زنان و محیط زیست(1)

افسر افشار نادری

نتیجه گیری از یک بررسی  سازمان حفاظت از محیط زیست پیرامون محیط زیست
آگاه نبودن زنان از عواملی که باعث تخریب محیط زیست می گردد چشمگیر است و یکی از مهمترین اقدامات در جهت بهبود محیط زیست ، می تواند افزایش میزان آگاهی زنان باشد .
علاوه بر میزان آگاهی ، عامل مهم دیگری که مانع پیشبرد هدف های محیط زیست خواهد بود ، میزان در آمد است . افراد گرفتار مشکلات روزمره هستند و به سختی احتیاجات اولیه زندگیشان را تامین می نمایند ، گوش شنوایی برای شنیدن توصیه های مربوط به حفظ محیط زیست ندارند ، حتی اگر این توصیه ها در زندگی خودشان هم اثر مستقیم داشته باشد . آن روستایی که امروز دچار کمبود مواد سوختی است و استطاعت مالی او اجازه نمی دهد که نفت یا ذغال خریداری نماید ، به امکان پیشروی شن های روان و تجاوز آتی آن ها به کشتزار در اثر کندن بوته ها ، توجه ندارد . در بسیاری از روستاها و محله های فقیر نشین شهر ها ، پژوهشگران سازمان محیط زیست با مقاومت مردم روبرو می شوند ، به این معنی که پرسش های آنان بیهوده به نظر رسیده و تنها مسائل اساسی مانند آب و گندم مورد توجه مردم قرار می گیرد . حال آنکه تولید گندم زیاد تر و ارزان تر و تامین آب قابل استفاده مستلزم حفظ محیط زیست است . جدول تغذیه روستاییان نشان می دهد که هنوز در صد بالایی از روستاییان کشور از رژیم غذایی فاقد گوشت استفاده وحدود یک سوم آنان اکثرا از مواد نشاسته ای ، مانند برنج ، نان ، سیب زمینی و ماست تغذیه می کنند . بدیهی است که مشکلات تغذیه روزانه ، به این افراد اجازه نمی دهد که به بهداشت و محیط زیست توجه داشته باشند .
بدون شک تحولات اجتماعی که اکنون مشاهده می شود از لحاظ افزایش میزان سود و سطح زندگی دارای اثر مثبتی خواهد بود ولی ضمنا همین تحولات از لحاظ الگو های مصرفی ( افزایش مصرف انواع مواد سمی و مصنوعی مانند آفت کش ها ، حشره کش ها ، پلاستیک ها و غیره ) اگر با آگاهی بیشتر و راهنماییهای صحیح همراه نباشند ، اثرات نا مطلوب خواهند داشت .
شرایط اقلیمی و سنن و تعصبات محلی نیز در برخی موارد در محیط زیست تاثیر نامطلوب می گذارند . مهمترین نتیجه های حاصل از بررسی زن ایرانی و محیط زیست عبارتند از : 1- بهداشت محیط :
بهداشت محیط شامل پاکیزگی آب آشامیدنی و مصرفی – دفع زباله – سالم بودن مواد غذایی و فاضلاب ها است .
آب آشامیدنی و مصرفی متاسفانه در قسمت ها ی زیادی از کشور به هیچ وجه سالم و قابل اطمینان نیست و متاسفانه این وضع حتی در شهر ها مشاهده می شود .
رسم دیگری که در بهداشت محیط زیست اثرات زیان آوری می گذارد و برای سلامت روستاییان نیز مضر است ، استفاده ی خوراکی از دام های مریض است . اکثر روستاییان دامداری می کنند ولی تنها درصدی از آن ها به دامپزشک دسترسی دارند . بیش از نیمی از دامدارن دام های  مریض را قبل از اینکه تلف شوند ،گوشتش را می خورند .
یکی دیگر از مسائل مهم مربوط به بهداشت محیط ، زباله است . البته در روستا ها ، امکان خدمات زباله جمع کنی، کم است و بهترین چاره ، دفن بهداشتی زباله توسط خود روستاییان است ولی متاسفانه تنها در صد کمی از  آن ها از چنین روشی استفاده می نمایند و سایرین با ریختن زباله در کوچه و گوشه و کنار ده یا در حیاط منزل محیط زندگی خود ، آب های سطحی را آلود می سازند . روستاییان می توانند از زباله به عنوان کود استفاده نمایندچون تقریبا تمام زباله آن ها از مواد آلی تشکیل می شود. شدت این مشکل در شهر ها به مراتب بیش از روستا ها است ، نه تنها به دلیل حجم آن ، بلکه همچنین به علت محتویاتش ، از جمله انواع مواد پلاستیکی ، کاغذ ، فلزات و غیره . بررسی نشان می دهد که هنوز درصدی از جمعیت شهر نشین زباله هایشان را به ماموران شهرداری تحویل می دهند و بقیه  به کوچه و خیابان و زمین های اطراف منزلشان می ریزند و به این ترتیب محیط مناسبی برای تولید مگس و موش ایجاد می کنند .
نتایج بررسی همچنان نشان می دهد که اکثر خانواده های ایرانی هنگام گردش و سفر زیبایی و نظافت مناظر طبیعی را رعایت نکرده ، آشغال های خود را حتی با بودن سطل آشغال ها از پنجره خودرو یا اتوبوس بیرون می ریزند و یا در محل پیکنیک و گردش رها می کنند . همین مطلب درباره اماکن عمومی مانند سینما ها صدق می کنند . این طور به نظر می رسد تنها راه حل ، تعلیم دادن افراد ، از کودکی است تا بیاموزند که محیط زیست سایر مردم و همچنین طبیعت را ، با آشغال های خود آلوده نسازند .

پایان بخش اول – ادامه دارد