جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

تلاش مسیحیان عراقی برای كشته نشدن


گویی سرب به كفش دارند صدای موسیقی را برای میهمانان تا آخر زیاد كرده اند با این حال حاضران در باشگاه علوجه واقع در میدان فردوس بغداد, همان جایی كه مجسمه صدام حسین در آوریل ۲۰۰۳ در میان هلهله مردم به زیر افكنده شد, شاد و سرحال نیستند

قرار است مراسم عروسی راس ساعت ۸ شب پایان یابند، دیگر مجالی برای سرور و شادمانی باقی نمی ماند. اینجا در پایتخت عراق از روز ۷ نوامبر حالت فوق العاده اعلام شده و از ساعت ۱۰ شب هر گونه رفت و آمد ممنوع است.«آگوب» برادر داماد چنان ناراحت است كه دیگر الكل هم به تسكین و فراموشی آلام و ناراحتی هایی كه در چند ماه اخیر برای خانواده و جامعه این ارمنی سفیدپوست پدید آمده، كمكی نمی كند، می گوید: ما را تهدید می كنند، می ربایند و كلیساهایمان را با بمب منفجر می كنند. دیگر نمی توانیم اینجا زندگی كنیم. اینجا كشور من نیست، اما كجا بروم؟ او نه خویشی در ایالات متحده دارد و نه دوستی در آلمان كه برایش دعوتنامه بفرستند تا از این راه شانسی برای گرفتن ویزا داشته باشد. آگوب ۳۲ سال پیش در بغداد متولد شده است. پدربزرگش در ۱۹۱۴ زمانی كه هنوز دولت تركیه صدها هزار ارمنی را قتل عام نكرده بود، به عراق گریخت. گفته می شود در آن روزگار ۲۰۰ هزار ترك ارمنی وارد بغداد شدند. بر اساس برآوردها هنوز ۲۰ هزار نفر از این جمعیت در بین النهرین زندگی می كنند كه البته هر روز كمتر می شوند. در جشن عروسی امشب نیز یك سوم دعوت شدگان نیامده اند. آنها یا از كشور خارج شده اند و یا جرات نمی كنند از خانه بیرون بیایند. اگر امشب مراسم عروسی برادر آگوب نبود او نیز نمی آمد. این را یكی از مهمانان ارمنی می گوید و تعریف می كند كه آنها به جهت وجود مشروبات الكلی در این جشن پیشتر نامه های تهدیدآمیز دریافت كرده اند.به واقع جان مسیحیان در عراق تحت كنترل آمریكایی ها در خطر است. آنها یا به اردن می گریزند و از آنجا راهی ایالات متحده و اروپا می شوند و یا در درون عراق به مناطق امن تر می روند. «یونادام كانا» رئیس «انجمن آشوریان و كلدانی های عراق» شمار مسیحیانی را كه از زمان آغاز قیام ها و ترورهای نامحدود در آوریل ۲۰۰۴ خاك این كشور را ترك كرده اند، نزدیك به ۳۰ هزار نفر برآورد كرده و می افزاید: «مادامی كه در عراق نظم و آرامش حاكم نشود این روند ادامه خواهد یافت و باید نگران جانمان باشیم.» بعضی از گروه ها به طور مستقیم جامعه ۷۵۰ هزار نفری مسیحیان عراق را نشانه گرفته اند.بنیادگرایان اسلامی از آنها می خواهند كه مشروب فروشی هایشان را تعطیل كنند و گروه های دیگر آنها را به بستن مغازه های پوشاك و سالن های زیبایی مجبور می سازند. در خیابان ها نیز به طور روزافزون برای زنان بی روسری و چادر مسیحی مزاحمت ایجاد می شود. این رفتارها «اوا» را نیز وادار به ترك پایتخت كرده است. او با آن چشمان روشن و موهای نیمه بور خود هنوز هم وقتی با مسافران تازه وارد نخستین و تنها هتل پنج ستاره شهر كردنشین اربیل صحبت می كند، كم رو و خجالتی است. این خانم ۲۰ ساله نمونه بارز اكثریت جماعت زنان عراق است. او كلدانی است و دو ماه پیش به شمال آمده است. می گوید: «اوضاع برای مسیحیان در پایتخت غیرقابل تحمل شده از این رو پدرم همه افراد خانواده را به اربیل فرستاده است. اینجا در مناطق كردنشین خودمختار از ترور، شورش و وضعیت فوق العاده خبری نیست.» در هفته های اخیر استان های اربیل و سلیمانیه شاهد هجوم خیل عظیم جمعیت مسیحی عراق بوده اند.از نظر تاریخی سابقه حضور مسیحیان در كشور عراق كنونی به دو هزار سال پیش بازمی گردد. بیشتر آنها به كلیسای كلدانی روم وابسته اند و شماری از كلدانی ها هنوز به زبان آرامی تكلم می كنند. دومین گروه مسیحیان ساكن در عراق آشوریان هستند. این بازماندگان سرزمین باستانی آشور و بابل به كلیسای شرق تعلق دارند. جامعه مسیحیان عراق در دوران حكومت صدام نیز مشكلاتی داشتند، به گونه ای كه در فاصله سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۲ نزدیك به ۳۰۰ هزار نفر از آنها مهاجرت كردند. علت روی گردانی صدام از سكولاریسم پس از شكست در جنگ اول خلیج فارس بود. این شكست باعث شد تا حكومت بعثی حركت نوینی را بر ضد سكولاریسم، غرب و مسیحیت آغاز كند. با نقش بستن واژه «الله اكبر» بر روی پرچم عراق خرید و فروش مشروبات الكلی ممنوع و بارها بسته شدند. در نتیجه این اقدام بسیاری از شهروندان مسیحی زندگی خود را از دست دادند.با این پیشینه یونادام كانا احتمال می دهد كه ربایندگان عراقی های مسیحی در روزهای اخیر همان طرفداران صدام حسین باشند. تا به حال ۲۰۰ نفر از مسیحیان ربوده شده اند و بیش از ۶۰ تن نیز به قتل رسیده اند. به گفته كانا، صدام به نیروهای فدایی اش آموزش آدمكشی می داد. این نیروها به غیر از ۶۰ هزار قاتل و به عبارت بهتر تروریست بین المللی هستند كه كوتاه زمانی پیش از حمله آمریكا در مارس ۲۰۰۳ از زندان آزاد شدند. به باور كانا هر یك از این افراد به مثابه یك كوكتل مولوتف مرگبار برای جامعه مسیحی عراق هستند. او می گوید بمب گذاری ابنیه مسیحی از ماه آگوست سال ۲۰۰۴ آغاز شد و در اقدامی هماهنگ جان ۱۰ مسیحی را در شهرهای بغداد و موصل گرفت. این اقدامات تروریستی با حمله به كلیساهای واقع در مناطق «كراده» و «الدوره» بغداد در سپتامبر و نوامبر سال گذشته میلادی اوج گرفت.برخلاف دیگر آوارگان عراقی كه پس از سقوط صدام از سراسر جهان به عراق بازگشته و مشاغل سیاسی را قبضه كرده اند، یونادام كانا هرگز در خارج زندگی نكرده است. او در سال های دهه ۸۰ از دست ماموران صدام در شمال عراق مخفی شده بود. در دولت خودگردان كردستان كانا وزیر شد و از این رو در لیست سیاه دیكتاتور باقی ماند. ارتش عراق در دهه ۸۰ و ۹۰ نبردهای گسترده ای را برای نابودی كردها ترتیب داد. اما كمتر كسی می داند كه در آن زمان بسیاری از روستاهای مسیحی نشین، صومعه ها و كلیساهای قدیمی نیز ویران شد. یونادام كانا می گوید: «درد ما دوگانه است. هم از رژیم باید بنالیم و هم از دست عراقی های بدخواه و مغرض در رنج باشیم.»واقعیت امر این است كه برخی از مسلمانان عراقی هموطنان مسیحی خود را به صرف هم كیش با اشغالگران منفور آمریكایی با آنها از یك قماش می دانند. البته بیشتر این مسلمانان قصد كشتن مسیحیان را ندارند بلكه می كوشند آنها را از عراق برانند. كما اینكه در جریان بمب گذاری كلیساهای بغداد در نوامبر گذشته یك فرد ناشناس نیم ساعت پیش از وقوع انفجارها از طریق تلفن از اولیای كلیسا خواست تا این اماكن مملو از جمعیت روز یكشنبه را تخلیه كنند. به دنبال این تماس نمازگزاران از صحنه دور شدند و پس از انهدام كلیساها هیچ كس كشته و یا مجروح نشد.

