مردن از سرخوشی

همه می رقصند و ساعتی بعد میان جسم های ناگهان دگرگون شده, فضایی غریب و مضحک برقرار می شود میان گر گرفتگی و بی تفاوتی و دهن کجی به ارزش ها و هنجارهای رایج, فاصله «یک نفس» است هیچ کس قادر به پنهان کردن توهماتش نیست و عده ای در این میان غافلگیر می شوند و تسویه حساب ها به بعد از پارتی موکول می شود

در یكی از ویلاهایی كه یادآور انتظار پسر پادشاه و استقبال وی از سیندرلای مهربان و زیباست اشكان، جوان ۲۱ ساله میزبان، منتظر جمع دوستان است. جمع جوانانی كه قرار نیست جز گرما و خلسه چیزی عایدشان شود. صاحبان خانه میلیارد تومانی در سفرند و این میهمانی ها را چندان نامتعارف نمی دانند مشروط بر این كه زیاده روی در كار نباشد! بچه ها... از راه می رسند. جوانان تیپ زده چپ و راست از خودروها پیاده می شوند. حریر نازك خنده ها از دو سو به هم می خورد. چشم های روشن و بی ملال جوانی زیر نور خوشرنگ چراغ های هالوژن محوطه می درخشد. خوش و بش می كنند و چند نفر هم با كمی هنجارشكنی می خندند و از مشاهده هنجار شكنی ها هیچ كدام با تعجب به دیگری نگاه نمی كنند! یكی از آنها با غرور و تكبر فیلسوفانه می گوید: (من اكس می زنم، پس هستم!) بعد همه قهقهه زنان وارد سالن پذیرایی می شوند. بی اعتنایان به دنیا چیزی بین ۱۷ تا۲۴ ساله اند. دخترها كم سن تر و چقدر فیلمی تر از پسرها رفتار می كنند! همه بزك تند عروسكی دارند و راه رفتنشان یك جور لق زدن روی پاشنه های بلند كفشهاست! میزبان انواع سیگارها را تعارف می كند: برگ معمولی، برگ هاوانا، مالبرو و... كسی اینجا سیگار وطنی دود نمی كند. دود را از دهان و بینی شان بیرون می فرستند. انواع خوراكی، شیرینی و شكلات و... فراهم است. سلف سرویس است، میهمانی تا خود صبح ادامه پیدا خواهد كرد. یك جور اكس پارتی از گرگ و میش عصر تا گرگ و میش سپیده! در اینجا چیزی به نام مقاومت وجود ندارد. قانون جادویی، نرمش و انعطاف پذیری است. گروه به استقبال شادی می رود! تیك های حركتی شان چقدر حرفه ای و تمرین شده است! همراه با موزیك هیكل خود را تكان می دهند و نگاهشان غیرطبیعی است! پارتی عملاً پس از خوردن قرص ها شروع می شود. قرص هایی در چند رنگ: سفید، صورتی، قهوه ای و مخلوطی از این چند رنگ كه در ظرفی توسط میزبان با آداب خاصی روی میز پذیرایی گذاشته می شود. طرح اصلی قرص های اكستازی صورتكی با دو چشم و دهانی متبسم است. مراسم با خوردن همزمان حبه های تكه شده آغاز می شود، موزیك نیز از آخرین های روز است! آنها با كنایه و اشاره پرده سكوت را در میان حصارهای خود ساخته، می درند و تیغ اعتراض به هنجارها را در چله كمان می نهند و به سوی خود رها می كنند. همه می رقصند و ساعتی بعد میان جسم های ناگهان دگرگون شده، فضایی غریب و مضحك برقرار می شود. میان گر گرفتگی و بی تفاوتی و دهن كجی به ارزش ها و هنجارهای رایج، فاصله «یك نفس» است. هیچ كس قادر به پنهان كردن توهماتش نیست و عده ای در این میان غافلگیر می شوند و تسویه حساب ها به بعد از پارتی موكول می شود! و به تدریج در پایان ولنگاری و به گفته خودشان «end» وحشیانه می لولند و می رقصند! فرشته ها بال هایشان می سوزد و دیوها افسارشان گسیخته می شود! در محاصره تیغ های آخته «اكس» گاه محفل به مرگ تهدید می شود. از فاصله ای بعید می توان ضربان قلب ها را به وضوح شنید چشم ها پر خون شده، گرگرفتگی نامعقول به هنگامی كه خوردن مایه حیات یعنی آب برابر است با مرگ! سپیده سر می زند و اهالی اكس زده همچنان فعالند. وقتی میزبان یاران خلسه را بدرقه می كند. جوانان مغرور و بی اعتنا به دنیا و همچون یخ، زیر اشعه آفتاب شرق ذوب می شوند و باز كوچه و خیابان فضیلت انسان بودن را به آنها گوشزد می كند. گریزی از این فضیلت نیست كه نیست حتی در پناه شادی! شب پیش، همه با اندامی مناسب، پوستی لطیف و عطر زده و موهایی نرم و حالت گرفته و... به بزم آمده بودند حالا با تنی وارفته و روحی افسرده و گریزان چون خفاش از نور یكدیگر را رها می كنند. ناگهان غم دنیا جوانان «شاد و شنگول» را سراسر فرا می گیرد. تا نوبت به «اكس زدن» دیگر برسد ناگزیر باید جور دنیا را كشید! و آنان به جای آن كه پیش رفته باشند، فرو رفته اند تا كی و كجا دوباره از این لجن زار سر بر كشند!

