سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
مجله ویستا

دگرخوانی سینمای مستند: محمد رضا اصلانی



      دگرخوانی سینمای مستند: محمد رضا اصلانی
روابط عمومی

پلک تهران، با همکاری خانه هنرمندان ایران و انسان شناسی فرهنگ، برگزار می کنند: برنامه رونمایی و بحث درباره  آخرین کتاب  محمد رضا اصلانی، پژوهشگر، فیلمساز  مستند و عضو شورایعالی انسان شناسی و فرهنگ روز چهارشنبه دوم دی 1394، ساعت پنج و نیم بعدازظهر با حضور دکتر احمد الستی و دکتر ناصر فکوهی و محمدرضا اصلانی در خانه‌ی هنرمندان- تالار استاد ناصری برگزار خواهد شد. در این جلسه که با موضوع «واقعیت و سینمای مستند» برگزار می شود، کتاب «دگرخوانی سینمای مستند» نوشته اصلانی بررسی خواهد شد . و فراتر از این کتاب و سینمای اصلانی، به موضوع رابطه امر هنری و امر واقعی با رویکردی انتقادی پرداخته می شود که  نویسنده خود بخش بزرگی از کتاب را به آن اختصاص داده است. اصلانی  با تاثیر و تجربه ای که از شاخه های مختلف هنری و همچنین با دانش خویش در عرصه ادبیات و  ریشه های عرفانی فرهنگ ایران دارد، در این کتاب گستره ای مهمی از رویکردی تحلیلی را از  تلفیق و  در هم تندیگی هنرها با فیلم مستند ارائه داده است.

بخشی از  پیشگفتار  کتاب: 

«... اما که سینمای مستند - و هر سینمایی نیز- نه یک گزارش ِ صرف رسمی است، نه یک مصاحبه و برنامه بی وجه  تلویزیونی  هر چند  که این ها هم در حدود رسانه ای  خود، نوعی مستندند،- که خود مناظره ای است روایت ساز، با کل جهان. سینمای مستند با همه جهان در عمیق ترین  وجه آن سروکار دارد، و به این مواجهه با  عمیق ترین ذهنیات و عینیات آدمی سروکار دارد و دهنیات آدمی هر چه عمیق تر، روایی تر، که به قول حکمای اخیر ، ما بدون روایت، نمی توانیم فکر کردو فکر کردن، خود امری روایی است. چون روایت شکل گیرد، تفکر ، و سپس  گزاره ای  از آن تفکر شکل می گیرد و به قوالب در می آید. و از این است که می توانیم  گفت مرزی میان سینمای مستند و سینمای داستانی نیست، و در هر دو ، واقعه ای زمینه روایت است، با این  وجه  که سینمای داستانی ، تخیلی  را - برگرفته  از واقعیت های پراکنده  و تجربه شده جهان-  عینیت می بخشد و  چون تخیل  عینیت سازمان یافته ای  یافت، آن عینیت به امر موجود قابل ارجاع و استناد بدل می شود، که سپس  دوربین با آن مواجه می شود، اما سینمای مستند، عناصر جهان عینیت یافته را در ظهور  ِ من وجه آن، با تخیلی ترکیب کننده، به هم ارتباط می دهد. و این  ارتباط ، خلق ِ دوباره و سازمان یافته عینیت حاضر است، که خود تخیلی است که عینیتی دوباره می یابد، و بر این عینیت دوباره استناد می شود. این روند مرحله نخست یک فیلم مستند است...»

کتاب «دگر خوانی سینمای مستند»  به وسیله مرکز گسترش سینمای مستندو تجربی، در 300 صفحه به انتشار رسیده است.