شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر


سن پترزبورگ کجاست؟

سن پترزبورگ دومین شهر مهم روسیه است که در سال 1703 توسط پتر کبیر ساخته شده و از سال 1712 تا 1918 پایتخت امپراطوری بزرگ روسیه بوده است.


این شهر حدود 5 میلیون نفر است که بین مردم آن به پنجره‌ای به اروپا معروف است. جالب است بدانید که نام این شهر در دوران مختلف 3 بار تغییر کرده است. یک بار از سن پترزبورگ به پتروگراو و سپس به لنین گراد و دوباره در 1991 به سن پترزبورگ تغییر یافته است.
 


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب
 


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

 نقشه قدیمی از شهر سن پترزبورگ


 نحوه دریافت ویزای روسیه

از آنجا که سن پترزبورگ در روسیه قرار دارد شهروندان ایرانی برای سفر به این شهر باید ابتدا ویزای روسیه را دریافت کنند اما خوشبختانه برای این کار نیاز به حضور در سفارت این کشور ندارید و می‌توانید از راه دور این کار را انجام دهید. ویزای روسیه در حدود یک هفته صادر می‌شود و هزینه آن 370 هزار تومان است.

  • آدرس: تهران، خیابان نوفل‌لوشاتو، پلاک ۳۷
  • تلفن: ۶۶۷۲۸۸۷۳

چگونه به این شهر برسیم؟


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

اگر بخواهیم به طور مستقیم به این شهر سفر کنیم می‌توانید از پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان استفاده کنیم.

  • هفته‌ای 4 پرواز از تهران به سنت پترزبورگ در روزهای شنبه، یکشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه و در ساعت 07:15 AM از فرودگاه امام خمینی به فرودگاه سنت پترزبورگ روسیه انجام می‌شود.
  • هفته‌ای 4 پرواز از سنت پترزبورگ به تهران در روزهای شنبه و یکشنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه و در ساعت 12:30 PM از فرودگاه سنت پترزبورگ به امام خمینی انجام می‌شود.

اما پروازهای دیگری نیز هستند که از تهران به مقصد سن پترزبورگ حرکت می‌کنند با این تفاوت که آن‌ها یک توقف کوتاه در مسیرهای دیگر انجام می‌دهد:

  • هواپیمایی آذربایجان با یک توقف در باکو
  • هواپیمایی روسی Aeroflot با یک توقف در باکو
  • هواپیمایی ترکیش ایرلاین با یک توقف در استانبول
  • هواپیمایی قطر با یک توقف در دوحه

همچنین شما می‌توانید با یک پرواز به مسکو رفته و از آنجا از راه مختلفی مانند قطار یا هواپیما به سن پترزبورگ برسید.


 مطالب مرتبط:

  • راهنمای سفر به مسکو پایتخت کشور روسیه
  • جاذبه های دیدنی کازان روسیه
  • واحد پول روسیه چیست؟

آب و هوای شهر سن پترزبورگ

سن پترزبورگ یکی از شهرهای سرد روسیه است برای همین بهتر است در فصل‌های پاییز و زمستان به این شهر سفر نکنید، حتی در فروردین ماه هم هوا همچنان کمی سرد است و هنوز برف به‌طور کامل از شهر پاک نشده است. بهترین زمان سفر به سن پترزبورگ تابستان است و بیشتر گردشگران خارجی در این فصل به آنجا می‌روند تا بتوانند از هوای مطبوع آن برای دیدن آثار تاریخی استفاده کنند.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

جالب است این نکته را بدانید که اگر در اوایل تابستان به سن پترزبورگ بروید می‌توانید پدیده‌ی شب‌های سفید را در این شهر مشاهده کنید. در این ایام هوا شب‌ها تاریک نمی‌شود و مانند حالت گرگ و میش همچنان شبی کاملاً روشن را تجربه می‌کنید که دلیل آن موقعیت جغرافیایی این شهر در نیم کره شمالی کره زمین است.


