کتابخانه اسکندریه

ترجمه:هدی بصیری

کتابخانه ی اسکندریه یکی از بزرگترین کتابخانه های موجود در مجموعه کشورهای عربی است و محتوی تعداد بی شماری از کتابهایی به زبانهای انگلیسی ،فرانسوی و عربی است . به علاوه شامل مجموعه ای کتابهایی به زبان آلمانی،ایتالیایی، اسپانیولی و برخی از زبانهای نادر چون کریبولی، هاییتی و زولو نیز هست.
شبکه اینترنتی کتابخانه ی اسکندریه:
شبکه ی اینترنتی این کتابخانه شامل برگزیده هایی از شبکه های معلوماتی جهان از سال 1996 تا کنون است که هر دو ماه یکبار عضویت ها و ارتباطات با سایر شبکه ها به روز می شود.
حدود 10 بیلیون صفحه متن از کتابخانه مجلس سنای  آمریکا در شبکه ی اینترنتی کتابخانه ی اسکندریه ذخیره  شده است.
1000 فیلم آرشیوی نیز در این شبکه موجود می باشد.
2000 ساعت از برنامه های پخش شده و یا در حال پخش شبکه های مصری و آمریکایی به صورت فایل بندی شده ذخیره می باشد.
100تیرابایت اطلاعات بر 200کامپیوتر این مرکز نگه داری می شود.
باز سازی کتابخانه اسکندریه:
این کتابخانه در 16 آکتوبر 2002 طی یک پروژه ی بزرگ عمرانی با همکاری سازمان ملل متحد  در نزدیکی سواحل شهر اسکنریه و همجوار با کتابخانه ی قدیمی و در قالب یک کتابخنه جدید بازسازی و إحیا شد.

دومین کتابخانه بزرگ فرانکفونی در جهان:
فرانسه طی یکی از بزرگترین توافقنامه های فرهنگی در تاریخ روابط فرانسه و مصر نیم میلیون جلد کتاب ارزشمند به زبان فرانسه را به کتابخانه اسکندریه اهدا کرد.موضو عات در زمینه علوم پایه، ادبیات ،تاریخ، جغرافیا و انسان شناسی می باشد.در نتیجه می توان کتابخانه ی اسکندریه را از حیث غنای محتوایی در زبان فرانسه پس از این کتابخانه ها قرار داد، کتابخانه ی قوم شناسی فرانسه، کتابخانه ژنو، کتابخانه لیون فرانسه،و کتابخانه لافال کانادا.از حیث بهره مندی داده های کتابخانه ای کتابخانه ی اسکندریه از کتابخانه هایی چون مونتریال کانادا که شامل 534 هزار جلد کتاب و  کتابخانه مجلس سنای آمریکا با 433 هزار جلد کتاب و  کتابخانه هاروارد با 509 هزار جلد کتاب و دانشگاه اواتا کانادا با 296 هزار جلدکتاب و کتابخانه قوم شناسی کانادا با 365 هزارجلد کتاب و کتابخانه ملی فرانسه با 305 هزار جلد کتابی تفوق و برتری دارد.
با این اهدای ارزشمند کتابخانه ی اسکندریه کتابخانه ی اصلی کتب به زبان فرانسه در خاور میانه و آفریقا گشته است.

کتابخانه ی سمعی و بصری:
این کتابخانه انواع محصولات دیداری و شنیداری را در برگرفته و شامل این موضوعات می باشد:آموزشی، دینی، فرهنگی، سیاسی و سینمائی. بعلاوه محصولاتی جهت آموزش زبانهای زنده ی دنیا و برنامه های رایانه ای و سایر زمینه ها را شامل می گردد. این کتابخانه در برگیرنده تمام برنامه های ضبط شده  ی مرتبط با سمینارها، همایشها و کنسرتهای موسیقی و نمایشگاه ها هنری که در کتابخانه ی اسکندریه برگزار شده نیز هست.

کتابخانه ی نابینایان (طه حسین):
این کتابخانه افق تازه ای را در مقابل نا بینایان و افرادی که توانایی بینایی ضعیفی دارند گشوده است چرا که امکان بهره بردن از منابع کتابخانه ای و داده های اینترنتی را فراهم آورده و دسترسی به اطلاعات را تسهیل کرده است.
از آنجایی که یکی از اهداف اساسی این کتابخانه  خیزش به سمت پیشرفت و نو آوری با همیاری قومی و ملی و تشویق به مطالعه و تحقیق و پیشرفت در این زمینه است به همین رو نابینایان باید امکان دسترسی به معلومات را در عصر شبکه و انقلاب اطلاعاتی داشته باشند تا نسلی از نابینایان و کم بینایانی تربیت شوند که توانایی روبرو شدن با عصر دادهای دیجیتالی و نحوهی بهروه  وری از جهان ارتباطات و معلومات را داشته باشند.

