، لارس فون‌تریه و البته کوئنتین تارانتینو هم تاز ه نقس آمده‌اند و باید دید که روز ۲۴می از قوطی هیئت داوران نام کدام فیلم برتر بیرون خواهد آمد.

«پدرو آلمادووار» در آستانه ۶۰ سالگی؛ سی‌امین فیلمش را رو کرده است. فیلمی که اگرچه از ۱۸مارس سال‌جاری در کشور خودش اکران شده اما هنوز تب و تابی برنینگیخته؛«Los abrazosrotosl: آغوش‌های گسسته» درامی ۱۲۹دقیقه‌ای است درباره شکست‌ها و از دست دادن‌ها. اتفاقاتی که هم بر اثر کله خرابی شخص و اشتباهات فردی در زندگی روی می‌دهد و هم ممکن است حوادث و تقدیر مانند تصادف رانندگی در سیر زندگی یک فرد شکل بگیرد. پنه لوپه کروز در نقش «لنا» کاراکتری است که همین مصیبت‌ها سرش آمده و حالا ۲ راه دیگر پیش رو ندارد یا اینکه با غم‌های گذشته روزگار بگذراند و یا اینکه برای فرداهای نیامده برنامه ریزی کند...

آلمادووار که در کارنامه‌اش کسب اسکار(برای فیلمنامه غیراقتباسی«با او حرف بزن»۲۰۰۳) و جوایز دیگر مثل بافتا هم دیده می‌شود یکی از خوره‌های کن است. سابقه او به اواخر دهه ۹۰ برمی‌گردد؛ جایی که در سال ۱۹۹۹ تا یک قدمی ‌دریافت نخل طلا هم رفت اما دست خالی برگشت. هرچند او در همان سال برای فیلم «همه برای مادر» جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد. اتفاقی که ۷سال بعد هم تکرار شد و با فیلم «بازگشت» در سال ۲۰۰۶ اگرچه بازهم به نخل طلا نرسید اما جایزه بهترین فیلمنامه را برد.

آلمادووار اگرچه یک فیلمساز و نویسنده شناخته می‌شود اما عمده صاحبنظران، توانایی نگارش او را بسیار بیشتر از فیلمسازی‌اش می‌دانند. ضمن اینکه او به شدت به بازیگران خاصی برای ساخت فیلمش تکیه دارد و انتخاب‌های او برای هنرپیشه‌های فیلمش از چند نفر بیشتر نمی‌شود.

و در آخر هم اینکه اگر علاقه‌مند به آثار آلمادووار هستید، باید تا زمستان امسال صبر کنید، جایی که در ۲۰نوامبر این فیلم در آمریکای شمالی به اکران می‌رود.

«آندره‌آ آرنولد» انگلیسی فیلمساز زنی است که با «فیش تانک» به کن آمده است. یک درام خانوادگی ۱۲۴دقیقه‌ای که به زندگی مادر و دختری می‌پردازد که پس از سال‌ها زندگی به ظاهر بی‌دغدغه ناگهان با یک تغییر اساسی روبه‌رو می‌شوند؛ هنگامی‌که نامزد جدید مادر از راه می‌رسد...

«آندره‌آ آرنولد» ۴۸ساله برای خود انگلیسی جماعت کمی تا قسمتی شناخته شده است، البته برای قشر منتقدان و نویسندگان بریتانیایی تا مردم عادی. او سابقه بردن اسکار هم دارد آن هم برای فیلم کوتاه «زنبور» در سال ۲۰۰۵.

در کن هم می‌شود از او سوابقی پیدا کرد، او در سال ۲۰۰۶ برای فیلم «جاده قرمز» نامزد نخل طلا شد که به آن نرسید ولی جایزه هیئت داوران برای همین فیلم به او تعلق گرفت.

اما یکی از ریش‌سفید‌های کن ۶۲، «مارکو بلوچیو» ۷۰ ساله است که حالا برای ششمین بار، پا به فستیوال کن می‌گذارد آن هم با یک درام تاریخی- عاطفی ۱۲۸دقیقه‌ای درباره دوچه! همان موسولینی معروف که بلوچیو این‌بار قصد ندارد خون و خون‌ریزی راه بیندازد چرا که داستان فیلم او «وین‌سره»(Vincere) درباره زندگی عاطفی موسولینی با «آیدا دالسر» است و پسری که زاده می‌شود.

