یک خانواده محترم

مقایسه اعضای خانواده لبنیات

لبنیات جزو یکی از گروه‌های غذایی اصلی است که توصیه می‌شود تمام افراد بین ۲ تا ۴ واحد از آن را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند اما تمام‌ اعضای این گروه خواص مشابهی نداشته و نمی‌توان آنها را جایگزین هم کرد و این نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد. مثلا شیر منبع کلسیم است،..

ماست به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند، پنیر می‌تواند جای گوشت را بگیرد و کره و خامه کالری فراوانی دارند و دوغ یکی از نوشیدنی‌های مغذی و دارای املاح فراوانی است.

● خامه، مملو از انرژی

با اینکه خامه، چربی شیر است اما در گروه روغن‌ها جای می‌گیرد و هر قاشق مرباخوری از آن، یک واحد چربی محسوب می‌شود و ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد. این چربی از نوع حیوانی و سرشار از کلسترول است، بنابراین کسانی که به بیماری‌های قلبی-‌عروقی مبتلا هستند و باید کلسترول رژیم غذایی‌شان محدود باشد، باید دور این ماده غذایی را خط بکشند اما کسانی که لاغر هستند و می‌خواهند در واحدهای حجمی‌ کوچک، مقدار کالری وعده‌های غذایی‌شان را افزایش دهند، بهتر است خامه را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند.

● کشک، فقط پاستوریزه

کشک از دوغ به دست می‌آید؛ ابتدا کره ماست را می‌گیرند و آنچه باقی می‌ماند، دوغ است. بعد آب دوغ را می‌گیرند و بعد از غلیظ‌کردن، آنچه مانده به اندازه گلوله‌هایی درمی‌آورند و می‌گذارند خشک شود. به این ترتیب کشک به دست خواهدآمد. البته این روش سنتی تهیه کشک است و در کارخانه‌ها تمام‌ مراحل تولید مکانیزه انجام می‌شود، کشک را پاستوریزه هم می‌کنند. می‌توان کشک را از منابع پروتئین و کلسیم دانست ولی اگر نمک فراوانی به آن زده شده باشد، سدیم موجود در نمک باعث می‌شود کلسیم کشک جذب نشود.

یک لیوان کشک، معادل یک لیوان شیر و ماست و بین ۶۵ تا ۷۵ کیلوکالری انرژی دارد.

● دوغ، نوشیدنی مغذی

دوغ به این دلیل که از رقیق شدن ماست به دست می‌آید، پروتئین و کلسیم کمتری دارد ولی کسانی که سایر محصولات لبنی را مصرف نمی‌کنند، بهتر است دوغ بنوشند.

دوغ‌ شور و گازدار هم وجود دارد اما بهتر است انواع بدون گاز و کم‌نمکشان را انتخاب کنید. در ضمن، هر ۲ لیوان دوغ معادل ۱ لیوان شیر انرژی دارد و باید آن را در کل مقدار انرژی دریافتی روزانه در نظر گرفت.

● شیر، منبع کلسیم

شیر علاوه بر اینکه حاوی پروتئین با کیفیت است، نیاز بدن به کلسیم، فسفر و ویتامین‌های ۲B وD را تامین می‌کند. این نوشیدنی براساس مقدار چربی‌ای که دارد، انواع مختلف بدون چربی، کم‌چرب و پرچرب دارد و هر لیوان آن با توجه به مقدار چربی‌اش بین ۵۵ تا ۷۵ کیلوکالری انرژی به بدن می‌رساند.

البته قندی به نام لاکتوز در شیر وجود دارد که دستگاه گوارش برخی افراد نمی‌تواند آن را هضم کند و با خوردن شیر دچار دل درد می‌شوند. این افراد می‌توانند سایر محصولات لبنی را مصرف کنند یا شیر بدون لاکتوز بنوشند.

این نوشیدنی در طعم‌های مختلف مثل شیرکاکائو، شیرقهوه، شیرموز، شیرتوت‌فرنگی و... وارد بازار شده است و کسانی که از طعم شیر معمولی خوششان نمی‌آید، می‌توانند از این شیرها استفاده کنند. البته این محصولات مقداری شکر دارند و خوردن بی?رویه آنها می‌تواند باعث اضافه وزن و چاقی شود.

● پنیر، به جای گوشت

پنیر به دلیل پروتئین فراوانی که دارد، در علم تغذیه جزو گروه گوشت‌ها محسوب می‌شود و ۴۵ گرم از آن (به اندازه یک قوطی کبریت)،

معادل یک واحد گوشت درنظر گرفته می?شود.

پنیرها براساس میزان نمک و چربی‌شان انواع مختلف دارند. برخی از پنیرها مانند پنیر لیقوان، نمک‌ زیادی دارند و برخی مانند پنیرهای

فراوری شده (مثل پنیر پیتزا، گودا، چدار و... ) مملو از چربی و دارای کلسترول هستند که بهتر است از میان آنها نوع کم‌نمک و کم‌چربی‌ را انتخاب کنید.

با توجه به مقدار چربی، هر ۴۵ گرم پنیر بین ۵۵ تا ۸۵ کیلوکالری انرژی دارد.

● ماست، محصولی بدون لاکتوز

محصول تخمیر شده شیر است. تنها تفاوت ماست و شیر، وجود نداشتن لاکتوز در ماست است زیرا لاکتوز آن به اسیدلاکتیک تبدیل شده اما پروتئین و املاح آنها تقریبا برابر است.

ماست هم ۲ نوع کم‌چرب و پرچرب دارد و چون منشاء آن حیوانی است، چربی آن کلسترول دارد بنابراین مصرف ماست کم‌چرب بهتر است. یک لیوان ماست بین ۵۰ تا ۷۰ کیلوکالری انرژی دارد و یک واحد لبنیات محسوب می‌شود.

● کره، منبع ویتامین A

کره چربی تغلیظ‌شده موجود در شیر است اما رنگ زردش به ویتامین A موجود در آن برمی‌گردد. این روغن مقداری آب هم دارد به همین دلیل هنگام حرارت دیدن می‌پاشد. این روغن با منشاء حیوانی، به ازای هر قاشق مرباخوری ۴۵ کیلوکالری انرژی دارد و یک واحد چربی محسوب می‌شود. می‌توان کره را منبع انرژی دانست و یک قاشق مرباخوری از آن را در ظرف غذای بچه‌هایی که کم وزن می‌گیرند و کم‌غذا هستند، ریخت.