 حمل و نقل عمومی شهر

مترو سن پترزبورگ:‌ متروی سن پترزبورگ عمیق‌ترین متروی جهان است که بر اساس استانداردهای بین‌المللی ساخته شده است. این مترو شاید به باشکوهی متروی مسکو نباشد اما بازهم زیبایی فراوانی در ایستگاه‌های مختلف آن دیده می‌شود. در هر 2-3 دقیقه یک قطار به ایستگاه وارد می‌شود و از اوایل صبح (5:45) تا پاسی از شب (00:30) به مردم سرویس‌دهی می‌کند.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


هزینه ورود به مترو و استفاده از آن 1 دلار است، جالب است بدانید که در متروی روسیه علاوه بر کارت‌های اعتباری هنوز هم از ژتون‌های بسیار قدیمی استفاده می‌شود که می‌توان آن را از باجه‌ها خریداری کرد و حس تاریخی را به شما می‌دهد.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

ژتونهایی که برای مترو هنوز استفاده می‌شود

 
طرح اولیه ساخت این مترو به سال 1899 باز می‌گردد که به علت جنگ جهانی متوقف شد و سر آنجا در سال 1917 دوباره از نو کار ساخت مترو را آغاز کردند اما بازهم به دلیل جنگ جهانی دوم کار ساخت متوقف شد سرانجام در سال 1955 اولین خط متروی سن پترزبورگ افتتاح شد و شروع به کار کرد. امروزه این مترو با 5 خط و بیش از 70 ایستگاه به مردم شهر خدمت رسانی می‌کند.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

نقشه مترو سن پترزبورگ


تراموا: سن پترزبورگ را می‌توانید شهر تراموا بنامید، زیرا بیشتر از هر شهری در جهان خط تراموا در اینجا وجود دارد. برای پیدا کردن ایستگاه آن دنبال حرف T روی تابلوها بگردید. بازرسان ناشناس همیشه در حال چک کردن بلیط افراد سوار برتراموا هستند پس اگر با چنین چیزی برخورد کردید اصلاً تعجب نکنید. اولین تراموا این شهر در سال 1880 ساخته و مورد آزمایش قرار گرفت. تا سال 1990 این شهر دارای 700 کیلومتر خط تراموا شد که به رکورد 900 میلیون سفر در شهر را در طول یک سال انجام داده است.

 
سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

تصویری قدیمی از تراموا سن پترزبورگ


اتوبوس و اتوبوس برقی: شبکه خطوط اتوبوس این شهر نیز بسیار گسترده است هرچند که گردشگران شکایت‌های از گیج کنندگی آن برای توریست‌ها کرده‌اند اما می‌توان برای عبور و مرور در شهر از آن به‌خوبی استفاده کرد. این اتوبوس‌ها به رنگ‌های سفید، زرد و سبز هستند و هنگام خروج باید مبلغ تعیین شده و یا بلیط آن مسیر را به راننده پرداخت کنید.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


البته مراقب باشید اتوبوس‌های به نام t-bus نیز در این شهر هستند که حرف اول پلاک آن‌ها K است. این اتوبوس‌ها خصوصی هستند و کارت‌های سفر را قبول نمی‌کنند و فقط باید به آن‌ها پول پرداخت شود.


استفاده از ون: ون‌ها که در روسیه به آن‌ها مارشوتکا (Marshotka) گفته می‌شود نیز می‌تواند گزینه مناسبی برای سفرهای درون شهری شما باشد. سیستم کاری آن‌ها دقیقاً مانند ون‌های فعال در تهران است. یعنی آن‌ها یک مسیر مشخص را طی می‌کنند و در طول مسیر نیز اقدام به سوار کردن و یا پیاده کردن مسافر خواهند کرد.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


استفاده از  تاکسی در سن پترزبورگ: در سال‌های گذشته چیزی به نام تاکسی سازماندهی شده وجود نداشت و هرکسی با ماشین شخصی خود اقدام به سوار کردن مسافر می‌کرد و حتی نرخ مشخصی نیز وجود نداشت. اما امروزه این شهر شاهد سامان یافتن سیستم تاکسی‌رانی خود شده و کرایه‌ها نیز به طور واحد و تا حد زیادی کاهش یافته است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


شما می‌توانید به‌راحتی با یک تماس تاکسی خود را ظرف 15 دقیقه داشته باشید. حداقل میزان پرداختی 10 دلار است و مسیری 5 کیلومتری را برای شما طی خواهد کرد و پس از آن به ازای هر کیلومتر باید پول اضافی پرداخت کنید.


