زندگی شاد, ساختنی است

زندگی شاد, ساختنی است, شما هم تاکنون این جمله را شنیده اید اما حتما از خود پرسیده اید, چگونه

زندگی شاد، ساختنی است، شما هم تاکنون این جمله را شنیده اید اما حتما از خود پرسیده اید، چگونه؟ چگونه می توان یک زندگی مشترک شاد و پر از تفاهم، صمیمیت، یکرنگی و همدلی را تجربه کرد؟ بعضی از زوجین زمانی که به زندگی مشترک خود و آن چه از شادی نصیبشان شده می اندیشند، تصور می کنند سهم شان از شادی، خوشبختی و تفاهم در زندگی مشترک، همان چیزی است که در دست دارند و نه بیشتر. بنابراین تلاش می کنند خود را با آن چه دارند، راضی نگه دارند. در صورتی که اصلا چنین نیست.

داشتن یک زندگی مشترک موفق حق همه است و مانند هر چیز دیگری باید برای به دست آوردن آن تلاش کرد. سلسله مباحث مربوط به خانواده سالم در صفحه خانواده و سلامت برای آشناتر شدن خانواده های ایرانی با مفاهیم و مشخصات یک خانواده سالم و راهکارهای عملی رسیدن به آن در زندگی می کوشد ابعاد مختلف یک خانواده سالم و موفق را به تمامی تشریح کند تا ضمن زدودن تصورات نادرست از ذهن ها گام های عملی برای رسیدن به خانواده سالم و جامعه ایده آل برداشته شود. همان طور که قبلا ذکر شد داشتن یک زندگی شاد و موفق اتفاقی نیست بلکه بر اساس کنش و واکنش های فرد و تلاش وی برای شاد زیستن شکل گرفته است.

رفتارهایی که آگاهانه انتخاب شده اند تا فرد سهم بیشتری از موفقیت و شادکامی داشته باشد. این رفتارها را تحت عنوان ۷ عادت موثر پیشتر بیان کرده ایم که با وجود آن ها زندگی بسیار زیباتر از قبل خواهد شد، گفت و گو برای حل مسئله، حمایت، گوش سپردن، پذیرش، احترام، اعتماد و تشویق ۷ عادتی است که اگر به آن ها مجهز باشیم می توانیم به جنگ معضلات و درگیری های خانواده برویم و پیروز از میدان خارج شویم. برای تشریح ۳ عادت بسیار مهم احترام، اعتماد و تشویق به سراغ دکتر علی پژوهنده روان شناس و مشاور رفتیم تا از او بیشتر بشنویم. وی درباره احترام می گوید: بسیاری از زوجین تصور نادرستی از احترام گذاشتن دارند. به این معنا که تصور می کنند حفظ احترام همسر یعنی احترام گذاشتن به او در حالی که این دو کاملا مفهومی متفاوت از هم دارند. اگر از بسیاری از زوجین بپرسید آیا به همسرتان احترام می گذارید می گویند بله اما منظور آن ها حفظ احترام همسرشان است و نه احترام گذاشتن به عنوان یک رفتار و عادت موثر. احترام گذاشتن یک رفتار کاملا آگاهانه و انتخابی است که برای آن باید وقت و انرژی گذاشت، ۹۰ درصد زوجین فقط به هم بی احترامی نمی کنند و تصور می کنند بی احترامی نکردن یعنی احترام گذاشتن. مثلا می گویند در جمع او را با لفظ خانم یا آقا صدا می کنیم یا در جمع به او بی احترامی نمی کنیم. در واقع آن ها اولین مرحله احترام گذاشتن را انجام می دهند اما نه همه آن را. احترام گذاشتن به همسر باید در یک سری رفتارهای مثبت و با صرف وقت و انرژی علنی شود و فقط حفظ احترام نیست.

مثلا حضرت امام هرگز سر سفره پیش از آمدن همسر خود غذا نمی خوردند و اگر از ایشان می پرسیدند چرا مشغول نمی شوید می گفتند خانم تشریف نیاوردند. عمل و گفتار حضرت امام مصداق بارز احترام گذاشتن به همسرشان بود که ایشان آن را عملی می کردند. توجه داشته باشید که رفتار احترام آمیز داشتن با همسر کار بسیار دشواری است زیرا صمیمیت زوجین مانع حفظ حریم ها و رفتارهای احترام آمیز آن ها به هم می شود. زوجین جوان تصور می کنند وقتی با همسر خود صمیمی هستند دیگر نیازی به احترام به یکدیگر ندارند. در صورتی که اصلا چنین نیست. زمانی که فردی مثل همسر به حریم خصوصی ما راه پیدا می کند معنایش این است که از اهمیت و قرب بیشتری نزد ما برخوردار است نه این که بی اهمیت تر است. برخی زوجین از فرط نزدیکی با همسر خود، او را نمی بینند و نیازی نمی بینند به او احترام بگذارند. تنها زوجین آگاه و رشد یافته هستند که می توانند با احترام گذاشتن به یکدیگر راه سعادت و شادکامی را برای خود بازکنند. اما بسیاری از ما تصور می کنیم احترام به صورت متقابل معنا می دهد و در صورتی باید احترام بگذاریم که احترام دیده باشیم.