کتابخانه کودک:
این کتابخانه مخصوص کودکان 6تا12 ساله  است  تا آنها را به مطالعه علاقه مند کرده وبا  روش تحقیق  از اوان کودکی آشنا نماید  .همچنین آنها را جهت استفاده از کتابخانه اصلی در آینده ای نه چندان دور آماده سازد.

کتابخانه نوجوانان:
مخصوص نوجوانان در سنین 12 تا 18 سال می باشد. هدف آن آموزش و فراگیری روشهای درست مطالعه و تحقیق است به طوریکه هر کدام در آینده و بعد از سن 18 سالگی بتوانند از کلیه خدمات و امکانات موجود در کتابخانه ی اصلی استفاده کنند.

کتابخانه داده های میکرو فیلم:
این کتابخانه برخی از داده های اسنادی، نقشه و عکس ها را در قالب میکرو فیلم در اختیار علاقه مندان قرار می دهد. به علاوه بخش مجزایی برای روزنامه های مصری دارد که به صورت مرتب در اختیار خوانندگان قرار می گیرد.
 
کتابخانه کتب کمیاب و و موضوعات خاص:
این کتابخانه شامل کتابهای نادر و کمیابی می شود که قبل از سال 1920 میلادی چاپ شده اند و یا کتابهایی اهدایی هستند و یا کتبی که در تعداد محدودی طبع و منتشر گشته اند.
برخی از نسخ خطی بسیار کمیاب و ارزشمند به سه زبان فارسی، عربی و ترکی نیز در این بخش نگه داری می شود.

موزه های کتابخانه ی اسکندریه:

موزه ی آثار باستانی:
این مجموعه که داخل کتابخانه ی اصلی اسکندریه می باشد شامل1079 قطعه است که تاریخ آنها از عصر فرعونی آغاز و تا دوران اسلامی امتداد دارد. این مجموعه شامل آثاری از دوران ورود تمدن یونانی به مصر با حمله اسکندر مقدونی و همچنین  آثارفرهنگ رومانیایی و سپس قبطی قبل از ورود اسلام به مصر است.
 
کتابخانه نسخ خطی:
این کتابخانه بزرگترین مرکز دانشگاهی زیر مجموعه کتابخانه ی اسکندریه است. این مرکز در سال 2002 و طبق قرار 269 دولت جمهوری تأسیس شد. بیشتر آثار این مرکز  نسخ خطی است که سابقا در کتابخانه ی شهرداری اسکندریه نگه داری می شد.

بخشهای متنوع موزه نسخ خطی:
 آثار کمیاب: شامل نسخه اصلی مخطوطات تاریخی،کتابهای نادر و غیر قابل دسترس،نقشه ها، سکه های قدیمی،ابزارها و وسایل  شخصیتهای مشهور جهان ، اهدائات قدیمی پیش کش شده به کتابخانه ی اسکندریه، اسناد و ... می باشد.

بخش میکروفیلم:
در این بخش 50هزار سند و نقشه ها بعلاوه نزدیک به 30 هزار نسخه خطی در قالب میکروفیم نگه داری و محافظت می شود.

بخش نمایش آثار باستانی:
این بخش شامل سالن نمایش آثار باستانی در سطحB1        در قلب کتابخانه ی اسکندریه می باشد که در آن انواع نسخ خطی ،آثار باستانی و کتب نفیس در معرض دید علاقه مندان قرار می گیرد.

موزه ی تاریخ علم:
 در این موزه مراحل پیشرفت علم در مصر طی سه دوران تاریخی فرعونی،یونانی و اسلامی به نمایش در می آید.

مرکز علوم گنبد آسمانی:
این مرکز در بالاترین نقطه گنبد کتابخانه قرار گرفته که موزه ی تاریخ علم داخل هرمیست که در پایین ترین نقطه این گنبد موجود می باشد.این مرکز جهت گرامی داشت دانشمندانی است که آثار و فعالیتهای آنها در پیشرفت علم تأثیر بسزایی داشته است.به علاوه این مرکز شامل بخشی است که مراجعه کنندگان می توانند در زمینه  فیزیک و نجوم با استفاده از ابزارهای موجود به فعالیت و عملیات کشف و بررسی بپردازند.
هدف این مرکز نشر علم و برگزاری نمایشگاه ها و کارگاه های علمی برای تمامی مراجه کنندگان است.

سالن اکتشافات و نمایشگاه علمی برای کودکان:
در واقع این سالن یک مرکز اکتشافی ست که شامل مجموعه ای از ابزارهای کاربردی و علمی است که هدف آن نشان دادن نقش ابزارهای و تکنولوژی ها نوین در پیشرفت توانایی های بشری ست.در این راستا برخی از تجارب علمی از طریق رعایت و تطبیق قوانین فیزیکی در این نمایشگاه صورت می گیرد.این نمایشگاه بر دو زمینه اساسی تمرکز دارد:
علم نجوم و محیط زیست بعلاوه ی شیمی و طبیعت مواد دو میدان اساسی بحث و بررسی در این نمایشگاه اند و هدف بنیادین آن تربیت نسلی ست مکتشف و نو آور که قادر به رویارویی با رقابتهای عصر جدید است.