دیدنی‌های شهر سن پترزبورگ

موزه ارمیتاژ: موزه آرمیتاژ که در بنای تاریخی به نام کاخ زمستانی برپا شده است بیش از 3 میلیون اثر تاریخی را در خود جای داده و از این لحاظ یکی از بزرگ‌ترین موزه‌ها جهان تبدیل شده است. این کاخ قدیمی محل زندگی تزارهای روسیه بوده و به این لحاظ خود بنا نیز اهمیت تاریخی فراوانی دارد و در سال 1764 کاترین کبیر آرام آرام این مجموعه را به یک موزه تبدیل کرد و امروزه آثاری از معروف‌ترین هنرمندان جهان چون داوینچی در این مکان وجود دارد.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب
 

  • آدرس: Palace Square, 2, Sankt-Peterburg, روسیه، 190000

 کاخ پترهوف: کاخ بزرگ پترهوف که در زمینی به اندازه 110 هکتار به دستور پتر کبیر بنا شده است. این مجموعه زیبا به دو باغ بزرگ تقسیم می‌شود که بنای کاخ در بین آن‌ها قرار گرفته است. اگر تابستان به این محل سفر کنید تصاویری شگفت انگیز از تلفیق این ساختان تاریخی و باغ‌ها خواهید دید.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس: Razvodnaya Ulitsa, 2, St Petersburg, روسیه

کلیسای ناجی در خون: الکساندر سوم در سال 1883 ساخت این کلیسا را برای بنای یادبود پدش آغاز کرد. کار ساخت این کلیسای باشکوه به آرامی پیش رفت و سرانجام در دوران پادشاهی نیکولاس دوم در سال 1907 به پایان رسید. با اینکه معماری عمده شهر سن پترزبورگ از سبک نئوکلاسیک پیروی می‌کند اما این کلیسا به لحاظ معماری به سبک قرون وسطی متعلق است و روح ملی گرایی عاشقانه‌ای در آثار هنری داخل آن دیده می‌شود. تاریخ نگاران تخمین می‌زنند که بیش از 4 میلیون روبل هزینه ساخت این کلیسا شده است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس: Griboyedov channel embankment, 2Б, Sankt-Peterburg, روسیه، 191186

کلیسای سنت ایزاک: این بزرگ‌ترین کلیسای ارتودوکس روسیه و چهارمین کلیسای بزرگ ارتدکس جهان است. دستور ساخت کلیسای سنت ایزاک را تزار اسکندر اول داد و قرار شد بجای بنای قدیمی که در آن مکان وجود داشت ساخته شود. ساخت این کلیسا در سال 1818 آغاز شد و پس از 40 سال در سال 1858 به پایان رسید، گفته می‌شود هزینه ساخت این کلیسا حدود 1 میلیون روبل طلا تخمین زده شده است که در آن دوران مبلغی باور نکردنی بود. این کلیسای فوق‌العاده زیبا در سال 1931 تبدیل به موزه دین شد و آثار فراوانی برای نمایش عموم درون آن قرار گرفت. طراحی بیرونی این کلیسا بر گرفته از معماری نئوکلاسیک و تلفیق آن با معماری بومی روسی و یونانی است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس: St Isaac's Square, 4, Sankt-Peterburg, روسیه، 190000

میدان کاخ: اینجا میدان مرکزی دوران تاریخی شهر سن پترزبورگ است و در رویدادهای مهم تاریخی و انقلابی این کشور نقش بسیار مهمی داشته است. این میدان در بین سال‌های 1819 تا 1829 ساخته شده است. ستون بلندی که در وسط میدان به چشم می‌خورد به ستون الکساندر مشهور است که به خاطر یادبود پیروزی ارتش روسیه بر ناپلئون ساخته شده است. این ستون 47 متر ارتفاع دارد و فرشته‌ای همراه با یک صلیب در بالاترین نقطه آن نصب شده است. در دور تا دور میدان نیز بناهای مهمی از جمله ساختمان گارد سلطنتی، کاخ زمستانی، اداره نیروی دریایی و چند ساختمان دولتی دیگر قرار گرفته است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس: Palace Square, Sankt-Peterburg, روسیه، 198324

قلعه پیتر و پاول: شاید یکی از مهم‌ترین آثار معرف سنت پترزبورگ روسیه همین قلعه پیتر و پاول باشد که توسط پیتر بزرگ در شمال رودخانه نوا در سال 1703 تأسیس شده است. اما دولت بلشویکی در اوایل دهه 1920 از آن به عنوان یک زندان و محل اعدام استفاده می‌کرد و همچنین به خاطر نوع ساخت و موقعیت استراتژیک قلعه نقش مهمی در دفاع از شهر بخصوص در جنگ بین روسیه و سوئد داشته است. امروزه این قلعه به عنوان یک موزه مهم در شهر سن پترزبورگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

