تاریخچه شلوار جین

جین نام نوعی پارچه کتانی با بافت راه‌راه و ضخیم است که به پارچه ‌دِنیم (Denim) نیز شناخته می‌شود. اگرچه همه‌گونه لباس از جنس جین وجود دارد، ولی پارچه جین عمدتا برای دوخت شلوار به کار می‌رود. در ایران در لفظ عوام به "جین"، "لی" هم گفته می‌شود که در حقیقت لی نام یک نشان تجاری یا برند است .شلوار جین شلوار ساخته شده از پارچه‌های کتانی زبر هستند. نخستین سازندگان شلوار جین آبی ژاکوب دیویس، کالوین راجرز، و لوی استراوس(لیوایس) در سال ۱۸۷۳ بودند.

جین به چه معناست؟

واژه جین یا جینز (Jeans) از واژهٔ فرانسوی bleu de Gênes به معنی (آبی ازجنوای ایتالیا) آمده است. جین مبدا فرانسوی و هندی دارد و برای نخستین بار لباس "ملوانان" از این جنس تهیه شد. ولی تنها در دهه ۱۹۵۰ بود که استفاده از این نوع شلوار ابتدا در میان نوجوانان و سپس در میان همه مردم شایع شد. امروزه آمریکائیان سالانه ۱۴ میلیارد دلار جین خریداری می‌کنند. قدیمی‌ترین مارک‌های شلوار جین: لی، لیوایز (لِویز= :Levi'sمتعلق به لوی استراوس) و رانگلر نام دارند. شلوارهای جین معمولا آبی رنگ هستند. این شلوارها با نیل به این رنگ درمی‌آیند. در حالی که تنها چند گرم نیل برای رنگ کردن یک شلوار لازم است، سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن نیل در این صنعت مصرف می‌شود. در پی استقبال شدید مردم از شلوار جین ژاکوب نگران شد که شاید کسی این ایده ماهرانه‌اش را بدزدد. بنابراین تصمیم گرفت حق امتیاز این کار را به نام خودش ثبت كند. اما از آنجایی که ژاکوب 68 دلاری که برای کار‌های اداری لازم بود را نداشت؛ به عنوان شریک تجاری خود به فکر لوی استراوس افتاد. در سال 1872 طی نامه ای كه به لوی استراوس نوشت به او پیشنهاد كرد كه حق امتیاز این كار متعلق به هر دو نفرشان باشد. استراوس كه یك تاجر خبره بود با دیدن این محصول جدید بلافاصله پیشنهاد ژاكوب را پذیرفت. در بیستم ماه مه سال 1873، این دو نفر حق امتیازی به شماره 139,121 را در آمریكا به نام خود ثبت كردند. این تاریخ امروزه به عنوان تاریخ تولد رسمی بلوجین شناخته شده است. از آنجا كه رنگ نیلی به دلیل تیرگی دیرتر كثیف می‌شد و برای لباس های كار نیز انتخاب بهتری بود. مهم ترین و پرطرف دارترین رنگ در میان مردم بود. لوی استراوس، ژاكوب را به عنوان سرپرست تولید این شلوارهای جدید در شركت خود استخدام كرد. این شركت تا سال 1875 به تولیدات خود ادامه داد و دو كارخانه دیگر در سانفرانسیسكو راه اندازی كرد.

پارچه های كتان برای دوخت این شلوارها از یكی از معروفترین كارخانه های پارچه سازی منچستر تامین می شد. در مدت زمانی كوتاه، تمام كارگران ازاین شلوارهای جدید استفاده می كردند. قیمت یك دست لباس كار با دوام تولید شركت لوی استراوس 1.25 دلار بود، رقمی كاملا باور نكردنی. حق امتیاز این محصول تا بیست سال منحصرا در اختیار شركت استراوس بود. در سال 1890 این شلوارها مدل 501 نام گرفت كه هنوز هم با این نام در بازار به فروش می رسد. با به پایان رسیدن حق انحصار این محصول، بسیاری از كارخانجات تولید پوشاك از این محصول پرطرفدار شركت لوی استراوس كپی برداری كردند. تا سال 1950 دانش آموزان دبیرستانی به عنوان اعتراض به بزرگترها كه این شلوارها را نمی پوشیدند و برای اینكه متفاوت تر به نظر برسند، شروع به پوشیدن این شلوارها كردند. در سال 1970 شلوارجین بیش از همیشه طرفدار پیدا كرد. از زمانی كه مردم لغت لیوایز(Levi's) را برای این شلوارها به كار بردند، شركت لوی استراوس نیز این لغت را به عنوان علامت تجاری اش ثبت كرد.

