شنبه, ۳۰ تیر, ۱۴۰۳ / 20 July, 2024
هندسه گردون، هندسه شکسته
![هندسه گردون، هندسه شکسته](/web/imgs/21/151/bnvi11.jpeg)
کاخ آپادانا، از عالیترین نمونههای معماری هخامنشی است. در این کاخ، معروفترین و مهمترین نقشهای برجسته تخت جمشید بر کنارههای دو راه پله شمالی و شرقی، کار شدهاند. در این نقوش، ردیفی از حاجبان، پردهداران و سربازان که به طور یک در میان لباس مادی و پارسی در بردارند دیده میشود که شکل پوشاک، کفش، کلاه، اسلحه و ابزار و آرایش موی سرو صورت آنها ما را با خصوصیت زندگی مردمان آن دوره آشنا میسازد.
مادها، آریائیهای کوچیده به منطقه آذربایجان در شمال غربی ایران و پارسها آریائیهای مستقر در منطقه فارس در جنوب ایران بودند.
با نگاهی به نقوش و تزئینات بکار رفته در پوشاک سربازان مادی و پارسی کاخ آپادانا، این نکته مشخص میشود که کلاه سرباز پارسی مستطیل شکل، با خطوط عمودی و راه راه و کلاه سرباز مادی نیم دایره، با طرحی ساده، شبیه به کلاه نمدی است. مقایسه این دو کلاه با یکدیگر و گفتگوی میان آن دو، نکتههای مهم و با ارزشی از ویژگیهای اقلیمی، تاریخی و فرهنگی این سرزمین را آشکار میسازد. کلاه سرباز پارسی که مستطیلشکل است میگوید، شیارهای عمودی و راه راه من، شبیه به ستونهای کاخ آپادانای تخت جمشید است و کلاه سرباز مادی که نیمدایره است میگوید، شکل نیمدایره و منحنی من، شبیه به گنبدهای منطقه آذربایجان و شهر تبریز است. کلاه سرباز پارسی میگوید، شیارهای موازی و راه راه من، شبیه فالوده شیرازی، خوراکی معروف شیراز است که رشتهرشته است و کلاه سرباز مادی میگوید، شکل منحنی و دایرهوار من، شبیه کوفته تبریزی است که معروفترین غذای تبریز است. کلاه سرباز پارسی میگوید، خطوط صاف و کشیده من، شبیه به سرو مشهور شیراز، رشتههای رنگین خاتم شیراز و رنگ من، رنگ طلائی و فصل من، فصل بهار و گرمای تابستان است و کلاه سرباز مادی میگوید، رنگ من، رنگ نقرهای، گیاه من، یاس بنفش، صورت فلکی من ،عقرب با دُم هلالیاش و فصل من، فصل پر باران پائیز و سرمای زمستان است. کلاه سرباز پارسی میگوید، خطوط عمودی و افراشته من یادآور ستون، درخت سرو، گل نیلوفرآبی شیر، آتش سرخ، رنگ طلائی، فصل گرما، فلز طلا و جنسیت مرد است که مظهر آن در ایران باستان، ایزد مهر است که اینها همگی از نمادهای خورشیدند و کلاه سرباز مادی میگوید، خطوط منحنی و دایرهوار من، یادآور گنبدها، چشم انسان با مژه، عقرب، اژدها، گاو، گوزن، گیاه پیچک، انگور، رنگهای آبی، نیلی، لاجوردی، فلز نقره و جنسیت زن است که مظهر آن در ایران باستان، آناهیتا، ایزد بانوی آب و نعمت و فراوانی است و اینها همگی از نمادهای ماهند.
و این گفتگوی میان کلاه سرباز پارسی و کلاه سرباز مادی، که گفتگوی میان «هندسه شکسته» و «هندسه گردون» نیز هست، با اشاره به این که تمام پدیدههای جهان هستی و عناصر پیرامون ما از دو شکل «هندسه شکسته» با خطوط مستقیم و صاف و «هندسه گردون» با خطوط منحنی و دایرهشکل، تشکیل یافتهاند همچنان ادامه مییابد و به دنبال آن با ارائهی نمونههایی از نقاشیهای غارها، نقوش روی سفالها، نقوش برجسته روی سنگ، کتیبهها، خوشنویسی، نگارگری، معماری، شهرسازی، موسیقی، صنایع دستی، نجوم و ستارهشناسی، آداب و مراسم و آئینها، سرانجام به دوران معاصر و علائم گرافیکی زندگی امروز، یعنی به «صفر» و «یک» کامپیوتر میرسد. علائمی که در آن، عدد صفر (0) با انحنای ملایم و دایره وار خود، نشانهای از «هندسه گردون» و عدد یک (1) با شکل صاف و کشیده و مستقیمش، «هندسه شکسته» را در ادامه یک حرکت تاریخی و در سادهترین شکل، به تماشا میگذارند.
این مطلب متعلق به ویژه نامه "مستند و فرهنگ" است.
ویژه نامه «مستند و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/19850
گفت و گو با حمید سهیلی ، مستندساز و پژوهشگر
http://anthropology.ir/node/3414
تعمیرکار درب برقی وجک پارکینگ
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
فروش انواع ژنراتور دیزلی با ضمانت نامه معتبر
مسعود پزشکیان ایران دولت چهاردهم دولت پزشکیان نماز جمعه محمدجواد ظریف انتخابات ریاست جمهوری رئیس جمهور انتخابات عزاداری ظریف
فضای مجازی گرمای هوا تهران هواشناسی سازمان هواشناسی زلزله پلیس وزارت بهداشت شهرداری تهران قتل پشه آئدس سلامت
مایکروسافت برق واردات خودرو خودرو قیمت خودرو دولت سیزدهم حقوق بازنشستگان قیمت طلا قیمت دلار بازنشستگان بازار خودرو مالیات
کربلا امام حسین اوشین تلویزیون سینما بازیگر امام حسین (ع) سینمای ایران فیلم
فناوری دانشگاه تهران پرنده
اسرائیل یمن رژیم صهیونیستی تل آویو دونالد ترامپ فلسطین آمریکا جو بایدن غزه ترامپ روسیه جنگ غزه
فوتبال پرسپولیس استقلال نقل و انتقالات نقل و انتقالات لیگ برتر تراکتور علی علیپور باشگاه پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر ایران سپاهان علیرضا بیرانوند
مرکز ملی فضای مجازی ویندوز ناسا کامپیوتر اینترنت سامسونگ عیسی زارع پور هوش مصنوعی موبایل سرعت اینترنت
رژیم غذایی گرمازدگی سرطان چاقی کاهش وزن افسردگی