ریشه های باستانی رنگ درمانی

نور خورشید شامل طیف وسیعی از نورهای مرئی قرمز, نارنجی, زرد, سبز, آبی, نیلی, بنفش و طیفی از رنگ قرمز اشعهٔ مادون قرمز و اشعه ماوراء بنفش ـ که قابل رویت نیستند ـ می باشد این طیف وسیع نورها عموماً برای درمان بیماری ها و دردهای فیزیکی و روانی مورد استفاده قرار می گیرند

رنگ‌درمانی به شیوه‌های زیر صورت می‌گیرد: نمابش طیف‌های رنگی، استعمال روغن‌های رنگی اشباع‌شده به هنگام ماساژ بدن، تصور و تجسم‌کردن تصاویر و رنگ‌ها و حتی مصرف مواد اولیه رنگی در غذاها.رنگ‌ها نقش بسیار مهمی در سلامتی و تندرستی ما دارند.در مصر باستان در معبد بعلبک بیماران دراتاق‌هایی مخصوص تحت درمان قرار می‌گرفتند. ویژگی‌ این اتاق‌ها در تفکیک کردن و تجزیه کردن پرتوهای خورشید به طیف‌های رنگی بود. در شهر قدیمی بابل Hanging Gardens مردم به سیاحت و تفریح می‌پرداختند. و علت آن بهره‌مندی از خاصیت شفابخشی رنگ‌ها در گیاهان خوش‌رنگ و خوش‌بوی موجود در شهر بود. در هندوستان نیز طبیبان آیورودا که از قدیمی‌ترین روش‌ها، برای درمان بیماران خود استفاده می‌کردند، معتقد بودند تعدادی از رنگ‌ها با هر یک از هفت چاکرای بدن در ارتباط‌اند که هر یک از این چاکراها، مرکز انرژی و نماینده یک عضو و یک جنبه از روح انسان است. امروزه، همین شیوه برای درمان بسیاری از مشکلات فیزیکی و روانی به‌کار می‌رود.

این قضیه مختص به اواخر قرن ۱۷ نیست. بلکه در عصر مدرن نیز ، فیلسوف و ریاضی‌دان معروف انگلیسی، نیوتن آزمایشاتی را بر روی نور و منشور انجام داد، و به این نتیجه رسید که نور در حقیقت ترکیبی از طیف‌ها با رنگ‌های مختلف است.

در فرون گذشته طبیبان از رنگ‌ها برای درمان بیماریهای روانی و روحی، همچنین مرض آبله و رفع اثرات باقی‌‌مانده از آن، استفاده می‌کردند. تاثیرات مثبت رنگ‌ها بر درمان بیماران تا سال ۱۸۷۸ نامعلوم بود، تا دکتر Edwin d.Babbitکتابی با عنوان قوانین نور و رنگ منتشر کرد .وی در این کتاب توصیفی از رنگ‌درمانی ـ رنگینه‌درمانی ـ ارائه داد و از آن به‌عنوان شیوه‌ای موثر در شفابخشی انواع دردها، سوختگی‌ها، تحریکات عصبی، تشنج‌ها و... یادکرد.

البته عمده‌ترین مباحث در رنگ درمانی توسط دکترDinsha p. Ghadiali ) ـ هندی‌الاصل و تبعه آمریکا ارائه شد. وی سالهای متمادی به تحقیق در خصوص رنگ‌ها و نشانه‌های آنها بر امراض مختلف پرداخت و از نظریات Babbit نیز بهره برد. در سال۱۹۲۰، وی سیستمی را معرفی کرد که شامل جعبه و لامپی با نام Spetro- Chrome بود. تاثیرات این جعبه جادویی بهٔزودی منتشر شد و از آن برای درمان بیماریهایی مثل سل، سوزاک، دیابت استفاده می‌کردند. هر چند که دکتر Dinsha زمان بسیاری را صرف دفاع از پروژه خود در مقابل بسیاری از پزشکان و دادگاه عصر خودکرد. اما تلاش‌های وی الهام‌بخش پزشکانی است، که امروز رنگ‌درمانی را جایگزین درمانهای دیگر کرده‌اند.

