تحولات فرهنگی چگونه ایجاد می شوند ؟

رضا خاشعی

درجهان امروز همه چیز با شتاب درحال دگرگونی است و همه ملت ها در تکاپوی نوسازی و بهبود جوامع خود هستند. جامعه نیز به مثابه تاریخ دائماً در حال حرکت است، خود را دگرگون می کند و پیوسته در حال دگرگون ساختن محیط و سایر جوامعی است که با آنها در ارتباط است . جامعه در این تکاپوی دائم معمولا نیروهای بیرونی یا درونی که ماهیت، جهت و سرنوشت آن را تغییر می دهد، ایجاد می کند. تمام جوامع چه به صورت ناگهانی و چه به گونه¬ای آرام و نامحسوس، هر روز تغییراتی را که کمابیش با گذشته¬اش هماهنگی داشته، پشت سر می¬گذارند. در واقع حیات اجتماعی و فردی آدمی از گهواره تا گور، دشتخوش یک سلسله تحول و تبدیل است . همانطور که تن کودک روز به روز تواناتر و نیرومند تر می شود و به موازات این تکامل جسمی و ظاهری ، اندیشه و حیات درونی او نیز  تکامل می¬پذیرد ، محیط فیزیکی و اجتماعی وی نیز دائماً در حال تغییر و گسترش می باشد . به دیگر سخن،  دگرگونی و تحول جزء ذاتی جوامع به شمار می رود، همان طوری که مطالعه تاریخ جوامع نشان داده هیچ جامعه ای ایستا و بدون تغییر نبوده است برای مثال: کشور ما در عرصه ورود تکنولوژی جدید در چند دهه پیش دچار تغییر و تحولاتی شد . این روند به جابجایی گروهها و قشرهای مختلف منجر شده و مردم را به این سو و آن سو کشانده است . در این تحولات سنت¬ها، آداب و رسوم رو به سستی  نهاده  بدون آنکه جامعه بتواند فرهنگ سنتی گذشته را تثبیت یا فرهنگ نوین صنعتی را کاملاً جذب کند . مثلاً در گذار از مرحله تولید زراعی سنتی، به علت ورود همه جانبه تکنولوژی  نه تنها سطح تولید ، ترقی چشمگیری نکرد، بلکه با انزوای کشت سنتی و ترک سنت های مربوط به آن ، عده¬ای به سبب بیکاری و برای کسب درآمد راهی شهرها شدند و به علت سرگردانی ، جذب بخش های واسطه گری و انگلی شدند و کم کم درصدد شبیه سازی خود با فرهنگ حاکم بر شهرها برآمدند .
بسیاری از پژوهشگران اعتقاد دارند، تنها به یاری فرهنگ یک سرزمین است که قادر خواهیم بود تا دریافتی روشن از چگونگی شکل گرفتن و سیر و حرکت حیات آن جامعه به دست آوریم . با بررسی فرهنگ مردم یک سرزمین است که به چگونگی  آفرینش و سیر اندیشه و جهان بینی و ابداعات و نیروی جنبش و تحرک فکری و جسمی موجود ارگانیکی به نام جامعه پی می بریم . حال ببینیم فرهنگ چیست ، کارکردهای آن کدام است و اساس آن بر چه چیزهایی استوار است ؟

برای خواندن مقاله کامل در زیر کلیک کنید:

پیوست	اندازه
7797.doc	138 KB