مقصر اصلی در آشفته بازار سایت های دولتی

اگر شما هم مثل هزاران شهروند ایرانی دیگر یا حتی میلیون ها کاربر خارجی به سایت های دولتی متفاوتی سر زده اید و از طراحی, ساختار و کیفیت های متفاوت آنها گیج شده اید تعجب نکنید, مدیریت و برنامه ریزی این سایت ها زیر نظر بخشی از معاونت توسعه و منابع انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انجام می شود

اگر شما هم مثل هزاران شهروند ایرانی دیگر یا حتی میلیون ها کاربر خارجی به سایت های دولتی متفاوتی سر زده اید و از طراحی، ساختار و کیفیت های متفاوت آنها گیج شده اید تعجب نکنید، مدیریت و برنامه ریزی این سایت ها زیر نظر بخشی از معاونت توسعه و منابع انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور انجام می شود که حتی در سایت خود هم از سیستم یکپارچه و استانداردی استفاده نمی کند و ماه ها از آخرین به روز رسانی این پایگاه اطلاع رسانی که در آدرس http://www.Modiriat.ir قرار دارد، گذشته است.

عصرارتباط طی هفته های گذشته و با توجه به تاکید کارشناسان فن آوری اطلاعات کشور در سال های اخیر مبنی بر لزوم بازنگری در طراحی و ایجاد سایت های دولتی که با صرف بودجه های کلان و اهداف حساس و استراتژیک در حوزه دولت الکترونیکی اجرا می شوند با دفتر معاونت مدیریت بر سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تماس گرفت تا از نقطه نظرات این معاونت که طبق بخشنامه های مندرج در سایت متعلق به آنها، مسوول مستقیم سیاستگذاری سایت های دولتی است، با خبر شود.

اما علیرغم پیگیری های مکرر، دفتر معاون مدیریت سرمایه انسانی، عسگری آزاد، تنها به دریافت سوال ها از طریق فکس بسنده کرد و امکان گفت و گو با ایشان بعد از گذشت دو هفته فراهم نشد.

از سوی دیگر روابط عمومی این سازمان مدعی شد ساسان بصیری، مدیریت توسعه فن آوری اطلاعات این ارگان به دلیل مشغله کاری فروان حاضر به گفت و گو درباره کم کاری های انجام شده در خصوص وظایف خود و مجموعه تحت مدیریت اش نیست. بنابر گزارش خبرنگار ما، در بند دوم شرح وظیفه این مدیریت که در سایت مدیریت دات آی ار آمده است وظیفه تنظیم سیاست ها و استانداردهای لازم در زمینه سخت افزارها، نرم افزارها، داده ها و شبکه ها، جهت ایجاد نظام های مطلوب اطلاع رسانی در دستگاه های اجرایی به مدیریت توسعه فن آوری اطلاعات واگذار شده است.

بر این اساس و با توجه به نبود سیستم متمرکز و مستقل برای نظارت بر ایجاد و نحوه فعالیت سایت های دولتی، این معاونت تنها ارگان ناظر بر فعالیت های پایگاه هایی است که تدارک آنها چندین میلیارد تومان هزینه دربر داشته و جزو ارکان اصلی پروژه دولت الکترونیکی محسوب می شوند.

وظیفه سیاست گذاری و تعیین استاندارد برای تمام ارگان های دولتی در حالی به مرکز فن آوری اطلاعات سازمان مدیریت واگذار شده که این مرکز در انجام مهم ترین وظایف خود نیز تعلل کرده است. این مرکز براساس مصوبه ماده ۴ شماره ۷۲۲/۱۳. ط مورخ ۲۲/۴/۱۳۸۱ از سوی شورای عالی اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مکلف شده بود تا پورتال اصلی دولت الکترونیکی موسوم به "مردم" را تا پایان سال ۸۲ راه اندازی کند.

این در حالی است که بعد از تعلل انجام گرفته در راه اندازی پورتال مردم، معاون اول رئیس جمهور دو هفته پیش ضمن تاکید بر لزوم راه اندازی هر چه سریع تر این پورتال که در واقع اولین راه ورودی شهروندان به فضای دولت الکترونیکی است، از ارگان ها و وزارتخانه های دیگر طلب کمک کرد و از آنها خواست تا شرح عملکرد و امکانات خود را در اختیار سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور قرار دهند تا در پورتال مردم در آدرس Mardom.ir منتشر کند.

● آشفته بازار

قصور در تعیین استانداردهای لازم برای سایت های دولتی و عدم وجود نظارت برفعالیت های آنها باعث ایجاد مشکلات بسیاری شده است که ممکن است باعث دوباره کاری ها و صرف هزینه های مجدد از محل بودجه هایی چون تکفا شود. این در حالی است که آشفته بازار سایت های دولتی به غیر از کار کرد اول خود یعنی سرویس دهی به شهروندان، در واقع ویترین دولت ایارن در کشورهای دیگر محسوب می شوند و وضع اسفبار برخی از آنان تنها به کم شدن اعتبار و وجهه بین المللی ایران منجر می شود.

گفتنی است به وجود آمدن وضع نگران کننده فوق در حالی اتفاق می افتد که سلیمانی، از کارشناسان ستاد تبصره ۱۳ در یکی از گفت و گوهای خود با ایسنا از اختصاص ۱۰ درصد بودجه تکفا به ایجاد سایت های دولتی خبر داده بود. محسن پازری، مدیر کل دفتر تجهیز منابع وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات نیز پیش از این در گفت و گو با عصر ارتباط اعلام کرده بود که اولین قدم برای شروع برنامه ۵ مرحله ای دولت الکترونیکی در ایران نمایش سازمان ها و موسسات دولتی به صورت وب سایت است.

وی در ادامه اذعان کرده بود که ارائه خدمات و راهنمایی کاربران در هنگام رجوع به سایت های موجود ضعیف است و کیفیت ارایه خدمات در این سایت ها را می توان با اغماض متوسط ارزیابی کرد. از سوی دیگر محمود بشاش، مدیر عامل همکاران سیستم، نیز در یکی از یادداشت های خود در وبلاگ شخصی اش با اشاره به ضعف های ساختار موجود در سایت های دولتی به نکته ای اساسی توجه کرده بود: "وب سایت های دولتی نه تنها در موتورهای جست وجو قابل پیدا شدن نیستند بلکه مانند وب سایت های شخصی، به انواع دیگر روش های جلب بازدیدکننده هم توجه ندارند. به همین دلیل خیلی پیش می آید که وقتی به دنبال خدمات شرکت های دولتی می گردیم، معمولا به وب سایت های خبری و یا وبلاگ هایی می رسیم که در آن از آن خدمات و یا آن سازمان نام برده شده است. "

این مشکلات عمدتا به دلیل طراحی با نرم افزارهای ساده ای چون فرانت پیج یا با استفاده از فن آوری هایی چون فلش پیش می آید که استفاده از آن ها در سایت های دولتی هیچ کشور دیگری مرسوم نبوده است. به مشکلات اخیر می توان موارد گسترده ومتعدد دیگری چون عدم استفاده از سیستم نامگذاری واحد که منجر به انتخاب نام نامناسب و خنده داری چون Salamiran.com برای سفارت ایران در کانادا شده است، عدم استفاده از کدنویسی ماهرانه و بسنده کردن به قالب های آماده نرم افزاری مثل فرانت پیج، عدم وجود تیم تولید محتوا و به روزرسانی منظم و ده ها مورد دیگر اضافه کرد.