بلوچیو اگرچه هرگز نخل طلا نبرده (جدای از یک جایزه هیئت داوران سال ۲۰۰۲ برای فیلم «لبخند مادرم») اما ۵بار برای کسب نخل طلای کن کاندیدا شده که این روند طی سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۲ روی داده است شاید اگر بلوچیو نخل طلا بگیرد برود آن وقت در خانه‌اش بنشیند و بازنشستگی را اعلام نماید.

اگر فیلم «پیانو» را دوست داشته باشید آن وقت پیگیر کارهای سینمایی خانم جین کمپیون هم بوده‌اید.

او که پس از «پیانو» درصدر کارگردانان سینما قرار گرفته بود و فیلم‌اش هم حسابی ترکاند و حتی در همان سال ابتدا نخل طلای کن را برد و بعد هم اسکار بهترین فیلمنامه را (کمپیون نامزد اسکار بهترین کارگردان هم بود) دیگر آنچنان فیلم دندان‌گیری نساخت و حتی «در برش» (in THE Cut) او در سال ۲۰۰۳ یک آبروریزی تمام عیار نام گرفت. با همه اینها جین کمپیون این‌بار با فیلم «ستاره درخشان» (Bright Star) به کن آمده است. یک درام عاطفی ۲ ساعته درباره عشق ۳ساله یک شاعر قرن نوزدهمی به نام جان کیتز و «فانی براون». و این عشق آنچنان بادوام بود که تنها مرگ شاعر در ۲۵سالگی باعث بریده‌شدن و قطع‌شدن این عشق شد.

جین کمپیون فیلمساز ۵۵ساله نیوزلندی در سال‌های ۱۹۸۲ و ۱۹۸۹ هم موفقیت‌هایی در کن داشته؛ چرا که در سال ۸۲، یک نخل طلای کوچک برای فیلم کوتاهش گرفت و در سال۱۹۸۹ نیز برای فیلم «شیرین» نامزد نخل طلا شده بود. که همان‌گونه که ذکر شد بالاخره در سال ۹۳ با «پیانو» صاحب نخل طلا هم شد.

«در این آغاز»‌ساخته «خاویر جیانولی» ۳۷ساله با عنوان اوریژینال A Lorigine یک درام طولانی ۱۵۰دقیقه‌ای است که یک خبر جالب دارد و آن هم بازی «ژرارد دپاردیو» معروف در این فیلم است که نقش اول را به عهده دارد و دیدار با او پس از مدت‌ها برای علاقه‌مندان به او خوشایند است.

جیانولی در کن بی‌سابقه نیست. او در سال ۱۹۹۸ برای فیلم کوتاه ۲۵دقیقه‌ای‌اش یک نخل طلا برده و ۳ سال پیش نیز با فیلم «آوازه‌خوان»‌ باز هم با بازی «دپاردیو» در نقش «آلن مورو» شانس جدی دریافت نخل طلای سال ۲۰۰۶ شد که البته ناکام ماند. به هر حال او هم فرانسوی است و باید دید میزبان‌نوازی در کار هست یا خیر؟

«رنگین کمان سفید» (عنوان اوریژینال: Das weibe Band) به‌عنوان بیست و دومین کار میشائیل هانکه، فیلمساز ۶۷ساله آلمانی نیز در کن ۶۲ حضور دارد. «هانکه» که ید طولایی در تلویزیون هم دارد و سال‌ها تلویزیونی‌ساز بوده؛ در «رنگین‌کمان سفید» به یک «درام جنگی»‌پرداخته، آغاز داستان مربوط به سال۱۹۱۳ است. زمانی که جنگ جهانی اول در شرف آغاز است. در یک مدرسه روستایی در شمال آلمان آن زمان؛ یک سری قواعد و قوانین سختگیرانه‌ای وجود داشت که اعمال آنها تنها از سوی یک سری اشخاص با خلق‌وخوی فاشیستی! امکان‌پذیر است. کار بدآنجا می‌رسد که طاقت جوانان به سر می‌رسد و دیگر تمرد و نافرمانی اجتناب‌ناپذیر است... هانکه همیشه داستانی طولانی را تعریف می‌کند، و زمان «رنگین‌کمان سفید» هم به تبع طولانی است و حدود ۱۴۵دقیقه.

