عسلویه گامی بلند در شكوفایی اقتصاد

نقش محوری نفت و گاز در تاسیس بخش اعظم منابع مالی مورد نیاز اقتصاد كشور, گستردگی ابعاد پروژه ها در این بخش و غفلت از نقش مثبت شركت های پیمانكاری در روند كنونی توسعه كشور, عواملی بودند كه باعث شد این موضوع مورد توجه قرار گیرد

نقش محوری نفت و گاز در تاسیس بخش اعظم منابع مالی مورد نیاز اقتصاد كشور، گستردگی ابعاد پروژه‌ها در این بخش و غفلت از نقش مثبت شركت‌های پیمانكاری در روند كنونی توسعه كشور، عواملی بودند كه باعث شد این موضوع مورد توجه قرار گیرد. خاتمی درحالی توانست پس از ۱۰ سال تاخیر، بهره‌بردازی از بزرگترین میدان گازی جهان را كلید بزند كه قطر با سرمایه‌گذاری‌های گسترده، خیلی زودتر بهره‌برداری از این حوزه مشترك را آغاز كرده بود و تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران هرگونه سرمایه‌گذاری بیش از ۲۰ میلیون دلار را تحت قانون داماتو محدود كرده بود.ولی پس از تغییر رویكردهای جهانی در زمان انتخاب خاتمی، شركت توتال فرانسه اولین قرارداد این حوزه را با سرمایه‌گذاری شركت پتروپارس آغاز كرد. ایران با برخورداری از ۱۳۰ میلیارد بشكه مجموع ذخایر نفت خام و میعانات گازی و بیش از ۲۶ تریلیون مترمكعب گاز در رتبه دوم جهانی قرار دارد. پیش‌بینی‌های چشم‌انداز آینده اقتصاد جهان در ۲۰ سال آینده، حاكی از رشد فزاینده تقاضای انرژی است. به طوری كه تقاضای نفت در ۲۰ سال آینده، بیش از دو برابر ۲۰ سال گذشته خواهد بود. علاوه بر این، با توجه به تامین حدود ۸۰ درصد منابع ارزی و بیش از ۹۸ درصد انرژی اولیه موردنیاز كشور از محل تولید و صادرات نفت این ماده همچنان نقشی اساسی را در اقتصاد كشور ایفا خواهد كرد. در عین حال، آلایندگی زیاد نفت، كم شدن ذخایر نفتی جهان، قیمت بالای نفت نسبت به سایر حامل‌های انرژی و روند رشد تكنولوژی در دنیا باعث شده كه جایگزینی گاز طبیعی با نفت به دلیل ارزان بودن، آلایندگی كمتر، مورد استقبال كشورهای صنعتی قرار گیرد و از این رو، تقاضای جهانی برای گاز رو به افزایش است. سال ۱۳۷۶ طرح‌های توسعه‌ای در بخش‌های مختلف صنعت نفت، همچون اكتشاف، تولید نفت و گاز و صنایع پتروشیمی در دستور كار قرار گرفت. با اجرای برنامه وزارت نفت، ظرفیت تولید روزانه نفت خام به ۵/۵ میلیون بشكه در پایان برنامه چهارم و به هفت میلیون بشكه در افق ۱۳۹۴ خواهد رسید. برای تحقق این اهداف نیازمند جذب ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از ۱۵۰ میلیارد دلاری صنعت نفت در ده سال آینده است كه بخشی از آن، از محل جذب سرمایه‌گذاری خارجی تامین خواهد شد.

پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی جهان

میدان گازی پارس جنوبی در سال ۱۳۵۰ كشف شد. وسعت این میدان گازی ۹۷۰۰ كیلومتر مربع است كه ۳۷۰۰ كیلومتر مربع آن در آب‌‌های ایران و ۶ هزار كیلومتر مربع آن در آب‌های كشور قطر قرار گرفته است. این میدان در امتداد میدان گازی گنبد شمالی امیرنشین قطر و در ۱۰۵ كیلومتری جنوب غربی بندر عسلویه، در آب‌های خلیج‌فارس قرار دارد. سهم ایرانی میدان گازی پارس جنوبی بالغ بر ۱۴ تریلیون مترمكعب گاز است كه این میزان معادل هشت درصد كل ذخایر شناخته شده گازی جهان و ۵۰ درصد مجموعه ذخایر گاز كشور است. برنامه توسعه بهره‌برداری از میدان گازی پارس جنوبی در قالب یك طرح جامع با ۲۵ فاز، به منظور استحصال روزانه ۶۲۵ میلیون مترمكعب گاز با هدف تامین تقاضای رو به رشد گاز طبیعی در كشور و تزریق آن به میادین نفتی، صادرات گاز و میعانات گازی تنظیم شده است. طرح‌های پیش‌بینی شده در میدان گازی پارس جنوبی، شامل تاسیسات خشكی و تاسیسات دریایی است. تاسیسات خشكی شامل پالایشگاه‌های گاز، خطوط لوله انتقال و تاسیسات جانبی و زیربنایی است و تاسیسات دریایی هم شامل عملیات حفاری، سكوهای دریایی و خطوط لوله زیردریایی است. به منظور پشتیبانی فعالیت‌های این طرح، ساخت فرودگاه بین‌المللی و پروژه‌های شهرك مسكونی، جاده‌های ارتباطی، سیستم‌های مهار سیلاب، لنگرگاه و تامین آب انجام شده و برخی نیز در حال احداث است. علاوه بر این، مجتمع بندری پارس ۲۶ پست اسكله، متشكل از یك بندر پتروشیمی و یك بندر خدماتی دارد و در پایان سال ۱۳۸۲ تعداد دو پست اسكله بندر خدماتی این مجتمع مورد بهره‌برداری قرار گرفته و كلیه تجهیزات و ماشین‌آلات وارداتی تاسیسات مختلف پارس جنوبی هم از این دو اسكله انجام شده است. بندر خدماتی تا پایان سال ۱۳۸۳ و بندر پتروشیمی تا پایان سال ۱۳۸۴ مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت. منابع غنی پارس جنوبی، علاوه بر تامین نیازهای مصرف داخلی به گاز طبیعی، تزریق به چاه‌های نفتی و صادرات گاز، موقعیت مناسبی را برای پیشرفت صنایع پتروشیمی كشور فراهم آورده است. به این معنا كه صنایع پتروشیمی كشور می‌توانند برای تولید پلی‌اتیلن، به جای استفاده از نفتا كه قیمت هر تن آن معادل ۳۵ دلار است، از اتان كه هر تن آن حدود هفت دلار است، استفاده كنند واین امر باعث افزایش قدرت رقابتی صنایع پتروشیمی كشور در بازار جهانی می‌شود. از این رو، بخش وسیعی از سرمایه‌گذاری‌های پارس جنوبی، بر صنایع پتروشیمی مرتبط با گاز متمركز شده است. همچنین استفاده از گاز متان به عنوان خوراك صنایع پتروشیمی از دیگر مزیت‌های پارس جنوبی برای سرمایه‌گذاران در این منطقه است. علاوه بر این، تفاوت قیمت گاز مصرفی در عسلویه (معادل ۵/۲ سنت) با قیمت صادراتی این محصول در كشور مقصد (معادل ۳۰ تا ۴۰ سنت) و نیروی كار ارزان در این منطقه، ارزش افزوده تولید در صنایع انرژی‌بر مانند فولاد، ذوب‌آهن، كلینكر، سیمان و آلومینیوم را بالا برده و امكان دسترسی به دریا و آب‌های بین‌المللی نیز صدور این كالاها را به بازارهای جهانی تسهیل می‌كند و می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را برای ایجاد این‌گونه صنایع تشویق كند.

عسلویه، پایتخت گاز جهان

روستای ساحلی عسلویه در ۲۷۰ كیلومتری جنوب شرقی استان بوشهر در حاشیه خلیج‌فارس، به عنوان نزدیكترین نقطه به میدان پارس جنوبی است به دلیل فاصله كوتاه با پالایشگاه فجر امكان صدور تولیدات با هزینه اندك فراهم آمده است و امكان ارتباط با شبكه سراسری گاز، به عنوان منطقه ساحلی مناسب برای ایجاد تاسیسات خشكی و توسعه مرحله‌ای میدان گاز پارس جنوبی انتخاب شده است. این بخش به عنوان یكی از منابع مهم تامین مواد اولیه صنایع داخلی و اشتغال و ارزآوری حائز اهمیت است. طرح پتروشیمی عسلویه در مرز فازهای ۴ و ۵ در زمینی به مساحت ۹۲۰ هكتار درنظر گرفته شده است و شامل فاز یك كه طرح الفین ۹ و ۱۰، متانول، آمونیاك و اروماتیك و در فاز ۲ طرح الفین ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ و آروماتیك ۵ و ۶، اوره، آمونیاك ۲ و ۳ و GTL و ... تولید خواهد شد. برای ایجاد صنایع پایین دستی و احداث صنایع نساجی، روغن‌های صنعتی، رنگ‌ها، سموم دفع آفات، پودرهای شوینده و ... زمینی به مساحت ۱۰۰۰ هكتار در نظر گرفته شده است

---