 

  • آدرس: سنپترزبورگ، روسیه، 197046

البته دیدنی‌های سن پترزبورگ به همین آثار ختم نمی‌شود، تعداد آثار تاریخی این شهر بسیار زیاد است که از جمله آن‌ها می‌توان به موزه ملی، تالار مارینسکی، کلیسای جامع سنت پیتر، کاخ سنت میشایل، موزه استروگانوف، موزه سالوادور، سینگر هوس، کاخ ماربل، موزه پترفسکی، صومعه الکساندر نوسکی، یادمان سوارکار برنزی، کانال گریبویدف و چندین اثر دیگر اشاره کرد که در یک مطلب تخصصی دیگر حتماً به طور کامل برای مخاطبان خوب سایت وب معرفی خواهند شد.


رستوران‌های شهر سن پترزبورگ

فراتر از اهمیت تاریخی این شهر، سن پترزبورگ به لحاظ غذایی نیز بسیار معروف است و می‌توان طعم تاریخ و فرهنگ این کشور را در رستوران‌های خاص این شهر چشید. در ادامه قصد داریم چند 4 رستوران از 20 رستوران معروف شهر را برای شما معرفی کنیم.

رستوران پالکین Palkin:‌ این اولین رستوران روسی شهر سن پترزبورگ است که بزرگ‌ترین چهره‌های سیاسی این کشور از جمله داستایفسکی، لسکوف، سلتیکوف، چچریل، چخوف، مندلیف، چایکوفسکی و... در آن غذا خورده‌اند. حضور در این رستوران به معنای ملاقات با غذاهای اشرافی روسیه و خوردن آن‌ها در یک مکان تاریخی مرموز است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس و تلفن: Nevsky Prospekt 47, St Petersburg, +7 812 703 53 71

Abajour Café:‌ این کافه فوق‌العاده را خانه دوم خود بدانید، موسیقی سنتی و کلاسیک همیشه در حال پخش است و کارکنان صمیمی آن با شما به‌خوبی برخورد می‌کنند. غذاهای مختلفی در این کافه مشهور عرضه می‌شود که مهم‌ترین آن یک استیک غلیظ آبدار است که بر اساس دستورالعملی خاص تهیه می‌شود و همین امر آن را در تمام روسیه معروف کرده است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس و تلفن: aya Liniya V. O. 20, St Petersburg, +7 812 325 2236

 رستوران چخوف Chekhov: اگر می‌خواهید حس مردمان قرن 19 سن پترزبورگ را درک کنید باید به رستوران چخوف بروید. در اینجا غذاهای متنوعی از سنتی گرفته تا غذاهای معمول روز را می‌توانید سفارش بدهید و در محیط جذاب آن میل کنید.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس و تلفن: Nevsky Prospekt 47, St Petersburg, +7 812 234 45 11

رستوران اوکروپ Ukrop: این نخستین رستوران سن پترزبورگ است که به طور تخصصی فقط غذاهای گیاهی را ارائه می‌دهد، پس اگر شما جز افراد گیاه خوار هستید در سفر به سن پترزبورگ هیچ نگرانی نخواهید داشت. مواد غذایی تهیه شده این رستوران از بهترین و طبیعی‌ترین نوع محصولات است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • آدرس و تلفن: Ulitsa Marata 23, St Petersburg, +7 812 946 3036

بهترین غذاهای که باید در سن پترزبورگ بخوریم

بیف استراگانوف روسی: در واقع این غذا از گذشته تا به امروز غذای مخصوص خانواده‌های ثروتمند و نجیب زادگان روسیه بوده است که نحوه پیدایش دقیق آن هنوز مشخص نیست؛ اما مورخان این غذا را به قرن 19 نسبت داده‌اند. این غذا هم اکنون در تمام جهان وجود دارد که ما به شما خوردن مدل روسی آن را در رستوران‌های خاص سن پترزبورگ توصیه می‌کنیم.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


Borscht:‌ بورشچ اگر چه اصالتاً متعلق به اوکراین است اما امروزه در سن پترزبورگ نیز به شدت یافت می‌شود در کل غذای خوش‌رنگ بر پایه چغندر قند است که در کل شرق اروپا طرفداران فراوانی دارد، اگر شما تمایل به خوردن آن را دارید سفارش مدل سنتی آن را به رستوران بدهید زیرا بسیار خوشمزه‌تر است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