هانکه یکی از قدیمی‌های کن است و تاکنون بارها نامزد دریافت نخل‌طلا شده و چندین بار هم جوایز جنبی مانند جایزه‌های هیئت داوران را از کن به‌دست آورده است. اما شروع درخشش «هانکه» در کن مربوط به سال۱۹۹۷ است؛ زمانی که برای فیلم «بازی مسخره» شانس جدی دریافت نخل طلا شد. این نامزدی‌ها در سال۲۰۰۰، ۲۰۰۱ و ۲۰۰۵ هم به ترتیب برای فیلم‌های «رمز ناشناخته»، «نوازنده پیانو»‌و «پنهان»‌ به‌دست آمد که البته ثمری برای هانکه نداشت و او طی این سال‌ها به همان جایزه‌های هیئت داوران قناعت کرده است. شاید امسال او به رکورد خود بیفزاید و فقط نامزدی نخل طلا را به‌دست آورد یا اینکه سنت‌شکنی نماید و نخل طلا را با خود به مونیخ آلمان ببرد.

کارگردان تایوانی که متخصص فید‌کردن و به‌نابودی‌کشاندن ستاره‌های جوان و سربه‌زیر هالیوودی است؛ و آخرین دست‌پخت‌اش «کوهستان برو کبک»‌باعث نابودی هیث‌لجر و جک گلینهال شد؛ امسال در کن۶۲ حاضر است با فیلم «Taking Woodstock». آنگ‌لی ۵۵ساله که پیش از این در سال ۱۹۹۷ برای فیلم «طوفان یخی» نامزد نخل طلا شده بود حالا می‌خواهد جبران مافات کند.

او از همه جا جایزه برده، از اسکار تا بافتا و حتی دایناسور پلاستیکی ناکجاآباد. اما بعید به‌نظر می‌رسد کن بخواهد روی او سرمایه‌گذاری کند. آقای عرفانی‌ساز مشرق‌زمین کارش به «برو کبک»‌سازی رسید و با هالک ادامه داد و هلاکت‌اش به این ۳،۲ شکست اخیر نزدیک است.

بردن نخل طلا البته برای فیلمی با داستان «Taking Woodstock» چندان هم غریب نیست، بلکه کمدی موزیکال ۲ ساعته که داستانش به سال ۱۹۶۹ برمی‌گردد. جایی که مردی گیج‌و منگ در کنار والدینش یک متل بدترکیب را می‌گردانند اما با رخ دادن وقایعی همه چیز خوب و آفتابی می‌شود...

آنگ‌لی، رمان الیوت تایلر را برداشته و با کمک جیمز شاموس یک سناریوی ۳۴۰ صفحه‌ای نوشته و حاصل آن شده این فیلم؛ فیلمی که قصد دارد بگوید هر چیزی به اصل خودش برمی‌گردد، به ویژه انسان‌ها، همیشه نسل‌ها به اجدادشان- به لحاظ ریشه‌ها و سنت‌ها- می‌رسند.

به هر حال باید این فیلم جنگلی را دید. کل داستان هم لوکیشنی پر از دارودرخت و جنگل و بیشه‌زار دارد. داستان یک فستیوال جنگلی به همین نام.

به کن لوچ، عشق کن می‌گویند و عجب که هم قافیه همه هستند. کن لوچ فیلمساز ۷۳ساله انگلیسی این بار هم رفته سراغ یک قصه عجیب و غریب. فیلمی به نام «درجست‌وجوی اریک» (Looking for Eric) که آن اریک هم کسی نیست جز «اریک کانتونا» ی معروف و اسطوره منچستر یونایتد. بامزه اینجاست که خود کانتونا هم تهیه‌کننده این فیلم است. لوچ که در سال ۲۰۰۶ برای فیلم «باد در مرغزارها می‌و‌زد» برنده نخل طلای کن شده بود، حضورش در کن به سال ۱۹۷۹ برمی‌گردد که با فیلم «جک سیاه» در کن شرکت کرد و برنده جایزه جنبی شد.

پس از آن در سال‌های ۱۹۸۱، ۱۹۹۰، ۱۹۹۱، ۱۹۹۳، ۱۹۹۵، ۱۹۹۸، ۲۰۰۰، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ با فیلم‌هایش در کن یا نامزد نخل طلا بوده یا جوایز جنبی را برده است. در واقع او به جز سال ۲۰۰۶ در سال ۲۰۰۴ هم یک جایزه تقدیر برای سال‌ها کار در سینما دریافت کرد. در حقیقت او ۸بار شانس جدی دریافت نخل طلا شد که فقط یک‌بار توانست آن را مال خود کند و بعید نیست برای اینکه اهالی کن از شر او خلاص شوند یک نخل طلای کانتونایی به او بدهند. کمدی درام ورزشی او البته کار بامزه‌ای است؛ جایی که یک فوتبالیست فناتیک کارهای بیرون از مستطیل سبزش نیز جذاب است...

