بررسی نشانه‌شناختی نقش فرهنگ بومی در شکل‌گیری متن اجرای تعزیه در منطقه بوشهر(7)

مظفر پاسدار شیرازی

بخش هفتم و نهایی
فصل پنجم: نتیجه‌گیری
در این رساله، همانطور که از نظر گذشت با بیان مقدماتی بر این ویژگی تعزیه تاکید شد که تعزیه به عنوان آیین بزرگداشت ایام محرم تنها در ایران است که وجوه نمایشی فربهی یافته‌است و به شکل مرسوم تعزیه مورد نظر در آمده‌است و در سایر کشورهای مسلمان و شیعی متناسب با فرهنگ هر منطقه به شکل و نوعی دیگر تبلور یافته‌است. تعزیه به عنوان پدیده‌ای فرهنگی در تعامل با فرهنگهای گوناگون بارقه‌هایی از آنها را در خود هویدا ساخته و متناسب با مطالبات فرهنگی مخاطبانش شکل گرفته و تغییر پذیرفته‌است و شکل نهایی را متبلور ساخته‌است.
اشاره شد که در ایران نیز به همین‌گونه‌است، بطوریکه تعزیه در مناطق مختلف با اقوام، ادیان و زبانهای متفاوت رنگ و بوی آن فرهنگ را به خود گرفته و بومی آن منطقه شده و المانهایی از ویژگیهای محلی آن منطقه را در خود حل نموده‌است. بطوریکه در سراسر کشور یک تعزیه واحد و ثابت که در اغلب کتب پژوهشی تعزیه دیده و گفته می‌شود موجود نیست و تعزیه هر منطقه در عین داشتن کلیتی ثابت و مشترک تفاوتهایی با مناطق دیگر دارا می‌باشد که ناشی از این تعاملات فرهنگی است.
متاسفانه پژوش‌های انجام یافته حول موضوع تعزیه تاکنون از رویکردی تاریخی توصیفی برخوردار بوده‌است و کمتر از رویکردهای دیگر در مطالعه تعزیه مدد گرفته شده‌است و مطالعات میان‌رشته‌ای در این حوزه بسیار نادر صورت گرفته‌است.
گفته شد که تعزیه در نوع خود یک پدیده ی فرهنگی است که درنتیجه آمیختگی بین فرهنگی بتدریج شکل گرفته و از اینرو با توجه به پیشینه ی تاریخی و ایدئولوژیکی آن، متعلق به فرهنگهای دیگر نیز هست. این پدیده ی فرهنگی از ابعاد هنری و ایضاً زیبایی شناختی قابل توجهی نیز برخوردار است، که اتفاقاً می توان آن را با رویکردهایی مانند انسان‌نشاختی، مطالعات فرهنگی، جامعه شناختی و نشانه شناختی اسطور‌ه‌شناختی مورد مطالعه قرار داد.  باز گفته شد که از آنجا که تعزیه در برخی دیگر از کشورهای اسلامی نیز به اجرا در می آید و از آنجا که در این اجراها پیوسته با ویژگی های سنتی و بومی هر کشوری آمیخته‌است نمی توان صرفاً آن را در قالب سه گفتمان نمایشی، سنتی و ایرانی محدود کرد. چرا که مطالعات این رساله اصطلاح تعزیه ایران را به عنوان یک اجرای مشخص به زیر سئول می‌برد و از اجراهای متفاوت مناطق مختلف کشور صحبت به میان می‌آورد.

برای خواندن این بخش در زیر کلیک کنید:

 

پرونده ی «تعزیه» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/3775

 

 

 

 

پیوست	اندازه
11336.doc	2.54 MB