کتاب "پایان: جامعه شناسی مرگ و مردن"

درباره کتاب

این کتاب می تواند به عنوان یک مقدمه جالب و جذاب برای جامعه شناسی مرگ و مردن باشد و حتی برای چنین رشته ای تدریس شود، یعنی همان کاری که نویسنده کتاب در دانشگاه ترینیتی انجام می داد. در عین حال که چنین کاربردی می تواند داشته باشد نگاهی عمیق به مرگ ارائه می دهد، نگاهی از تمام جوانب واقعی و نمادین به مرگ. این کتاب با بیان ساده و واضح به طرح بحث می پردازد و ایده های بسیاری را ساخته و پرداخته می کند. با این خاصیت کتاب حاضر در عین حال که برای خواندن سهل الوصول است در زمینۀ موضوع تدوینش تحریک کننده و نیز ایده پرداز است.

درباره نویسنده

مایکل کرل[1](1949-2015) استاد جامعه شناسی در دانشگاه ترینیتی شهر سن آنتونیو[2] آمریکا نویسنده این کتاب است. تخصص اصلی وی در روان شناسی اجتماعی، مطالعات مرگ و مردن، جامعه شناسی زمان، جامعه شناسی سالمندی و جامعه شناسی علم بوده است. دو کتاب اصلی وی یکی در حوزۀ روانشناسی اجتماعی با عنوان "روانشناسی اجتماعی؛ شکل گیری هویت، تفکر و رفتار"[3]و دیگری در حوزۀ مطالعات مرگ و مردن یعنی کتاب حاضر با عنوان "پایان: جامعه شناسی مرگ و مردن"[4] است. وی در این کتاب مجموعۀ کارهای کلاس های تدریس خود و ایده های مطالعاتی متنوعی که دربارۀ جامعه شناسی مرگ و مردن داشته است به یکجا گردآوری نموده و سعی در ارائه یک تصویر مشخص از چنین جامعه شناسی دارد.

 

محتوای کتاب

 

مایکل کرل در یادداشت ابتدای کتاب، هدف از نوشتن آن را اثبات وجود جامعه شناسی مرگ و مردن عنوان می کند. وی مدعی این است که جامعه شناسی مرگ با متدلوژی تحقیق خاص خود و شاخۀ نظری مشخص وجود دارد؛ شاهد این ادعای وی حضور مرگ در تمام جوانب زندگی اجتماعی بشر است. وی بیان می کند در یک زاویۀ وسیع می توانیم شاهد این موارد در جامعه مان باشیم: بازار اقتصادی حول مرگ، داستان ها و سریال هایی با محتوای مرگ و مردن، بحث های علمی پیرامون افزایش عمر، دلیل انقراض دایناسورها و خطرات مشابهی که بقای بشر را تهدید می کند، جوانب اخلاقی مجازات اعدام و سقط جنین، قتل و جنگ به نام دین، اختصاص هزینه های هنگفت برای جنگ افزارها و بیمه های عمر در بودجه های دولت ها و ...

وی معتقد است در عین حال که زندگی اجتماعی مان با مرگ تنیده شده است به انکار آن نیز می پردازیم و با مردگان به مثابه به خواب ابدی رفتگان رفتار می کنیم و حتی دست به تقلب می زنیم تا سنگینی واقعیت هراس انگیز مرگ را تخفیف دهیم هر چند به کمک باتری هایی در قلب و خانه های سالمندان و تلاشی که در بیمارستان ها می کنیم.

 

در نهایت وی با این استدلال که مرگ نیروی مرکزی شکل دادن به زندگی اجتماعی ماست سعی دارد با تلفیق دیدگاه های انسان شناسی، مذهب، سیاست، فلسفه، علوم طبیعی، اقصاد و روانشناسی به یک چشم انداز وسیع جامعه شناختی در روابط متقابل زندگی و مرگ دست یابد و نشان دهد چگونه مرگ به تغییر اجتماعی کمک می کند و چگونه معانی مرگ کارکردهای اجتماعی خاصی تولید می کند. این کتاب مبتنی بر علوم اجتماعی و یک دیدگاه روانشناختی است که علاوه بر تجزیه تحلیل موضوعات کلاسیک در حوزۀ مرگ و مردن از جمله پیری، خودکشی، غم و اندوه و اخلاق پزشکی به مسائل جاری نیز می پردازد. از جمله مسائل این دست که در این کتاب مطرح شده اند عبارتند از: بیماری های همه گیر مانند ایدز و تأثیر آن ها بر اعتماد اجتماعی، استفاده دولت از نمادگرایی مرگ، کسب و کار اقتصادی حول مرگ و مردن، اقتصاد سیاسی و سلاح های کشتار جمعی، مرگ در فرهنگ عامه و . . . 

عنوان بندی محتوای کتاب

مقدمه: تمییز مرگ از زندگی

Introduction: Death's Revelations of Life

فصل دوم: معانی مرگ؛ مرگ در چارچوب بین فرهنگی و چشم انداز تاریخی

What Death Means: Death in Cross-Cultural and Historical Perspective

فصل سوم: اثرات مرگ بر جامعه

Death's Impacts on Society

فصل چهارم: چگونه ما می میریم؛ طبقه بندی اجتماعی از مرگ

How We Die: The Social Stratification of Death

فصل پنجم: مرگ و مذهب

Death and Religion

فصل ششم: دیدگاه سکولار به مرگ

Secular Perspectives on Death

فصل هفتنم: مرگ و کار

Death and Work

فصل هشتم: سیاست های (پیرامون) مرگ

The Politics of Death

فصل نهم: مرگ و تجربۀ نظامی

Death and the Military Experience

فصل دهم: مرگ در فرهنگ عمومی

Death in Popular Culture

فصل یازدهم: مرگ و نظام بهداشتی

Death and the Medical System

فصل دوازدهم: مرگ و فردگرایی؛ روانشناسی اجتماعی مردن و زنده ماندن

Death and the Individual: The Social Psychology of Dying and Surviving

مشخصات نشر کتاب

Ending: A Sociology of the Death and Dying

By Michael C. Kearl

Oxford, 1989. University Press, 1989

 

[1] Michael C. Kearl

[2] San Antonio

[3] Social Psychology: Shaping Identity, Thought, & Conduct

[4] A Sociology of the Death and Dying