از چین «یی‌لو» نویسنده و کارگردان ۴۴ساله با فیلم «هیجان بهاری» به کن آمده است، او که سابقه کاری‌اش از سال‌های ۱۹۹۴ تاکنون ۷ فیلم بوده است؛ با هیجان بهاری که یک درام اجتماعی ۱۱۵ دقیقه‌ای است می‌خواهد در کن ۶۲ بدرخشد. «لو» البته در سال ۲۰۰۶ نیز با فیلم «مکان آفتابی» و در سال ۲۰۰۳ با فیلم «پروانه ارغوانی» خوش درخشید و در این سال‌ها تا نامزدی دریافت نخل طلا پیش رفت. او که به نوعی کشف کن هم به حساب می‌آید؛ شانس برنده شدن حداقل برای سال‌های آتی را دارد.

علی‌الظاهر کن ۶۱ برای «بریلانته مندوزا» کارگردان ۴۹ساله فیلیپینی خیلی شگون داشته است. او که در کن پارسال فیلمش یعنی «سربیس» نامزد نخل طلا شده بود امسال هم به کن آمده تا بتواند به موفقیت برسد. درام ۱۰۰ دقیقه‌ای او یعنی «کیناتای» که از رمان «آرماندو لائو» اقتباس شده درباره مرد جوانی است که تمام همتش را مصروف این مهم می‌کند که پولی به دست بیاورد و با نامزدش پس از مدت‌ها بتواند ازدواج کند. او برای به دست آوردن ۲ هزاردلار شغلی را قبول می‌کند که به کشته شدن یک زن می‌انجامد... مندوزا ۶ فیلم هم در کارنامه حرفه‌ای‌اش دارد.

نامزد نخل طلای کن ۲۰۰۲؛ برای فیلم «بی‌حرمتی» (lrreversible)؛ در کن ۶۲؛ با فیلم «بی‌اعتبار» (Enter the void) حضور پیدا کرده است. گاسپارنئو فیلمساز ۴۶ساله آرژانتینی که درس خوانده فرانسه و مقیم آنجاست به نوعی فرانسوی ساز هم به حساب می‌آید. «بی‌اعتبار» که یک درام معمایی است و در طول ۱۵۰دقیقه‌ای که داستانش ادامه پیدا می‌کند، می‌کوشد معماها را کشف کند، در ماه آوریل به صورت محدود به نمایش درآمده است. گاسپارئنو در سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۸ هم در کن حضور داشته و جوایز جنبی را به دست آورده است.

نماینده دیگری از آسیا در کن ۶۲؛ از کره‌جنوبی می‌آید. چان وودپارک ۴۶ساله با فیلم «زندگی شیطان». (عنوان اوریژینال: Bakjwi)؛ درام ترسناک و ۱۳۳دقیقه‌ای زندگی شیطان، قصه خون‌‌آشامان است. جایی که یک مرد پس از دریافت کمک‌های پزشکی (پس از حادثه‌ای که برایش رخ داده) تبدیل به خون‌آشام شده ناخواسته باید به این تغییر روزگار را سپری کند...

چان وودپارک هم سابقه کن دارد. او در سال ۲۰۰۳ برای فیلم پسرپیر (oldboy) شانس جدی دریافت نخل طلا شد که البته در گرفتن آن ناکام ماند ولی توانست جایزه‌ بزرگ هیئت داوران کن را برای این فیلم به دست آورد. او که عمدتا یک سناریست حرفه‌ای است و عمده فیلم‌هایش را خودش می‌نویسد برای کن ۶۲ با یک فیلم متفاوت آمده و قصد دارد افتخار سال ۲۰۰۳ را تجدید نماید.

«عشق و درد» «ایلیا سلیمان» در سال ۲۰۰۲ بسیار سروصدا کرد. او این‌بار هم به کن آمده و با یک درام جنگی عاشقانه قصد دارد حال و هوای منطقه زندگی‌اش را به تصویر بکشد. «زمانی برای اقامت» یک درام تقریبا مشابه با عشق و درد است. فیلمی که در سال ۲۰۰۲ شانس جدی دریافت نخل طلا شده بود.

