این داروها را از عطاری نخواهید

داروهای لاغری که فاقد مجوز وزارت بهداشت هستند یا به صورت دست ساز ساخته شده اند و به صورت غیرقانونی وارد کشور شده اند, معمولا در داروخانه به فروش نمی رسند

اضافه‌وزن و چاقی معضلی است که کم‌کم دارد دامن خیلی‌ها را می‌گیرد. اول از همه،‌ ترازو واقعیت را نشان می‌دهد. لباس‌هایتان دیگر برایتان مناسب نیست و هنگام راه رفتن، نفس کم می‌آورید و این علائم بیان می‌کند چاق شده‌اید. متخصصان تغذیه و رژیم درمانی همواره بهترین و مناسب‌ترین راه برای کاهش وزن و لاغر شدن را رژیم غذایی مناسب و تحرک بدنی می‌دانند. این دستورالعمل نه تنها سلامت شما را تضمین می‌کند بلکه سبب کاهش وزن شما خواهد شد. اما همان‌طور که می‌دانید این روزها، بازار قرص‌های لاغری داغ‌تر از قبل است و تبلیغات گسترده‌ای در این زمینه انجام می‌شود، همچنین این داروها با نام داروی لاغری گیاهی در عطاری‌ها به فروش می‌رسند و طرفداران زیادی دارند. این در حالی است که مصرف آنها عوارض خطرناکی به دنبال دارد.

دکتر امیرحسین جمشیدی، رییس اداره داروهای گیاهی و مکمل وزارت بهداشت، به سوالات ما در این زمینه پاسخ می‌دهد.

آقای دکتر! بسیاری از افراد برای لاغر شدن، داروهای گیاهی‌ای که در عطاری‌ها عرضه می‌شود استفاده می‌کنند. آیا این داروها برای کاهش وزن مناسب هستند؟

داروهای لاغری چه به صورت گیاهی باشند یا از مواد شیمیایی تشکیل شده باشند، باید حتما دارای مجوز وزارت بهداشت باشند. علاوه بر آن حتی داروهای گیاهی که دارای مجوز و تاییدیه وزارت بهداشت هستند، نباید در عطاری‌ها عرضه شوند. به اعتقاد ما، عطاری‌ محل عرضه قابل‌قبول و اطمینان برای داروهای دارای مجوز هم نیست.

برخی از عطاری‌ها، چند نوع گیاه را با هم مخلوط می‌کنند و به مشتریان خود به عنوان داروی لاغری می‌فروشند. آیا این داروهای گیاهی هم منع مصرف دارند؟

به نکته بسیار خوبی اشاره کردید. بسیاری از افراد به دلیل عوارضی که داروهای شیمیایی دارد تمایلی به آن نشان نمی‌دهند. عموما داروهای گیاهی طرفداران بیشتری نسبت به داروهای شیمیایی دارد. از سوی دیگر تبلیغات گسترده‌ای روی این داروها انجام می‌شود و شخص مصرف‌کننده‌ تصور می‌کند چون داروی گیاهی مصرف می‌کند، هیچ عارضه‌ای ندارد و حتی اگر به وزن دلخواه خود نرسد، تنها چند داروی گیاهی بی‌ضرر مصرف کرده، در صورتی که بسیار گزارش شده این داروها عوارض جبران‌ناپذیری برای فرد به همراه دارند.

به عوارض داروهای گیاهی لاغری اشاره کردید. چند نمونه از این عوارض را نام ببرید؟

داروهای لاغری که فاقد مجوز وزارت بهداشت هستند یا به صورت دست‌ساز ساخته شده‌اند و به صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند، معمولا در داروخانه به فروش نمی‌رسند و در مراکز غیرمجاز مانند آرایشگاه‌ها، باشگاه‌های ورزشی و عطاری‌ها عرضه می‌شوند. بنابراین هیچ‌گاه تصور نکنید این مواد بی‌ضرر هستند. قرص‌های لاغری فاقد مجوز از موادی تشکیل شده‌اند که یکی از عوارض آنها لاغری است. مشکل‌های قلبی ـ عروقی، عوارض گوارشی، فشارخون و احتمال سنکوپ در مصرف‌کنندگان این داروهای لاغری بسیار دیده شده است.