از طرفی هم اكنون انجمن آشوریان و كلدانی های عراق ۱۵۰۰ نیروی امنیتی را در شمال این كشور به منظور حفظ جان شهروندان مسیحی ساكن در این مناطق، تجهیز كرده است. چه از هنگام حمله گسترده نیروهای امنیتی عراق و سربازان آمریكایی به فلوجه اوضاع در شمال كشور كه پس از بغداد بیشترین مسیحی را در خود جای داده، پیچیده تر شده است. در موصل، این دومین كانون قیام های مردمی، زندگی برای اقلیت های دینی تحمل ناپذیر شده است. اما آیا این می طلبد كه مسیحیان نیز برای خود یك ارتش موازی داشته باشند؟ كانا ضمن رد این مسئله می گوید: ما نمی خواهیم به انجمن مان چهره شبه نظامی بدهیم. ما در عین حالی كه زور و خشونت را نمی پذیریم، قادریم در صورت نیاز بیش از ۱۰ هزار نیرو را در زمانی كوتاه مسلح كنیم زیرا قرار نیست مسیحیان بازیچه تندروها شوند.این همه در حالی است كه مبارزات سیاسی برای انتخابات محلی و پارلمانی كه قرار است در روز ۳۰ ژانویه برگزار شود، همچنان ادامه دارد. در این میان ۸ حزب نیز به نمایندگی از سوی مسیحیان عراق با یكدیگر متحد شده و تلاش گسترده ای را برای ورود به مجلس ۲۷۵ نفری این كشور آغاز كرده اند. یونادام كانا نیز از قافله عقب نمانده است او كه عضو مجلس موقت عراق است، می خواهد به هر شكل ممكن پس از ۳۰ ژانویه نیز همچنان وكیل مجلس بماند.

منبع: دی سایت