جای خالی پیشگیری

بیماری کلیه یک بیماری خاموش و بی‌صداست و به‌همین دلیل، بیشتر مبتلایان به این بیماری تا زمان بروز نارسایی کلیه از بیماری خود مطلع نمی‌شوند و بموقع با اقدامات پیشگیرانه از …

بیماری کلیه یک بیماری خاموش و بی‌صداست و به‌همین دلیل، بیشتر مبتلایان به این بیماری تا زمان بروز نارسایی کلیه از بیماری خود مطلع نمی‌شوند و بموقع با اقدامات پیشگیرانه از بروز بیماری جلوگیری نمی‌کنند. کشور ما همواره از ضعف فرهنگی توده مردم در زمینه بهداشت و درمان و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌ها برخوردار است. اغلب مردم هیچ هزینه‌ای برای حفظ و اطلاع از میزان سلامت خود و خانواده‌شان در سبد هزینه‌های زندگی در نظر نمی‌گیرند.

در این فضا این جمله کلیشه‌ای را می‌توان بارها و بارها نوشت «پیشگیری بهتر از درمان است» اما معمولا گوش شنوایی وجود ندارد، حتی اگر بگویی یک آزمایش ۳۰۰تومانی می‌تواند مانع از پیوند چند ۱۰ میلیونی کلیه شود. در صورت تشخیص بموقع بیماری کلیه و درمان آن در موارد بسیاری ممکن است روند بیماری آهسته‌تر شود و از پیشرفت و تبدیل آن به نارسایی کلیه جلوگیری به عمل آید.

دیابت و فشار خون ۲ بیماری هستند که می‌توانند باعث از بین رفتن کلیه‌ها شوند. به بیان دقیق‌تر ۳۰ درصد علت ابتلای افراد به بیماری کلیوی را بیماری دیابت، ۲۷ درصد را فشار خون تشکیل داده می‌دهد و بقیه موارد ابتلا به این بیماری به علت‌هایی نظیر سنگ و عفونت‌های ادراری و عوامل ناشناخته مربوط می‌شود.

متاسفانه وجود بیش از ۶ میلیون بیمار دیابتی در کشور و عدم توجه عده زیادی از مردم به موضوع سلامت فردی و خانوادگی‌شان نیز عامل مهم دیگری در شیوع گسترده این قبیل از بیماری‌هاست. رعایت رژیم غذایی متعادل فاقد‌نمک زیاد و پرهیز از مصرف مواد خوراکی چرب و بسیار شیرین می‌تواند تا حد زیادی از افزایش شیوع چاقی، دیابت و فشار خون جلوگیری کند. به همین دلیل در بسیاری از کشورهای دنیا میزان نمک مواد غذایی فرآوری شده در رستوران‌ها و کارخانجات کنترل می‌شود.

در هر صورت بیماران دیابتی و مبتلایان به فشار خون افراد با ریسک بالا تلقی می‌شوند که بیشتر در معرض خطر ابتلا به نارسایی کلیه قرار دارند، این افراد نیازمند مراجعات مکرر پزشکی جهت پیشگیری هستند.

این امر، توجه جدی مسوولان بهداشت و درمان کشور برای پیشگیری و به حداقل رساندن عوارض این گروه از بیماری‌ها را به صورت جدی می‌طلبد.

از سوی دیگر تحقیقات انجمن علمی نفرولوژی ایران نیز حکایت از آن دارد که حدود ۲۵ درصد بیماران کلیوی در ایران به دلیل مصرف خودسرانه دارو و مسکن‌ها گرفتار این گروه از بیماری‌ها شده‌اند. داروهای مسکن که به‌ وفور توسط اکثر افراد بویژه زنان مورد سوء‌مصرف قرار می‌گیرند از جمله بزرگ‌ترین قاتلان کلیه‌ها هستند.

مصرف بیش از حد مسکن در کشور ما که گاهی نیز متاسفانه از سوی متخصصان صورت می‌گیرد باعث دامن‌زدن به افزایش بالای میزان بیماری‌های کلیوی درکشور شده است؛ مساله‌ای که اگر به آن توجه نشود می‌تواند دامنگیر کل نظام سلامت کشور شود.

برای جلوگیری از روند رو به رشد بیماری‌های کلیوی در کشور، نظام سلامت و افراد خیر و انجمن‌های مردمی باید زمینه لازم را برای فرهنگسازی و آموزش عمومی درباره این بیماری خطرناک فراهم کنند.

از سوی دیگر باید زمینه لازم برای غربالگری و شناسایی افراد در معرض خطر این بیماری فراهم شود، اما متاسفانه در حال حاضر ساز و کار مناسبی که مردم را به میزان کافی درباره خطر این بیماری و روش‌های پیشگیری از آن آگاه سازد، وجود ندارد.