چرا پارچه جین آبی رنگ است ؟

در اواخر قرن نونزدهم قبل از ابداع رنگ های مصنوعی از رنگ های گیاهی طبیعی برای رنگ كردن پارچه ها استفاده می شد. از آنجا كه رنگ نیلی به دلیل تیرگی دیرتر كثیف می شد و برای لباس های كار نیز انتخاب بهتری بود، مهم ترین و پرطرف دارترین رنگ در میان مردم بود. از آن زمان این رنگ روی پارچه های جین باقی ماند.

قرن هجدهم : استفاده از پارچه كتانی

در قرن هجدهم ، با رونق گرفتن كشاورزی، كارگران برای كار در مزرعه لباس های جین می پوشیدند، زیرا استحكام بیشتری داشت و به آسانی از بین نمی رفت. برای محكم تر شدن نقاطی از شلوار كه زودتر دچار پارگی دوخت می‌شدند از نوعی پرچ استفاده شد.

قرن نونزدهم : معادن طلا در كالیفرنیا

كارگران معادن طلای كالیفرنیا به لباس‌هایی با دوام و محكم نیاز داشتند. برای اولین بار در سال 1853 شخصی به نام استراوس تولید انبوه لباس كار با مشخصات فوق را شروع كرد.

سال 1930

گاوچران‌ها در اكثر فیلم های وسترن شلوار جین به پا داشتند. این كار باعث رواج شلوار های جین در آن سال ها بین مردم شد.

سال 1940

در زمان جنگ دوم جهانی، سربازان آمریكایی شلوار جین می پوشیدند. بعد از جنگ تولید كننده های معروف پوشاك از قبیل رانگلر (wrangler) و لی (lee) شروع به رقابت با لوی (levi) برای در دست گرفتن بازار جهانی كردند.

سال 1950

شلوار جین با تبلیغات تلویزیونی و فیلم ها بین نسل جوان رایج شد. ( جیمز دین در فیلم شورش بی دلیل ) پوشیدن این شلوارها سمبل طغیانگری بین نسل جوان بود.

سال های - 19701960: هیپی ها و جنگ سرد

مدل های مختلف شلوار جین به بازار آمد. جین های گل دوزی شده و جین های رنگی . در كشورهای غیر غربی جین به عنوان سمبل فساد غرب تبدیل شده بود.

سال 1980 و پس از آن

جین به لباس مد روز تبدیل شد. طراحان معروف لباس شروع به طراحی مدل های مختلف جین با مارك های اختصاصی خود كردند. فروش جین دائما رو به افزایش بود.

جین‌های سنگ‌شور

به نوشته مایکل بلومو (Michael Belluomo)،‌سردبیر "نشریه بین‌المللی پوشش اسپورت" (Sportswear International Magazine)، یک بوتیک در نیویورک اولین فروشگاهی بود که در آن شلوارهای جین شسته می‌شدند تا کهنه و مستعمل به نظر آیند. این ایده به زودی طرفداران بسیاری پیدا نمود. صاحب مغاه افرادی را استخدام نمود تا برو روی این شلوارها کارهای تزئینی انجام دهند و سپس آنها را به قیمت 200 دلار فروخت. در دهه 1980، صنعت شلوارهای جین تکنولوژی سنگ‌شویی را مورد استفاده قرار داد. استقبال از شلوارهای جین در دهه 1980 و 1990 نیز ادامه یافت تا اینکه هم‌اکنون شلوارهای جین تبدیل به یکی از پوشش‌های اصلی مردم آمریکا گشته. بنا بر آمار، در آمریکای شمالی هر فرد به صورت متوسط دارای هفت شلوار جین است. هر شلوار جین در حدود 919 گالن آب را در دوره حیات خود مورد استفاده قرار می‌دهد (شامل آب مصرفی برای کشت پنبه، تولید جین و چندین بار شستشو توسط صاحب شلوار). از آنجایی که پنبه بزرگترین محصول کشاورزی غیرغذایی جهان بوده و کمبود آب نیز تبدیل به کی از معضلات جدی جهانی شده است شرکت‌های تولدیچین به دنبال راه‌هایی هستند تا استفاده از آب را در فرآیند تولید پارچه جین کاهش دهند.