در سال ۱۹۴۷ روانشناسی از سوئیس، دکتر Maxluscher پروژه‌‌ای، با نام تست رنگ ارائه داد، که امروزه توسط تعداد زیادی از روانشناسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست شامل ۴۳ رنگ از ۷۳ رنگ گزینش شده بود. بیمار با مشاهده رنگ‌ها، تعدادی را انتخاب می‌کند و تعدادی را حذف می‌کند، درمانگر با بررسی رنگ‌های انتخاب شده، نظریه خود را در خصوص درمان شخص اعلام می‌کند. برای مثال، اگر بیمار رنگ‌های تیره را انتخاب کرده باشد به او پیشنهاد می‌کند، زمان بیشتری را صرف استراحت و تخلیه استرس‌ها کند. در همین سالها بود، که محققی روسی با نام V.skrakov آزمایشاتی را برای جداسازی طول موج‌های مختلف در پرتوها انجام داد، تا تاثیرات این طیف‌های تفکیک شده را به سیستم عصبی مشاهده کند. وی در تحقیقاتش مشاهده کرد، نور قرمز باعث تحریک غده‌های فوق‌کلیوی و افزایش ضربان قلب و افزایش فشار خون می‌شود. وی همچنین تحقیقاتی را در مورد درمان دردهای عصبی و تنظیم خواب و اختلالات هورمونی انجام داد .

رنگ، یکی از اجزای نور است، که شامل طول موج‌های مختلفی از انرژی است. وقتی نور روی سلولهای گیرنده ‌نور در شبکیه چشم قرار می‌گیرد،. به تکانه‌های الکتریکی تبدیل می‌شود، و به سمت مغز حرکت می‌کند و باعث رها شدن هورمونها می‌شود.

درنظر بگیرید که در فصول سرما مثل زمستان خصوصاَ در نواحی، شمال به دلیل کاهش تابش خورشید، جذب کمتری از پرتوها صورت می‌گیرد.در این فصول درصد زیادی از مردم دچار بی‌حوصلگی و افسردگی می‌شوند، چرا که کمتر در معرض تابش نور خورشید قرار می‌گیرند. نور خورشید به تنظیم ترشحات ملاتونین و افزایش سروتونین در مغز کمک می‌کند، و در بهبود افسردگی و بی‌حوصلگی موثر است. استدلال رنگ درمانها این است که اگر نور خورشید، تاثیرات عمیق و ژرفی در سلامتی دارد، پس به همان اندازه اجزای تفکیک شده‌اش که شامل پرتوها و طیف‌های رنگی می‌شوند، مفید و برای سلامتی و تندرستی ضروری‌اند.

رنگ درمان از تکنیک‌های مختلفی بهره می‌گیرد. تاباندن اشعه‌ها از طریق فیلترهای مخصوص روی بدن بیمار، یا تاباندن پرتوهای رنگی خیلی ضعیف و ملایم، به داخل چشم بیمار، برخی از این تکنیک‌ها هستند. گاهی تشخیص درمانگر در استفاده از پارچه‌های رنگی در پوشش بیمار است.

تشخیص بیماری و روش درمان آن، مستلزم نشست‌های متعدد بین بیمار و پزشک است. برخی از درمانها به حدی ساده هستند که حتی در منزل نیز امکان اجرای آن وجود دارد. و درمانگر توصیه می‌کند که آن‌را چندین‌بار، به‌طور منظم در منزل اجرا کند. این موارد شامل پوشیدن لباس‌های رنگی، مصرف غذاهای رنگی، تجسم تصاویر رنگی و نشستن‌، مقابل اشعه‌های فیلتر شده نور، برای مدت زمانی معین. تجسم کردن رنگ‌ها و تصاویر رنگی وحمام نور باعث آرامش و ریلکسی می‌شود.

هنگامی‌که صحبت از بیماریهای جدی و سختی مثل ایدز، آسم، دیابت و سرطان می‌شود، پزشکان و درمانگران رنگ‌درمان، استفاده از روش ها و داروهای قراردادی که برای درمان این بیماری‌ها توسط متخصصین مربوطه تجویز می‌شود را توصیه می‌کنند. و معتقدند هیچ دارو و درمانی نباید جایگزین تجویز پزشک متخصص شود.

پزشکان در زمینه پرتوهای رنگی اثرات بسیار مفید و ماندگاری را در درمان افسردگی و بی‌حوصلگی یافتند. مشاهدات آنها نشان می‌دهد که تاثیر پرتوها بر تسکین دردهای عصبی، تنظیم ساعات خواب و اختلالات ناشی از افسردگی بسیار وسیع و قابل تامل است.

●هشدارها

از جایگزین کردن رنگ‌درمانی به جای شیوه‌های درمانی که متخصص برای بیماریهای خاص و سخت توصیه کرده، پرهیز کنید.اگر از بیماری صرع رنج می‌برید، به‌هنگام استفاده از پرتوهای(خصوصاً هنگام فلش زدن) محتاط باشید.

اگر از رنگ درمانی بهره می‌برید از خیره شدن به منبع نور خودداری کنید( بهتر است به جسمی که توسط پرتوها روشن شده نگاه کنید).اگر از نسخه پزشکی استفاده می‌کنید، حتماً هشدارها و اخطارهایی را که برای مصرف هر دارو ذکر شده، مطالعه کنید و از این‌که نور برای شما ایجاد حساسیت نمی‌کند مطمئن شوید.

آمنه فرخی