دکتر پژوهنده با تایید این تصور نادرست در ذهن بسیاری از ما می گوید: احترام متقابل یعنی منتظر واکنش دیگران باشیم و در واقع از روش های کنترل بیرونی استفاده کنیم. در واقع ما فقط باید رفتارهای مثبت را در خودمان پرورش دهیم و فارغ از واکنش دیگران به تمرین آن ها بپردازیم. توجه داشته باشید که عمل به این رفتار کار دشواری است و نیاز به تمرین جدی دارد به خصوص این که احترام گذاشتن افراد به همدیگر رابطه مستقیمی با فرهنگ خانواده دارد و فرد باید مطابق فرهنگ خود شیوه های متفاوت احترام گذاشتن به همسر را بیاموزد. عادت بعدی، عادت اعتماد است که بسیاری از زوجین آن را در اعتماد به وفاداری خلاصه می کنند در صورتی که اعتماد به سطح فهم و شعور همسر، سلیقه، تصمیم گیری ها، انتخاب ها و مدیریت مسائل مالی تسری پیدا می کند، به ویژه اعتماد به سطح فهم و شعور همسر بسیار مهم است زیرا بسیاری از زوجین از همین ناحیه ضربه می خورند و دچار سرخوردگی می شوند.

بنابراین لازم است زوجین علت رفتارهای یکدیگر که اعتمادشان را به همسرشان خدشه دار می کند شناسایی کنند تا در این باره دچار سوء تفاهم نشوند، درک و شناسایی علت رفتارها به زوجین کمک می کند تا از شکایت کردن و غر زدن که ناشایست است استفاده نکنند و در عوض در زمان مناسب از احساس خود پس از رفتار زشت صحبت کنند. زوجینی که به قدرت مدیریت مسائل اقتصادی هم اعتماد دارند، یکدیگر را برای خرید وسیله یا وسایلی برای منزل سرزنش نمی کنند بلکه به هم اعتماد دارند و آن را می پذیرند. تشویق فیزیکی از دیگر نیازهای زوجین است که باید از یکدیگر دریافت کنند. تشویق در واقع از دوران کودکی با ماست اما متاسفانه یکی از نیازهای اساسی است که با ورود به دوران بزرگسالی سرکوب می شود. در حالی که همه ما نیازمند تشویق هستیم و دوست داریم از ناحیه دیگران و همسرمان مورد تشویق قرار بگیریم. دکتر پژوهنده تاکید می کند زوجین باید یاد بگیرند یکدیگر را تشویق کنند و به دنبال بهانه باشند تا این عادت خوب را در خود تقویت کنند زیرا به قول مولانا:

جمله شاهان بنده بنده خودند

جمله خوبان مرده مرده خودند

یعنی می میرند برای این که کسی برایشان بمیرد بنابراین مرده مرده خود هستند. خوب است بدانید زوجین می توانند بدون هیچ بهانه ای همدیگر را تشویق کنند و لازم نیست منتظر موقعیت خاصی برای تشویق کردن باشند. مثلا به بهانه پخت غذای مورد علاقه، اتوی لباس، منزل تمیز، خرید خوب، نوع برخورد با همسایه و یا هر چیز دیگری همسرتان را تشویق کنید در واقع با عادت تشویق این مهارت را پیدا می کنیم که رفتارهای کوچک را هم ببینیم مهارت ابراز احساس مثبت و دیدن رفتارهای مثبت عادی نیز در پی تشویق می آیند و با این عادت می توانند زندگی را بسیار شاد کنند. تمامی عادات مثبت باید فارغ از واکنش همسر ابراز شود نه به شرط تشویق متقابل، اعتماد متقابل یا احترام متقابل. زیرا این مهارت ها، مهارت هایی است که هر یک از ما به تنهایی نیازمند آن ها هستیم و برای داشتن زندگی خوب باید به آن ها مجهز باشیم. درست مثل راننده ای که پشت فرمان فارغ از این که دیگران چطور رانندگی می کنند، با رعایت قوانین رانندگی می کند و به این ترتیب مسیر را به سلامت سپری می کند. همه ما برای تجربه کردن یک زندگی موفق و شاد باید رفتارهای آگاهانه و انتخاب شده ای داشته باشیم و افسار زندگی را به دست قضا و قدر نسپاریم مجموعه رفتارهای ما، زندگی شاد یا تلخ ما را تشکیل می دهد و این ما هستیم که باید با اصلاح رفتارهای نادرست، استفاده از عادات موثر رابطه و کنار گذاشتن عادات ناصحیح به سمت یک زندگی موفق گام برداریم.

عظیمی مروی