نمایشگاه های دائمی:
کتابخانه ی اسکندریه دارای 9 نمایشگاه دائمی است که عبارتند از :
نمایشگاه  اسکندریه در گذر زمان(مجموعه محمد عوض)
نمایشگاه شادی عبد السلام
نمایشگاه شگفتی های رسم الخط  عربی
نمایشگاه تاریخ چاپ و نشر
نمایشگاه کتاب هنر
نمایشگاه ملزومات علم نجوم و ابزارهای علمی عرب در قرون وسطی
نمایشگاه چرخه ای در نو آوری(محیی الدین حسین)
نمایشگاه آثار هنرمند برجسته، عبدالسلام عید
نمایشگاه عبد الغنی أبو العینین.

مرکز همایشها:
مرکز همایشهای کتابخانه اسکندریه یکی از بزرگترین نو آوری های عرصه معماری است.یکی از ویژگی های خاص این مرکز این است که هدف از تأسیس اولیه آن برگزاری همایشهای ملی و بین الملل بوده است. که در این راستا انواع خدمت رسانی ها و ملزومات برای اجرای یک همایش در سطوح بین المللی و یا همایشها و سمینارهای آموزشی  برخوردار می باشد.

هفت مرکز تحقیقات تخصصی کتابخانه اسکندریه:
 شامل:
•    نسخ خطی
•    آثار باستانی
•    خط و کتابت
•    داده های اطلاعاتی
•    مطالعات اسکندریه و دریای مدیترانه
•    هنر
•    تحقیقات علمی
•    بخش گفتگو و تبادل آراء

منبع:
دانشنامه ی آزاد ویکی پدیا


از هدی بصیری در انسان شناسی و فرهنگ بخوانید
تألیف:
گونه شناسی زبان تعارف در میان عرب زبانان مقیم در تهران
http://anthropology.ir/node/7214
خانواده و زناشویی به مثابه فراگرد مبادله
http://anthropology.ir/node/7540
فرهنگ توده ای و تخریب محیط زیست
http://anthropology.ir/node/7815
ساختار گرایی ،نشانه شناسی و فرهنگ عامه
http://anthropology.ir/node/8001
گزارش هم اندیشی نشانه شناسی: سخنرانی دکتر امیر علی نجومیان
http://anthropology.ir/node/7651
آشفتگی عقل بشری
http://anthropology.ir/node/8050
هویت جنسی از بیولوژی تا فرهنگ
http://anthropology.ir/node/8391
دوزبانگی و کدگردانی در میان زنان معاود مقیم در تهران
http://www.anthropology.ir/node/8908
تاریخ افغانستان به روایت بادبادک باز
http://www.anthropology.ir/node/8864
انسان شناسان و جامعه شناسان عرب:علی الوردی
http://anthropology.ir/node/10201
جنس ضعیف
http://anthropology.ir/node/10514
رابطه خوراک و فرهنگ:غذاهای عربی
http://anthropology.ir/node/10345
مرغابی ات را صورتی رنگ کن !:پسامدرنیسم به زبان ساده
http://anthropology.ir/node/11035
گزارش تصویری از کشور عراق:عراق میان خط جنگ و صلح
http://anthropology.ir/node/11148
ترجمه:
علی وردی پیشگام جامعه شناسی معاصر در جهان عرب
http://anthropology.ir/node/7457
قیس نعمت نوری پایه گذار انسان شناسی در دانشگاه بغداد
http://anthropology.ir/node/7709
عبدالفتاح ابراهیم فتاح:جامعه شناسی در عراق
http://anthropology.ir/node/7576
رنگ خدا و زبان سینمای ایران
http://anthropology.ir/node/8117
عبدالجلیل طاهر:جامعه شناسی در قطر
http://anthropology.ir/node/8479
فؤاد البعلی:وحدت و پراکندگی عرب
http://anthropology.ir/node/8479
گفتگویی با د. یوسف زیدان برنده جایزه ادبی پوکر
Anthropolology.ir/node/9260
أحمد أبوزید: مطالعه میدانی از آفریقا تا ایران
Anthropology.ir/node/9578
نگاهی انتقادی به جریانهای بنیادگرایی و روشنفکری دینی در کشورهای عربی
http://anthropology.ir/node/9775
مطانیوس ناعسی:در جستجوی مدینه فاضله
http://anthropology.ir/node/10048
هویت عربی از چندگانگی تا یکپارچگی:زبان عربی(1)
http://anthropology.ir/node/11695
هویت عربی از چندگانگی تا یکپارچگی:خانواده عرب(2)
http://anthropology.ir/node/12150


صفحه ی نگارنده در سایت انسان شناسی و فرهنگ:
http://anthropology.ir/node/7710