الگوی تعامل با نادان

امام محمدباقر(ع) فرمود: حضرت علی(ع) نماز صبح را در وقت فضیلت می خواند و تا اول آفتاب به تعقیب نماز اشتغال داشت. موقعی که خورشید طلوع می کرد عده ای از افراد فقیر و غیرفقیر گردش جمع …

امام محمدباقر(ع) فرمود: حضرت علی(ع) نماز صبح را در وقت فضیلت می خواند و تا اول آفتاب به تعقیب نماز اشتغال داشت. موقعی که خورشید طلوع می کرد عده ای از افراد فقیر و غیرفقیر گردش جمع می شدند به آنان احکام دین و قرآن می آموخت و در ساعت معین بکار تعلیم خاتمه می داد و از جا حرکت می کرد. روزی از مجلس درس خارج شد، بین راه با مرد جسوری برخورد نمود و درباره آن حضرت کلمه قبیحی گفت (راوی گوید امام باقر(ع) نفرمود آن مرد بی ادب که بود و نامش چه بود)

علی(ع) از شنیدن آن سخن دوباره به مسجد برگشت، به منبر رفت و دستور داد مردم را خبر کنند تا در مسجد گرد آیند. بقدر کافی جمعیت آمد و آن مرد بی ادب نیز در مجلس حضور یافت. حضرت پس از حمد باری تعالی فرمود: محبوب تر از هر چیز نزد خداوند و نافع تر از هر چیز برای مردم، پیشوای بردبار و عالم به تعلیم الهی است و چیزی مبغوض تر نزد خدا و زیانبارتر برای مردم از نادانی و بی صبری رهبر نیست. بعد چند جمله ای درباره انصاف و طاعت الهی سخن گفت.

سپس فرمود: کسی که ساعتی قبل سخنی به زبان آورد کجا است؟ مرد جسور که نمی توانست گفته خویش را انکار نماید با صدای بلند گفت: یا امیرالمؤمنین این منم که در مجلس حاضرم. حضرت فرمود: اما من اگر بخواهم، گفتنی ها را با حضور مردم می گویم. مرد که خود را در معرض هتک و رسوایی می دید پیشدستی کرد و بلافاصله گفت، و اگر بخواهی عفو می کنی و می بخشی، که تو شایسته چشم پوشی و گذشتی. حضرت فرمود: بخشیدم و عفو نمودم. به امام باقر(ع) عرض کردند که علی(ع) چه مطالبی را با حضور مردم می خواست بگوید: فرمود سوابق بد و اوصاف ناپسند او را. (۱)

۱) بحارالانوار، ج۹، ص۵۳۹