چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا

شایع ترین دلیل مسمومیت غذایی چیست؟


شایع ترین دلیل مسمومیت غذایی چیست؟

موادغذایی باید کاملا سرد یعنی در دمای منهای ۵ درجه سانتی‌گراد یا کاملا گرم- یعنی در دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد- مصرف شوند. به فاصله دمایی منفی ۵ تا ۶۵ درجه انتی‌گراد، «ناحیه …

موادغذایی باید کاملا سرد یعنی در دمای منهای ۵ درجه سانتی‌گراد یا کاملا گرم- یعنی در دمای بالای ۶۵ درجه سانتی‌گراد- مصرف شوند. به فاصله دمایی منفی ۵ تا ۶۵ درجه انتی‌گراد، «ناحیه خطرناک» یا «منطقه خطرناک» گفته می‌شود، بنابراین موادغذایی نباید در این دما نگهداری شوند اما متاسفانه در بسیاری از موارد این نکته رعایت نمی‌شود...

شایع‌ترین علت مسمومیت در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه از جمله ایران- به این دلیل است که بسیاری از آشپزها، خانم‌های خانه‌دار و... بعد از پخت موادغذایی، آنها را در دمای «منطقه خطرناک» قرار می‌دهند در حالی که نگهداری غذا در این دما باعث رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌ها (یعنی میکروب‌های بیماری‌زا و عوامل فساد) خواهد شد که برخی از آنها قادر به ترشح توکسین یا سم میکروبی هستند.

حداکثر زمان مجاز برای نگهداری ماده غذایی در دمای خطرناک، ۲ ساعت است. پس از ۲ ساعت، هر ۲۰ دقیقه، تکثیر میکروب‌ها به توان ۲ می‌رسد و در نتیجه برخی از میکروب‌ها مانند استافیلوکوکوس اورئوس با افزایش تعداد و ترشح سم به دوز عفونی‌کننده و بیماری‌زا خواهند رسید که در نهایت باعث ایجاد مسمومیت غذایی می‌شوند. جالب است بدانید که در این موارد هیچ تغییری در رنگ، بو و مزه غذا ایجاد نمی‌شود.

این مساله در مورد غذاهایی که دستکاری و دستمالی (هندلینگ) زیادی دارند مانند سالاد الویه، کباب کوبیده یا جوجه کباب، بیشتر صدق می‌کند و احتمال آلوده‌شدنشان بسیار بیشتر است. در ضمن، بیشترین موارد مسمومیت غذایی گزارش‌شده در منازل، خوابگاه‌ها، رستوران‌ها، میهمانی‌ها، مجالس عروسی و دهه‌های عاشورا و ماه مبارک رمضان نیز به دلیل نگهداری موادغذایی در این دما و به مدت زمان نامناسب و در حجم انبوه است. فراموش نکنید حداکثر ۲ ساعت مجاز هستید غذا را در منطقه دمایی خطرناک یعنی بین کاملا سرد و کاملا گرم نگهداری کنید و تنها یک بار می‎توانید غذا را گرم یا سرد کنید. این تصور که گرم‌کردن مجدد غذا باعث ازبین‌رفتن میکروب‌ها می‌شود، اشتباه است زیرا دما به هیچ‌وجه هنگام گرم‌کردن غذا به ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد نمی‌رسد. درحالی که سم باکتری استافیلوکوکوس اورئوس این دما را به مدت نیم ساعت تحمل می‌کند. ضمن اینکه نگهداری غذا در یخچال در حجم زیاد مانع خنک‌شدن سریع و کافی قسمت مرکزی غذا می‌شود بنابراین برای حفظ بهداشت موادغذایی و پیشگیری از مسمومیت آن را در حجم کم و در ظروف دربسته که عمق کمی دارند، بریزید و در یخچال بگذارید. بعد از پخت هر غذایی، بیش از ۴۸ تا ۷۲ ساعت نمی‌توانید آن را در یخچال نگه دارید، زیرا حتی اگر تغییری در طعم و ظاهر آن ایجاد نشده باشد، قابل‌مصرف نیست.

دکتر آراسب دباغ‌مقدم

دامپزشک و متخصص بهداشت موادغذایی