بهداشت روان

زندگی زیبا با بهداشت روان

بیماری های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی، از هیچ طبقه اقتصادی ـ اجتماعی خاصی، در مقابل آن ها مصونیت نداشته و خطری است که بشر را مرتبا تهدید می کند. خوشبختانه نهضت بهداشت روانی در نیم قرن اخیر، افکار غلط و خرافات در مورد این بیماری ها را کنار گذاشته و نشان داده که اوّلا بیماری های روانی، قابل پیشگیری بوده و ثانیا در صورتی که مانند سایر بیماری ها به موقع تشخیص داده و تحت درمان قرار گیرند به همان نسبت از مزمن شدن و عوارض آن ها کاسته خواهد شد. در راستای همین ایده, بهداشت روانی که جزئی از بهداشت عمومی محسوب می شود به پیگیری موارد زیر می پردازد:

·        افزایش سطح بهداشت روانی از طریق ارتقاء آگاهی های جامعه در مورد بیماری های روانی

·        شناسایی و تشخیص زودرس اختلالات روانی و درمان آن ها

·        پیشگیری از عوارض و عود بیماری و توانبخشی بیماران

·        پیشگیری از بروز بیماری های روانی از طریق پیشگیری و درمان بیماری های جسمی

در کشور ایران نیز علیرغم آنکه از زمان محمدبن زکریای رازی و بعد, ابوعلی سینا به بیماران روانی (دیوانگان آن زمان) توجه داشته و برای آنها از دستورات مختلف داروئی و روش های گوناگونی همچون تلقین استفاده می کردند, ولی بطور رسمی در سال 1336 برنامه های روانشناسی و بهداشت روان از رادیوی ایران آغاز شد و در سال 1338 اداره بهداشت روانی در اداره کلّ بهداشت وزارت بهداری وقت، تشکیل گردید. اگرچه از سال 1319 تدریس بیماری های روانپزشکی دانشگاه تهران آغاز شده بود با قبول استراتژی P.H.C توسط جمهوری اسلامی ایران و ایجاد شبکه های بهداشتی درمانی, در کشور, موضوع بهداشت روان به منزله جزء نهم خدمات اوّلیه بهداشتی پذیرفته شد و در حال حاضر نیز از موضوعات بسیار ضروری در کشور, مورد توجه قرار دارد.

تعریف بهداشت روان

بهداشت روان علمی است برای بهتر زیستن و رفاه اجتماعی که تمام زوایای زندگی از اوّلین لحظات حیات جنینی تا مرگ اعم از زندگی داخل رحمی, نوزادی, کودکی تا نوجوانی, بزرگسالی و پیری را در بر می گیرد. بهداشت روان، دانش و هنری است که به افراد کمک می کند تا با ایجاد روش هایی صحیح از لحاظ روانی و عاطفی بتوانند با محیط خود سازگاری نموده و راه حل های مطلوب تری را برای حل مشکلاتشان انتخاب نمایند.

تعریف سازمان جهانی 

بهداشت روان، عبارتست از:قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران, تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی, عادلانه و مناسب. نتیجه آنکه مفهوم بهداشت روانی عبارت خواهد بود از تامین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری از ابتلاء به اختلال روانی, درمان مناسب و بازتوانی آن.

ویژگی های افرادی که از نظر روانی سالم هستند

·        این افراد نسبت به خود آرامش دارند یعنی به طور نسبتا معقولی احساس امنیت و کفایت دارند

·        توانائی های خود را در حد واقعی خود ارزیابی می کنند, نه بیشتر و نه کمتر

·        به خود احترام می گذراند (Self- respect) و کمبودهای خود را می پذیرند

·        به حقوق دیگران احترام می گذارند

·        می توانند به دیگران علاقمند شوند و آن ها را دوست بدارند

·        می توانند احترام و دوستی دیگران را جلب کنند

·        می توانند نیازهای زندگی خود را برآورده سازند و برای دشواری هایی که زندگی آنها پیش می اید راه حلّی پیدا کنند. آنها قادرند خود بیندیشند و تصمیم بگیرند

·        قادرند مسئولیت های روزمرة خود را با برگزیدن اهداف معقول پیش ببرند

·        تحت تاثیر عواطف, ترس, خشم, عشق یا گناه خود بطوری قرار نمی گیرند که زندگیشان پریشان شود.

چند نشانه هشدار دهنده برای ضعف روانی

·        احساس نگرانی دائمی

·        ناشادی دائمی به علل ناموجّه

·        از دست دادن آسان تعادل روانی در بیشتر اوقات

·        بی خوابی مکرر

·        افسردگی و سرخوشی متناوب بصورت ناتوان کننده

·        احساس بی علاقگی و تنفّر دائمی نسبت به مردم

·        آشفتگی زندگی

·        عدم تحمل دائمی فرزندان

·        همواره خشمگین و بعد دچار پشیمانی شدن

·        ترس بی جهت  دائمی

·        دائما حق را به جانب خود دادن و دیگران را ناحق شمردن

·        احساس درد و شکایت های بی شمار بدنی که علّتی برای آن پیدا نمی شود.

بهداشت روان