اخیرا گزارش شده داروهایی با نام داروی لاغری گیاهی به بازار آمده، اما حاوی مواد روان‌گردان است. چگونه می‌توان این داروها را تشخیص داد؟

این داروهای به اصطلاح گیاهی که تبلیغات زیادی در ماهواره برای آنها صورت می‌گیرد، قابل‌تشخیص نیستند و نمی‌توان از روی بسته‌بندی یا شکل آنها متوجه این موضوع شد که این داروها از مواد روان‌گردان تشکیل شده‌اند. هموطنان باید توجه کنند، اگر دارویی مجوز وزارت بهداشت را ندارد، یا اثربخش نیست یا از مواد خطرناکی تشکیل شده که عوارض خطرناکی را برای مصرف‌کنندگان به بار می‌آورد. پس تنها راه تشخیص این داروی لاغری، مجوز وزارت بهداشت است.

این داروها از چه موادی تشکیل شده‌اند؟ در مورد عوارض آنها توضیح دهید؟

بر اساس تحقیقات معاونت غذا و دارو طبق گزارش‌های رسیده، این داروها از مواد شبه‌آمفتامین و شبه‌اکس تشکیل شده‌اند که همان‌طور که بیان شد یکی از عوارض آنها لاغری است. این مواد به شدت اعتیاد‌آورند و سبب می‌شوند عضلات بدن تحلیل برود و فرد تصور می‌کند لاغر شده اما به دنبال مصرف مداوم این داروهای بسیار خطرناک، اعتیاد، ناراحتی‌های قلبی ـ عروقی، شوک، فشارخون و بسیاری عوارض روانی به سراغ فرد خواهد آمد. به عنوان نمونه، اخیرا گزارش شده چند نفر به دلیل مصرف‌ قرص‌های لاغری به اصطلاح گیاهی روانه آی‌‌سی‌یو شده‌اند.

آیا این افراد از داروهای لاغری گیاهی استفاده کرده بودند؟

بله. این افراد از داروهای لاغری‌ای استفاده کرده بودند که چینی هستند و نام گیاهی روی آن حک شده بوده است. این داروها به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند و در مراکزی غیر از داروخانه به فروش می‌رسند.

با این اوصاف، چه داروهایی را می‌توان از عطاری‌ها تهیه کرد؟

عطاری‌ها مجاز به فروش هیچ‌ نوع دارو، قرص و کپسول‌ لاغری نیستند. در کتب طب سنتی‌ خواص گیاهان مختلف بیان شده اما هیچ کتابی نیست که در مورد نقش ماده خطرناک و اعتیادآور آمفتامین در لاغری مطلبی را عنوان کرده باشد بنابراین هیچ نوع دارویی که حتی مجوز وزارت بهداشت را هم دارا باشد نباید در عطاری‌‌ها عرضه شود. عطاری‌ها‌ مراکزی هستند که فقط می‌توانند برخی گیاهان خشک را به صورت باز و فله‌ای و در شرایط بهداشتی عرضه کنند. اما فروش مواد دارویی دارای مجوز یا فاقد مجوز وزارت بهداشت در عطاری‌ها مجاز نیست.

به عنوان آخرین سوال، مردم هنگام خرید داروهای گیاهی لاغری چه مواردی را باید در نظر داشته باشند؟

مهم‌ترین مساله این است که هموطنان به ویژه بانوان محترم در نظر داشته باشند، اگر می‌خواهند داروی لاغری استفاده کنند، حتما پیش پزشک متخصص بروند و اگر پزشک دارویی برایشان تجویز کرد، حتی اگر مشابه آن در عطاری‌ها عرضه می‌شود و حتی اگر توسط اطرافیان‌تان هم تبلیغ شود، به هیچ‌وجه مورد تایید نیست و نباید از آن استفاده کرد. علاوه بر این، داروهای لاغری وارداتی که فاقد مجوز وزارت بهداشت است حاوی مواد خطرناک‌تر مانند آمفتامین هستند که عوارضی را در پی دارد که جبران‌پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر حتی گیاهانی را که تصور می‌کنید بی‌ضرر هستند بدون مشورت پزشک مصرف نکنید و نکته آخر اینکه هر فرآورده‌ گیاهی با هر خواصی اگر برای لاغری مناسب باشد و عوارض نداشته باشد، مجوز وزارت بهداشت را دریافت خواهد کرد. در غیر این صورت این داروها خطرناک هستند.