تکثیر گل سنگ به روش قلمه زدن و کشت بذر

گیاه گل سنگ و یا هیپواستس گیاهی با ارتفاع 15 تا 50 سانتیمتر و برگ‌های مستطیلی و یا تخم مرغی است که طول برگ‌هایش 5 تا 7 سانتیمتر و عرض آن به 4 سانتیمتر مي رسد. كناره برگ‌های آن صاف بوده و به رنگ سبز تیره با خالهای صورتی رنگ است. گلهای هیپواستس بنفش رنگ با گلوگاه سفید و نقطه های صورتی می‌باشد. این گیاه گلهای ریزی می‌دهد که همواره تحت تاثیر رنگ زیبای برگ‌ها قرار می‌گیرد. می‌توان گفت گل سنگ برای برگش پرورش داده می شود نه گل های ریزش. شرایط نگهداری این گیاه بسیار به بنفشه آفریقایی نزدیک است.

تکثیر گل سنگ

تکثیر گل سنگ معمولا به دو روش قلمه زدن و کشت بذر انجام می‌شود. در هر روش دانستن نکات و رعایت آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به عنوان مثال انتخاب محل قلمه گرفتن و ریشه زایی از آن در تکثیر گل سنگ نقش اساسی ایفا می‌کند. در این مقاله به نحوه و بررسی شرایط تکثیر و روش انجام هر یک از این تکثیرها خواهیم پرداخت.

تکثیر گل سنگ به روش قلمه زدن

مرحله اول: قلمه گرفتن

برای تكثیر گل سنگ با استفاده از قلمه زدن می‌بایست از اوایل اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه با یک وسیله مناسب (قیچی باغبانی یا چاقویی تیز) قلمه‌هایی را به طول 7 تا 10سانتیمتر جدا كنید. بهترین قلمه برای تکثیر گل سنگ گرفتن قلمه نوک ساقه‌هاست. از نوک ساقه قلمه هایی به طول 5 الی 20 سانتیمتر به همراه چند برگ (3 یا 4 برگ کافی است) تهیه کنید. توجه داشته باشید که وجود حداقل یک گره (گره مکان اتصال برگ به ساقه است) بر روی قلمه گل سنگ ضروری است. البته قلمه را از قسمت‌های مختلف گیاه نیز می‌توان تهیه کرد اما نوک ساقه به دلیل اینکه نتیجه بسیار مطلوب تری در ریشه‌زایی خواهد داشت مناسب تر است. لازم به ذکر است که برگ‌های پایینی را حذف نمایید به این دلیل که ممکن است در زیر خاک و آب ریشه دهند.

مرحله دوم: ریشه‌زایی

قلمه ها را می‌توان در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده (البته بستر را نیز می توان از مخلوط شن و خاک برگ نیز تهیه کرد) و بعد در گلدانی با قطر دهانه در حدود 7 سانتیمتر حاوی كمپوست بذر و قلمه كاشت البته می‌توان قلمه را نیز در آب ریشه‌دار کرد. قلمه ها را در دمای مناسب (20درجه سانتیگراد) ، نور كافی ولی دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید. این قلمه‌ها را با نایلون و یا كیسه شفاف پلاستیكی بپوشانید تا عمل تعریق انجام شود. تعرق قلمه به عملیات ریشه‌دهی سرعت بیشتری خواهد داد.

مرحله سوم: انتقال به گلدانی دیکر

ریشه دادن قلمه به زمانی در حدود 2 ماه نیازمند است. پس از آن بایستی کیسه پلاستیکی را برداشته تا گیاه بتواند در محیط طبیعی به رشد خود ادامه دهد. گیاه را با كود مایع تغذیه كنید تا گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید. سپس آن را به گلدانی با قطر دهانه 10 سانتیمتر حاوی كمپوست گلدانی با پایه پیت منتقل كنید. در روش ریشه دهی در آب، زمانی كه طول ریشه ها به 5 سانتیمتر رسید، قلمه ها را بیرون آورده و در گلدان‌هایی با قطر دهانه 9 سانتی متر بكارید. دقت كنید كه به ریشه‌ها صدمه‌ای وارد نشود.