«کوئنتین تارانتینو» هم با «لعنتی‌های بی‌آبرو» می‌خواهد به سومین نامزدی نخل طلای کن و به تبع آن به دومین نخل طلایش برسد. او در کن ۲ سال پیش در بردن نخل طلا برای فیلم «ضربه مرگ» ناکام ماند.

درام اکشن و ماجراجویانه «لعنتی‌های بی‌آبرو» قصه ۱۶۰ دقیقه‌ای است که در آن به گونه‌ای دیگر به اشغال پاریس در زمان جنگ جهانی دوم پرداخته می‌شود. داستان مربوط به سپتامبر ۱۹۴۴ است؛ یک ستوان آمریکایی کله خراب اهل تنسی به نام «آلدورین» فرماندهی گروهان ویژه‌ای را به دست می‌گیرد که وظیفه‌شان قلع و قمع سربازان آلمانی- به روش تارانتینویی- است. آنها هر آلمانی را مخفیانه می‌ربایند یا در کوچه‌های تاریک که گیر می‌اندازند سرمی‌برند و پوست می‌کنند تا رعب و وحشت بی‌نظیری در دل نازی‌ها می‌افتد. با لو رفتن گروه است که مخاطرات زیادی برای هر دو طرف دعوا پیش می‌آید...

تارانیتنوی ۴۶ساله کشف خالص، کن است. شاید امسال «لعنتی‌های بی‌آبرو» بتواند آبروداری کند.

«جانی تو» فیلمساز ۵۴ ساله هنگ‌کنگی امسال با فیلم «انتخاب» علی‌الظاهر دنباله داستان فیلم قبلی‌اش یعنی «انتقام» را کار کرده است. فیلمی که در کن ۲۰۰۵ نامزد نخل طلا هم شده بود. به هر روی «انتخاب» یک تریلر جنایی با مایه‌های اکشن است که به مدت زمان ۱۰۸ دقیقه در مارس امسال نیز افتتاحیه داشت و کاری است کمی تا قسمتی خوش ساخت. یک فرانسوی دورگه به هنگ‌کنگ می‌آید تا یک مأموریت ویژه انجام دهد. او که یک قاتل حرفه‌ای است قصد دارد سوژه‌ای را که در نظر گرفته شده بی‌سر و صدا بکشد و راهش را بگیرد و برود اما برای انجام این مهم در همان آغاز دچار مشکلات فراوانی می‌شود.«جانی تو» مانند چند فیلمساز دیگر هنگ‌کنگی مدت‌هاست در ژانر اکشن- جنایی کار می‌کند و حداقل فیلم‌هایشان در بازارهای چین و ژاپن و کره خوب می‌فروشد.

فیلم «رخسار» ساخته «مینگ لنگ سای» اهل مالزی؛ یک کمدی درام سهل و ممتنع است. داستان یک کارگردان تایوانی که برای ساخت فیلم‌اش به پاریس می‌رود و اتفاقات بامزه‌ای هم برای خودش و هم عوامل تولید فیلم به وجود می‌آید. داستانی که ۱۳۸ دقیقه زمان دارد. مینگ‌لنگ سای هم در کن سابقه دارد. او در سال ۱۹۹۸ برای فیلم «آخرین رقص» که یک درام فانتزی موزیکال بود و همچنین برای درام عاطفی «اینجا ساعت چند است؟» در سال ۲۰۰۱شانس جدی دریافت نخل طلا شده بود.

اگر فیلم‌های «لارس فون تریه» فیلمساز ۵۳ ساله دانمارکی را دنبال می‌کنید؛ شاید با دیدن «ضدمسیح» او جا بخورید. چرا که کار اخیر او تفاوت‌های اساسی با ساخته‌های پیشین‌اش دارد. هم به لحاظ فرم و فضا و حتی دیالوگ‌های فیلم. درام ترسناک و ۱۰۴ دقیقه‌ای او درباره یک زوج است که عشق و ازدواج‌شان به سر می‌رسد و با قلب شکسته و روح خرد شده قصد جدایی از هم را دارند اما به نظر می‌رسد این عشق هنوز زنده است... فون تریه از سال ۱۹۸۴ در کن حضور داشته و شاید از این حیث رکورددار باشد. او در سن ۲۸ سالگی برای فیلم «قوانین جنایی» برای اولین بار نامزد نخل طلا شد و این روند بارها و بارها تکرار شد. تا اینکه او برای فیلم (رقصنده در تاریکی) سال ۲۰۰۰ برنده نخل طلا شد.

مهدی تهرانی