آیا تا به حال نام اكستاسی را شنیده اید؟ آیا تا به حال در میهمانی هایی موسوم به اكس پارتی شركت كرده اید؟ احتمالاً در بین دوستان شما كسانی هستند كه اسم این ماده را شنیده اند یا آن را مصرف كرده اند؟! اكستاسی در قالب قرص های شادی بخش طاعون خفته عصر ما نام گرفته است. برای بیشتر خانواده ها هنوز این سؤال مطرح است كه این قرص های رنگین كوچك چه عواقب بزرگی دارند و آنان باید چگونه متوجه شوند كه فرزندشان آن را مصرف می كنند.در جامعه ما نیز میزان مصرف این قرص ها، روبه افزایش است. دكتر محسن وزیریان درباره آمار مصرف كنندگان، می گوید: طبق آماری كه در سال ۸۰ از یك تحقیق به دست آوردیم، می توانیم بگوییم كه بیش از ۴۰ هزار نفر كه بخش عمده ای از آن را دانش آموزان تشكیل می دهند، این داروها را تجربه كرده اند.عضو شورای مركزی باشگاه پژوهشگران جوان می گوید: مصرف كنندگان این قرص ها بیشتر در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال هستند كه در اثر شركت در محافل و پارتی های شبانه مورد سوءاستفاده گروه های سود جو قرار می گیرند. اگر دقت كنید در اكثر اعتیادهایی كه به مواد مخدر ایجاد می شود، معمولاً همیشه فرد معتاد در مركز توجه است و تمامی سرزنشها به سوی او سرازیر می شود. صاحبنظران با ذكر عوارض و حالات اعتیاد و زیانهایی كه مواد مخدر به جسم و روح افراد وارد می كنند، همیشه معتادان را انسانهایی بدون اندیشه و فكر تصویر می كنند. انسانهایی كه از سوی جامعه طرد می شوند، چون بدون علت و یا به علت هایی نادرست به مصرف مواد می پردازند!

مبارزاتی كه در جامعه ما علیه مواد مخدر و از جمله نوع جدید و به مراتب بسیار خطرناك تر آن (قرص های اكستازی) صورت می گیرد، بیشتر در حد انهدام مواد و یا آگاهی سازی از مشكلات ایجاد شده پس از مصرف است. غافل از اینكه یكی از راهكارهای قابل توجه كه باید بر روی آن سرمایه گذاری كرد، فرهنگ سازی در این زمینه و در نتیجه پیشگیری از این مشكل است. اینكه ریشه یابی شود، چرا بعضی از افراد جامعه ما كه اكثراً جوان نیز هستند، به قرص های شادی آور روی می آورند؟ چرا حتی با آگاهی از مشكلات پس از مصرف، باز گرایش بسیار بالایی برای استفاده از آنها وجود دارد؟ سعی ما در این گزارش ارائه اطلاعاتی همچون، تركیبات و اثرات مصرف اكستازی، بررسی چرایی گرایش به مصرف اكستازی در ایران، بررسی عوامل زمینه ساز و ارائه راهكارهایی برای پیشگیری از مصرف این مواد است.

از آنجایی كه پیشگیری مقدم بر مبارزه است و شناخت و آگاهی، اساسی ترین بخش این فرآیند بوده و بدون آن بی اساس است، در اینجا ابتدا به معرفی اكستازی، تاریخچه استفاده از آن، اشكال رایج دارویی، اثرات مثبت و منفی بر روی جسم و ذهن همراه با ذكر تجربه های واقعی افراد خواهیم پرداخت.

