هوش مصنوعی و چشم انداز آینده

هوش مصنوعی, علمی نوین و رو به رشد است شروع هوش مصنوعی به سال ۱۳۲۹ خورشیدی بازمی گردد, یعنی زمانی که آلن تورینگ مقاله خود را درباره ساخت ماشین هوشمند به رشته تحریر درآورد

هوش مصنوعی، علمی نوین و رو به رشد است. شروع هوش مصنوعی به سال ۱۳۲۹ خورشیدی بازمی‌گردد، یعنی زمانی که آلن تورینگ مقاله خود را درباره ساخت ماشین هوشمند به رشته تحریر درآورد.

همه افرادی که نخستین گام‌ها را در راه معرفی و شناخت هوش مصنوعی برداشتند به‌دنبال یک هدف بودند و آن نیز رساندن سطح هوش مصنوعی به سطح هوش انسانی بود. ماشین‌هایی که به‌عنوان ماشین‌های هوشمند شناخته می‌شوند از توانایی فکر‌کردن بدون نیاز به انسان برخوردارند و این به‌دلیل وجود هوش مصنوعی در این‌گونه از ماشین‌هاست. این ماشین‌ها در صورتی یک ماشین باهوش شناخته می‌شوند که دارای قابلیت‌هایی مانند شناخت از وجود خود، از توانایی شناخت محیط پیرامون خود (ربات‌های امدادگر) و توانایی نشان‌دادن عکس‌العمل در مقابل کنش‌های حاصل از محیط (ربات‌های کاوشگر) باشند.

هوش مصنوعی، مهندسی الهام گرفته از زیست‌شناسی است. با‌توجه به توانایی‌های انسان، می‌خواهیم ماشین‌هایی بسازیم تا همانند او کارهایی را انجام دهند؛ ماشین‌هایی که قادر باشند مانند انسان‌ها یاد بگیرند، بفهمند، صحبت کنند، استدلال کنند و در یک کلام هوشیار باشند. در شبکه ارتباطی مغز انسان سیگنال‌های ارتباطی به صورت پالس‌های الکتریکی وجود دارد. گروهی از دانشمندان هوش مصنوعی، شکلی از مدارهای الکترونیک را طراحی کرده‌اند که تا حدودی شبیه مغز انسان است. هدف از راه‌اندازی این شبکه عصبی، طراحی سازوکاری است که مانند مغز انسان توانایی یادگیری داشته باشد. شبکه عصبی این کار را از راه ارزشگذاری برای ارتباطات سیگنال‌ها بین نرون‌ها انجام می‌دهد که این فرآیند به‌وسیله مقاومت‌ها با تقویت یا تضعیف پالس‌ها انجام می‌شود.لحظه تصمیم‌گیری زمانی خواهد بود که درک کنیم مغز چگونه عمل می‌کند و از آن لحظه به بعد می‌توانیم هوش مصنوعی را به مرزهای فراتر از هوش انسان هدایت کنیم.

استفاده از الگوریتم و شبکه‌های فازی در تصمیم‌گیری از نکات برجسته در آینده هوش مصنوعی است که به تصمیم‌گیری هوشمند و منطقی منجر می‌شود. بخش بزرگی از رفتار پیچیده ما در واقع نتیجه یک رابطه از قوانین زیست محیطی، پویایی و کنترل مرکزی، یعنی فعالیت مغز است و این مهم با یک توصیف ریاضی از مفهوم مقیاس شروع می‌شود. تعریف توابع و توصیف تنظیمات به‌عنوان شاخص ارزش در این مدل ریاضی با هدف تصمیم‌گیری هرچه بهتر به کار گرفته می‌شود.

هوش مصنوعی همه جا در اطراف ما حضور دارد. این موضوع که عملا از حضور یا تاثیر آن آگاهی نداریم، یک ویژگی خوب هوش مصنوعی به حساب می‌آید؛ زیرا با هدف نهایی آن انطباق دارد: همزیستی یکپارچه با دنیای انسانی. برای نمونه Jung Smart House را در نظر بگیرید. این خانه ـ‌ که توسط یک شرکت آلمانی توسعه یافته است ـ به ساکنان خود امکان می‌دهد در یک محیط کاملا طبیعی زندگی کنند. چراغ‌ها در صورت نیاز به‌طور خودکار روشن می‌شود. پنجره‌ها هنگامی که باران را از ایستگاه هواشناسی خودکار احساس کنند و پرده‌ها هنگامی که فضای بیرون تاریک می‌شود به‌طور خودکار بسته خواهد شد. این خانه حاوی هزاران ریزتراشه و حسگر است و تقریبا تمام نیازهای انسانی را برآورده می‌کند. در بازی‌های جدیدی که از ساختار هوش مصنوعی بهره جسته‌اند، به تفکر و برنامه‌ریزی نیاز است تا بتوان به هدف رسید. روند نزدیکی هوش مصنوعی و بازی باعث شده است بازیکنان، خود را جزئی از بازی بدانند. وجه مشترک بازی‌هایی که براساس هوش مصنوعی تولید شده این است که برنامه بازی وابسته به عملکرد بازیکن است.

پیش‌بینی شده است رایانه‌ها تا ۱۵ سال دیگر به قدرت پردازشی مغز انسان می‌رسند و تا ۳۰ سال دیگر هوش مصنوعی آنچنان پیشرفت خواهد کرد که از همه پیش‌بینی‌هایی که در گذشته انجام شده پیشی خواهد گرفت. ربات‌ها به دستگاه‌هایی مشابه انسان‌های امروزی تبدیل خواهند شد که احساس هم دارند و می‌توانند با حرکات خود انسان‌ها را شگفت‌زده کنند. تا ۴۰ سال دیگر، هر یک از انسان‌ها صاحب یک ویژگی مجازی خواهند شد که پارامترهای سلامت را کنترل خواهد کرد. بازوبندهای هشدار پزشکی و زنگ‌خطرهای پزشکی به شماره‌های تماس اضطراری و مراکز تلفن متصل شده‌ است. به‌محض این‌که زنگ‌های خطر به صدا درمی‌آید، به مسئولان ذی‌ربط هشدار داده می‌شود. در سال‌های آینده فناوری‌های بعدی در زمینه‌هایی مانند تشخیص گفتار و یادگیری ماشین ادامه خواهد یافت. یک سیستم خود به‌تنهایی آگاهی ندارد و توسعه هوش مصنوعی با پیشرفت‌هایی از آگاهی انسان معنی‌دار خواهد شد. پیشرفت در سخت‌افزار، ذخیره‌سازی و معماری پردازش موازی پیشرفت بیشتری در عملکرد هوش مصنوعی را قادر می‌سازد تا صد سال دیگر شاهد گام‌های چشمگیر روبه‌جلو در زمینه شبکه‌های بسیار بزرگی از پردازنده‌هایی خواهیم بود که می‌توانند از روش‌های پردازش موازی و تقسیم وظایف پردازشی میان خود استفاده کنند.

محمدحسین اژدست