از بصیرت دل تا سعه صدر

زندگی دینی مشخصات و شرایطی دارد که بدون داشتن و رعایت آن حیات معنوی مورد خواست دین بدست نمی آید, یکی از این شرایط ذکر و یاد خدا است که بر سراسر حیات انسان تاثیرات شگرفی می گذارد یکی از مباحثی که امروز زیاد از آن صحبت می شود سبک زندگی دینی است

زندگی دینی مشخصات و شرایطی دارد که بدون داشتن و رعایت آن حیات معنوی مورد خواست دین بدست نمی‌آید، یکی از این شرایط ذکر و یاد خدا است که بر سراسر حیات انسان تاثیرات شگرفی می‌گذارد. یکی از مباحثی که امروز زیاد از آن صحبت می‌شود سبک زندگی دینی است. یعنی اینکه انسان به شیوه مورد تایید دین زندگی کند که این امر هم شرایط و مشخصاتی دارد. بدون شک یاد و ذکر خداوند اولین گام در مسیر زندگی دینی است. اینکه انسان بداند که توجه به خالق اثرات فراوانی بر زندگی فردی و اجتماعی او می‌گذارد و وضعیت زندگی او را به طور کلی دگرگون می‌سازد، با اینکه اثرات یاد و ذکر خداوند بی‌شمار و بی‌پایان است، اما به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

● نورانیت و بصیرت دل

آدمی، زمانی که قلب و زبان و اندیشه اش به یاد خداست و به ذکر او مشغول است نوری از باطن بر نفس او می‌تابد و سراسر روح و قلبش را تابناک می‌کند و در متون دینی هم از ذکر و یاد خدا به عنوان نور دل‌ها و جلای قلوب تعبیر شده است. با همین نور قلب‌ها زنده و نیرومند می‌گردند. امیرمومنان علی(ع) می‌فرماید: مداومت و استمرار بر یاد خدا موجب قدرت و قوت روح هاست.قرآن در آیه ۲۰۱ سوره اعراف می‌فرماید: افراد پرهیزکار هنگامی که شیطان آنها را وسوسه کند متذکر شده به یاد خدا می‌افتند و در همه حال بصیرت می‌یابند.

● آرامش قلبی و توان روحی

ذکر باعث می‌شود که انسان به آسایش و آرامش روحی برسد کسی که به خداوند توجه ندارد و در واقع تمام حواس خود را جلب امور دنیوی و ظاهری کرده است چنین فردی هر قدر در جهت کسب نعمت‌های دنیوی تلاش کند و به بهره‌های فراوانی نیز دست یابد هرگز راضی نشده و همیشه در حسرت بسر می‌برد و دلش آرام و قرار نمی‌گیرد چنین فردی هنگام روبروشدن با مصائب، شکست‌ها و ناراحتی‌ها به سرعت دستخوش اندوه و تالمات روحی می‌شود. خداوند در این باره در آیه ۱۲۴ سوره طه می‌فرماید: کسی که از یاد من رو گرداند، زندان او تنگ می‌شود.اما کسی که همواره و پیوسته به خدا توجه دارد و می‌داند که زندگانی او تحت نظارت دقیق ذات اقدس الهی است فریب لذت‌های زود گذر را نمی‌خورد. میزان آرامش قلبی هر کسی، متناسب با میزان توجه او به خداست. الا بذکرالله تطمئن القلوب؛ تنها با یاد خدا دل‌ها آرام می‌گیرند.

● جلب نظر الهی

برای آدمی چه چیز می‌تواند بالاتر از این باشد که خداوند توجه ویژه به او کند و در همه حال به یاد او باشد. آنچه قرآن به ما می‌آموزد این است که بنده خدا با ذکر می‌تواند توجه محضر خدا را به خود معطوف سازد، آنجا که در سوره بقره می‌فرماید: مرا یاد کنید تا من نیز شما را یاد نمایم.کلید دستیابی به محبت الهی، یاد خدا معرفی شده بدیهی است که محب واقعی نباید حتی کوچک‌ترین فرصت را از دست بدهد و در تمامی احوال، خود را مشغول به یاد خدا گرداند.

● پرهیز از گناه

نعمت الهی بوسیله گناه از بین می‌رود و سبب می‌شود تا توجه و نظر خداوند متعال از انسان برگرفته شود. بر همین اساس گناه، عامل نکبت و بدبختی آدمی شمرده شده است به سبب همین عواقب ناگوار است که هر انسانی می‌کوشد تا گناه را از خود دور سازد و به بارگاه رحمت الهی وارد شود. یکی از راه‌های مهم دوری از گناه، یاد خدا و ذکر است و یکی از ذکر‌های مهم نماز است. اقم الصلاه لذکری؛ نماز را برای یاد کردن من برپا دارد. همین نماز است که انسان را از گناه و زشتی‌ها دور می‌کند.

● به دست آوردن سعه صدر

سعه‌صدر و گشادگی، از نعمت‌های بزرگ الهی است. انسان هایی که دارای سعه صدر هستند مشکلات و گرفتاری‌ها را به راحتی پشت سر می‌گذارند و از خود خویشتنداری در مقابل ناملایمات نشان می‌دهند و به همین وسیله به گناه هم آلوده نمی‌شوند و یکی از راه‌های بدست آوردن سعه صدر، ذکر و یاد خداست. حضرت علی(ع) فرمود: یاد خدا موجب وسعت سینه و شرح صدر است.امام صادق(ع) فرمود: خداوند متعال فرموده، ای پسر آدم مرا در نفس خودت یاد کن تا تو را در نفس خودم یاد کنم. ای پسر آدم، در خلوت مرا یاد کن تا در خلوت تو را یاد کنم. این پسر آدم، مرا در اجتماع یاد کن، تا تو را در اجتماع بهتر از اجتماع خودت یاد کنم و فرمود: هر بنده ای که خدا را در بین مردم یاد کند خدا او را در بین ملائکه یاد می‌کند. (وسائل الشیعه جلد ۴ صفحه ۱۸۵).