نقش برنامه‌های تلویزیونی در توسعه فرهنگ کارآفرینی

مطالعاتی که در گذشته درباره نقش رسانه‌ها در توسعه کارآفرینی انجام شده است، نشان می‌دهد رسانه‌ها و بویژه تلویزیون به عنوان یک رسانه عمومی در این زمینه بار سنگینی بر عهده دارند.

مطالعاتی که در گذشته درباره نقش رسانه‌ها در توسعه کارآفرینی انجام شده است، نشان می‌دهد رسانه‌ها و بویژه تلویزیون به عنوان یک رسانه عمومی در این زمینه بار سنگینی بر عهده دارند.

گرچه اهمیت برنامه های تلویزیونی در توسعه کارآفرینی بر هیچ کس پوشیده نیست، اما پیش از این درباره اثربخشی ژانرهای مختلف برنامه های تلویزیونی مطالعاتی در سطح کشور انجام نشده بود.

نتیجه تحقیقاتی که درباره این موضوع انجام شد نشان می دهد گویا در میان ژانرهای مختلف برنامه های تلویزیونی، برنامه های مستند تاثیرگذارتر از بقیه هستند.

برنامه های مستند نیز دسته بندی های مختلفی دارند. به طور کلی برنامه های مستند در دو گروه مستند گزارشی و زندگینامه تقسیم می شود.

در زندگینامه سرنوشت کارآفرینان را می توان مورد نقد و بررسی قرار داد و می توان گفت در حوزه مستند زندگینامه تاکنون هیچ برنامه ای از تلویزیون ایران پخش نشده و عموما مستند هایی که از شبکه های مختلف به نمایش درآمده از نوع مستند گزارشی بوده است.

در اغلب این برنامه ها نیز کم و بیش ردپایی از مولفه های مختلف کارآفرینی دیده می شود، اما در این زمینه محدودیت های متعددی وجود دارد. حجم برنامه هایی که با هدف توسعه کارآفرینی در کشور ساخته شده چندان قابل توجه نیست. نه تنها کمیت این گروه از برنامه ها بلکه کیفیت آن نیز مورد رضایت نیست.

در عین حال که برنامه های مستند و بخصوص مستند گزارشی از توان بالقوه خوبی برای ارائه اطلاعات کارآفرینی برخوردار است، اما این برنامه ها مخاطب خاص خود را دارد و برای کودکان و نوجوانان خیلی مناسب نیست.

در حالی که این گروه طیف وسیعی از مخاطبان هستند که می توانند در توسعه کارآفرینی نقش مهمی داشته باشند.

کارآفرینی یعنی تبدیل ایده به راه و روش کسب و کار. مستندهای علمی هم می توانند در خلق این ایده تاثیرگذار باشند و به عنوان جرقه ای برای ایجاد یک ایده کارآفرینی عمل کنند.

تحلیل محتوای برنامه ها نشان داده فیلم، مسابقه، سریال های تلویزیونی، اخبار و مستند گزارشی هر کدام مخاطب خاص خودشان را دارند و شاید بتوانند به نوعی علاوه بر ایجاد سرگرمی در افزایش اطلاعات و تغییر نگرش ها در مخاطبان تاثیرگذار باشند.

براساس سطح فرهنگی کشورها برنامه های تلویزیونی می توانند تاثیرات متفاوتی در کارآفرینی داشته باشند. پرداختن به زندگی کارآفرینان می تواند برای مخاطب خیلی جذاب باشد بنابراین در اولویت است اما این موضوع با موانع و محدودیت های بسیاری همراه است.

در حال حاضر، جای خالی رسانه ها و بویژه تلویزیون که عمومیت بیشتری دارد در فرهنگسازی کارآفرینی بخوبی احساس می شود.

مهرداد آقامحمدی - پژوهشگر کارآفرین