پاره های معماری(2)، ژان نوول: برای یک معماری بدون الگو

برگردان ناصر فکوهی

ژان نوول (Jean Nouvel) معمار فرانسوی (متولد 1945) می گوید: « فکر نمی کنم  واقعا یک شعبده بازباشم، اما  تلاش می کنم فضایی ایجاد کنم که خوانش ناپذیر باشد؛ فضایی که تداومی  ذهنی  از چیزهایی که می بینیم را بسازد». از معروفترین آثار او می توان به  موسسه جهان عرب  (1987) در پاریس،  مرکز فرهنگ و کنگره در لوسرن  (1999) و موزه لیوم سامسونگ هنر در سئول (2004) اشاره کرد.

اگر معماری نتواند بر حوزه سیاسی تاثیر گذار باشد تا  سیاست جهان را تغییر دهد، [دستکم] سیاست باید بتواند از معماری  استفاده کند تا به هدف هایی اجتماعی،  انسان دوستانه و اقتصادی برسد.  بعد اقتصادی ِ فرهنگ – چه معماری باشد و چه نه – در  جوامع صنعی ما باید در نظر گرفته شود. من  خود را یک آرمان گرا می دانم و به همین دلیل دوست دارم  رویای برنامه هایی را در سر بپرورانم که بتوانند به سرعت  شرایط زندگی محرومترین افراد جامعه را تغییر دهند. البته این کار را نباید با راه حل هایی از جنس بتون و  ساختن مجتمع های غول آسایی نظیر دهه 1970  در شهرهایی مثل سئول و سائو پائلو انجام داد.  خواست من این نیست، بلکه مایلم که  به یک خودآگاهی واقعی برسیم. در این زمینه به نظرم  آنچه فقط و فقط می توان انجام داد، ساختن واحد های «آماده استفاده»  است که می توانند بهایی  بسیار ارزان در تولید و  توزیع [مسکن] داشته باشند و بدین ترتیب ما خواهیم توانست میلیون ها واحد ساختمانی  آماده نصب بسازیم.  امروز  همه می دانیم که در زاغه نشین ها،  داشتن یک خودرو یا یک تلویزیون کاری ساده تر برخورداری از یک توالت عمومی [تمیز] است... به همین دلیل آرزوی من آن است  برنامه ای داشته باشم  که از  ارزان ترین مصالح ساختمانی، از سبک ترین و انعطاف پذیرترین آنها، از مصالح و موادی که به ساده ترین شکل ممکن بتوان آنها را برید، سرهم کرد، سوراخ کرد، و ساخت و سازها را با آنها انجام داد، برخوردار باشم. ورقه های موج دارد،  پلاستیک های آجدار، پروفیل های سبک، کابل ، توری و... برنامه ای که در آن بتوانم از  تاسیسات ساده، از  دستگاه های کوچک آماده تولید در میلیون ها واحد و قابل استفاده در  چارچوب های  مستقل انرژی  برخوردار باشم. آرزوی من، برخورداری از  واحدهای مسکونی آماده ای است که بتوان با چند ابزار ساده، سوارشان کرد و شکل معماری نداشته باشند.  جایگزین کردن  مفاهیم کهنه دهه 1970 یعنی  یک معماری  بسیار الگو سازی شده  برای تجمیع تعداد  بسیار زیادی از ساکنان در یک مجتمع ساختمانی، باید جای خود را به مفاهیم جدید  یک معماری بدون الگو بدهند که بتوان هر کسی را در آن از مسکن برخوردار کرد. اما امروز حتی یک برنامه را هم در سازمان یونسکو نمی شناسیم  که در پی شیوه های توسعه ای  رادیکال از این دست باشد. و این در حالی است که ما به سوی فاجعه نمی رویم، بلکه  هم اکنون درون یک فاجعه مطلق به سر می بریم.

 

نوول در ویکیپدیا
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%86%D9%88%D9%88%D9%84

 

سایت های اختصاصی ژان نوول
http://www.jeannouvel.com/

http://jeannouveldesign.fr/

 

درباره پاره های معماری

پاره های معماری، نوشته هایی کوتاه از معماران و متفکران درباره معماری و شهرسازی است که به تدریج در انسان شناسی و فرهنگ منتشر خواهند شد و در نهایت و در شکل کامل خود همراه با رفرانس های دقیق  در قالب کتاب در خوهند آمد.

 

 

تذکر: انتشار «پاره های هنر» به صورت متناوب با «پاره های معماری» در انسان شناسی و فرهنگ ادامه خواهد یافت.  

بخش های پیشین

پاره های معماری (1)، کریستیان دوپورتزامپارک:شکل ِ خلاء