Pirozhki: یک نان کوچک پر شده از مواد غذایی است که می‌تواند یک روز خوب را با آن آغاز کنیم. درون این نان مواد غذایی مانند سیب زمینی، تخم مرغ؛ کلم، قارچ و گوشت وجود دارد. این نان پر شده یک غذای خیابانی است و به صورت میان وعده مصرف می‌شود.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


Pelmeni and Vareniki: این غذا از مدل آسیایی خود کمی متفاوت است، هرچند که تحقیقات نشان می‌دهد تجار چینی در قرون گذشته این غذا را با خود به سیبری آورده‌اند سپس در کل روسیه گسترش پیدا کرده است. این غذا دارای خمیری است که از ترکیب آرد، تخم مرغ و آب تهیه می‌شود و داخل آن را با گوشت پر می‌کنند. البته مدل سنتی این غذا با مواد گیاهی پر می‌شود.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب


هتل‌های سن پترزبورگ

هتل  4 وب Rossi Boutique:‌  نام این هتل از روی یکی از طراحان و معماران برجسته فرانسوی گرفته شده که در قرن‌های پیش نقش فراوانی در معماری شهر داشته است. این هتل با یک معماری کلاسیک و با عناصر معاصر تلفیق شده دارای یک ساختمان مستحکم در قلب محله کلاسیک سن پترزبورگ است.  این هتل دارای امکانات درجه یکی است و در رستوران آن می‌توانید غذاهای جذاب شرق آسیایی را امتحان کنید. این هتل دارای سویت و اتاق‌های لوکس، استخر و خدمات اسپا است.
 


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • قیمت یک اتاق دونفره این هتل از 51 دلار به بالا آغاز می‌شود.
  • آدرس: Fontanka Embankment 55 St. Petersburg 191023 Russia

هتل 5 وب Taleon Imperial Hotel: تایلون امپریال هتل بین رودخانه مویکا و چشم انداز نوسکی در یکی از معروف‌ترین خیابان‌های سن پترزبورگ به لحاظ بناهای تاریخی قرار گرفته است. این هتل دارای دو رستوران و دو بار است و در برخی از اتاق‌های آن می‌توان آزادانه سیگار کشید. استخر روباز، خدمات کامل اسپا، اینترنت رایگان، سرویس فرودگاهی و کلیه امکانات یک هتل خوب است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • قیمت یک اتاق دونفره این هتل از 180 دلار شروع می‌شود.
  • آدرس: Moika Emb 59 St. Petersburg Russia

 هتل 4 وب Alexander House: این هتل در سال 1826 ساخته شده است که در ابتدا یک خانه بزرگ بوده که توسط یک زن و شوهر به هتل تبدیل شد. امکانات این هتل به شرح زیر می‌باشد:

  • ترانسفر فرودگاهی
  • صبحانه بوفه
  • پارکینگ
  • اینترنت رایگان
  • لابی
  • بار
  • فضای سبز
  • کافه

این هتل 3 طبقه دارای 20 اتاق است. همچنین کودکان زیر 7 سال به طور رایگان حساب می‌شوند و به اتاق شما اضافه خواهند شد.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • قیمت یک اتاق دونفره این هتل از 67 دلار شروع می‌شود.
  •  آدرس: Kryukov Canal Embankment 27 St. Petersburg 190068 Russia

هتل 5 وب  Hotel Astoria: اینجا نیز یکی از هتل‌های قدیمی روسیه است که در سال 1912 ساخته شده است. این هتل دارای طراحی بسیار زیبا با اتاق‌های مجهز و حمام‌های ساخته شده از سنگ مرمر سفید است که حضور در آن را بسیار لذت بخش می‌کند. این هتل دارای 169 اتاق، 3 رستوران، مرکز اسپا با تمامی امکانات، مرکز تناسب اندام، وای فای و صبحانه رایگان است و خدمات به کودکان زیر 3 سال در این هتل رایگان است.


سنپترزبورگ روسیه؛ اطلاعات گردشگری + راهنمای سفر | وب

  • قیمت یک اتاق دونفره این هتل از 178 دلار شروع می‌شود.
  •  آدرس: Bolshaya Morskaya str 39 St. Petersburg 190000 Russia

 منابع: theculturetrip aint-petersburg - russianblogger


 گروه گردشگری وب