تکامل شلوار جین

همانگونه که گفته شد، شلواهای جین در ابتدا فقط توسط کارگران و بالاخ در کارخانه‌های دوران جنگ جهانی دوم پوشیده می‌شدند. در این زمان، زیپ شلوارهای جین مردانه در قسمت جلو و زیپ شلوارهای زنان در قسمت راست شلوار قرار داشت. در دهه 1960، هم شلوارهای مردانه و هم شلوارهای زنانه دارای زیپ در قسمت جلو بودند. تصاویر قدیمی نشان می‌دهند که در دهه‌های قبل از اینکه این شلوارها تبدیل به پوشاک رایج شوند، بسیار گشاد دوخته می‌شدند.

جیمز دین، هنرپیشه‌ای که شلوار جین را تبدیل به نماد جوانان آمریکایی در دهه 60 نمود

پس از اینکه جیمز دین آنها را طی فیلم "شورش بدون دلیل" معروف ساخت، پوشیدن شلوار جین به عنوان روحیه ماجراجویی نوجوانی در دهه 1950 مطرح گشت. به همین دلیل، برخی اوقات پوشیدن این شلوارها در سالن‌های تاتر، رستوران‌ها و یا مدارس ممنوع می‌گشت. در دهه 1960، پوشیدن شلوارهای جین مقبول‌تر گشت و در دهه 1970 این نوع شلوارها تبدیل به پوشش عادی و رایج در آمریکا شده بودند.

هزینه شلوارهای جین

در سال 1885، شلوارهای جین به قیمت 1/50 دلار (تقریبا 36 دلار در سال 2010) خریداری می‌شدند. امروزه می‌توان یک شلوار جین را در آمریکا به قیمت 40 دلار خریداری نمود. جین‌های مارک‌های گران ‌قیمت تا چند صد دلار و حتی تا 10000 دلار می‌توانند قیمت داشته باشند. آمریکایی‌ها در سال 2004 بیش از 14 میلیارد دلار و در سال 2005، 15 میلیارد دلار را صرف خرید پوشاک جین نمودند. اما گران قیمت‌ترین شلوارهای جین جهان کدام‌ها هستند؟ کتاب رکوردهای گینس اعلام نمود که یک شلوار جین مارک "گوجی جینیس" (Gucci Genius) دارای قیمتی برابر با 3/134 دلار است. فوربس نیز شلوارهای مدل سواروفسکی (Swarovski) شرکت اسکادا (Escada) هستند که دارای قیمتی برابر با 10/000 دلار آمریکا می‌باشند. شرکت لوی استراوس پیشنهادی بالغ بر 46/532 دلار را در وب‌سایت حراج "ای‌بی" (eBay)مطرح نمود تا یکی از شلوارهای قدیمی دوخت خود را بخرد. با این حال، گران قیمت‌ترین شلوار، یک شلوار جین 501 بود که در دهه 1880 تولید گشته و در سال 2005 توسط یک کلکسیونر ژاپنی به قیمت 60/000 دلار خریداری شد.

شلوار قدیمی شرکت لوی‌استراوس

با این حال هیچ یک از این شلوارها را نمی‌توان با شلوار جین مدل "ترشد دنیم" (Trashed Denim) شرکت "دوسالت اپارل" (Dussault Apparel) قابل مقایسه دانست. این شلوارهای جین مردانه کاملا توسط دست و طی فرآیندی ویژه تهیه می‌شوند. در این فرآیند شلوارها 13 بار شسته می‌شوند و بین هر شستسو رنگ می‌شوند تا دارای رنگ‌آمیزی عمیق شوند. البته این پایان ماجرا نیست. هر شلوار با 16 یاقوت یک قیراطی، 26 یاقوت 0/5 قیراطی، هشت الماس 0/5 قیراطی و 1080 گرم از طلای سفید یا زرد تزئین می‌شود. حدس می‌زنید قیمت این شلوار جواهر شنان چقدر است؟ دویست و پنجاه هزار دلار! بنابراین ترشد دنیم؛ گران‌ترین شلوار جین جهان است.

مجله وب