اكستازی چیست؟

تركیب «۴ ، ۳ MDMA» یا متیلن دی اكسی متامفتامین كه به نام های اكستاسی، اكستازی، XTC ، X اكس هم معروف است. در ایران به نام قرص شادی هم شناخته می شود. این ماده در ۱۹۱۴ در آلمان به عنوان كم كننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت كه به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه ۷۰ میلادی این دارو كاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای كمك به بیان احساسات بیماران استفاده شد كه در ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد. در ۱۹۸۵ در آمریكا، مصرف آن ممنوع اعلام شد. در سال های اخیر مصرف آن در آمریكا، در پارتی های شبانه موسوم به Raves به شدت افزایش یافته است كه باعث نگرانی دولت آمریكا شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای كاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شده است؛ به طوری كه مصرف آن سال ۱۹۹۵ از ۵۰۰ هزار قرص در سال به ۳۰ میلیون قرص در دو سال بعد رسیده است.

۲ درصد مردم آمریكا حداقل یك بار این تركیب را مصرف كرده اند. حداقل یازده و هفت دهم درصد دانش آموزان كلاس آخر دبیرستان در آمریكا یك بار «اكس» مصرف كرده اند. مصرف این قرصها در ایران به خصوص در یك سال اخیر در پارتی های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیلكرده و مرفه مصرف كنندگان اصلی این داروها هستند. لازم است عموم مردم و پزشكان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند.

این دارو به صورت قرص های خوراكی و جویدنی، كپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است. قیمت هر قرص بین ۱۰ تا ۳۰ دلار است. در ایران قیمت قرص بین ۴ تا ۲۰ هزار تومان (متوسط ۱۰ هزار تومان) است كه با ماركهای مرسدس بنز و میتسوبیشی،ریال KO و صلیب موجود است. این دارو به علت این كه به راحتی در لابراتوارهای داخلی امكان ساخت دارد، به دلیل افزودن مواد اضافی به آن، برای مصرف كننده عوارض بیشتری را خواهد داشت. هر قرص خوراكی حاوی ۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم MDMA است. پس از بلعیدن قرص پس از ۲۰ تا ۹۰ دقیقه اثرات آن ظاهر شده و حدود ۲ تا ۳ ساعت اثرات آن در یك حد حفظ شده و بعد افت می كند و از ۳ تا ۲۴ ساعت اثرات آن باقی است.

نحوه اثر در مغز

در مقاله ای كه در مجله نوروساینس در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۹ به چاپ رسید، نتایج یك تحقیق بر روی میمونها به چاپ رسید. در بررسی این میمون ها كه برای مدت ۴ روز و روزی ۲ بار قرص Ecstay محلول در مایعی را مصرف كرده بودند و میمونهای كه فقط همین مایع را استفاده كرده بودند و پس از ۷ سال كالبد شكافی شده بودند مشاهده شد كه تغییراتی در سلولهای سروتونینی مغز ایجاد شده است كه در لوب فرونتال و نواحی مربوط به فكر كردن، ناحیه هیپوكامپ و نقاط عمقی مغز مربوط به حافظه بوده است. پس مشاهده می شود كه مصرف اكستاسی در دراز مدت باعث ایجاد اختلال در قوه تفكر و حافظه و قابلیت یادگیری فرد می شودو در تحقیقی دیگر مشاهده شد كه پس از مصرف دارو، میزان سروتونین در مغز به میزان بیست تا شصت درصد كاهش می یابد و مشاهده شد كه اثرات مخرب مغزی غیرقابل بازگشت است.

اكستاسی چه اثراتی برروی مصرف كننده آن دارد؟

افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد، افزایش انرژی در فرد، احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیكی به دیگران، احساس عشق و سرخوشی، دست و دلبازی، افزایش هوشیاری و درك موسیقی، افزایش حسهای بویایی و چشایی، احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی، احساس روشنایی، تمایل برای در آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران؛ به علت افزایش انرژی در افراد مصرف كنندگان تمایل برای فعالیت شدید و رقصهای طولانی دارند.

* یك تجربه:

الكساندر شوگیلین بیوشیمیست آمریكایی كه برای اولین بار روی عوارض این دارو كار می كرد پس از یك بار مصرف اكستاسی می گوید: كوهی كه نزدیك منزلم بود و هر روز آن را می دیدم پس از مصرف اكستاسی طوری به نظرم می آمد كه دوست داشتم ساعتها آن را تماشا كنم!

---