تکثیر گل سنگ با استفاده از بذر

مرحله اول: کشت بذر و انتخاب دمای مناسب

برای کشت بذر گیاه بهتر است که در ابتدا بذر مورد نظر را مدت 24 تا 48 ساعت در آب ولرم قرار دهید و سپس در داخل یک گلدان یا سینی بذر در عمق 0.5 سانتیمتر کشت شود. بستر کشت بذر گیاه باید مخلوطی از پیت ماس و پرلیت باشد. درصورت استفاده از خاک یا بسترهای دیگر درصد جوانه‌زنی کاهش می‌یابد و در مواردی موجب عدم سبز شدن بذرها می‌شود. از اواسط تا اواخر بهار، بذرها را به صورت پراكنده بكارید ودر دمای 20 تا 23 درجه سانتیگراد قرار دهید.

مرحله دوم: زمان کشت 

بهتر است که بستر کشت از نور مستقیم خورشید دور باشد.بهترین زمان کشت بهار و تابستان است. توجه کنید برای آماده سازی گیاه جهت کاشت در فضای باز در حدود 12-10 هفته قبل از آخرین سرمای بهاره بذرها باید کاشته شوند.

مرحله سوم: جوانه زنی

فراموش نشود کشیدن یک لایه پلاستیک شفاف بر روی بستر کاشت بذرها به حفظ رطوبت هوا و در نتیجه جوانه زنی بهتر بذرها کمک خواهد کرد. بذرها در طی دو هفته شروع به جوانه زدن کرده و زمانی‌كه نهال‌های بذری به اندازه كافی بزرگ شدند، آن‌را بیرون آورید و در گلدانی با قطر دهانه 7 یا 8 سانتی متر حاوی كمپوست گلدان بكارید.

نکات لازم در تکثیر گل سنگ با استفاده از بذر

• هر زمان سطح خاک خشک شد کمی با آبپاش مرطوب کنید و تا زمان سبز شدن بذرها مرطوب نگاه دارید.
• زمان سبز شدن هر گل و گیاهی متفاوت است و از یک هفته تا 2ماه متغیر است.
• گیاهانی که بایدبیرون از خانه نگهداری شوند را تا حداقل 4-5 برگه شدن نهال و مساعد شدن هوای بیرون در داخل خانه نگه دارید و پس از آماده شدن شرایط به حیاط انتقال دهید.

توصیه:

برخی از افراد بذر را روی مکانی که مورد نظر خود هست می‌پاشند تا در همان جا سبز شود اما این روش صحیحی نیست به این دلیل که زمان بذر پاشی، بذرها به‌صورت نامنظم روی زمین افتاده و وقتی شروع به سبز شدن می‌شوند اغلب بذرها در کنار هم سبز می‌شوند این در حالی است که اگر بذرها درون گلدان بکارید در زمان بعد می‌توانید به صورت منظم بوته های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

با شرایط و نگهداری از گیاه گل سنگ یا خال صورتی در منزل آشنا شوید

آفات و بیماری گل سنگ

شته، مگس سفید، کنه تارعنکبوتی و شپشک از آفات رایج این گیاه هستند. وجود این حشرات و فعالیت آنان موجب کاهش رشد و ضعیف شدن گیاهان می‌شود. در صورت فعالیت شته و شپشک ماده چسبناکی به نام عسلک تولید می‌شود که بر اثر آن سطوح برگ براق و چسبناک می‌شوند و مصرف این دو حشره از شیره گیاه موجب کم رنگ شدن برگ‌ها و بدشکل شدن آنان و همچینن ضعیف شدن کل گیاه می‌شود. کنه تار عنکبوتی موجب کم رنگ شدن برگها در نهایت زرد شدن آنان می‌شود و در زیر سطح برگها نیز تارهای عنکبوت بوجود می‌ایند. بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی‌کند اما شاید از متداولترین آنان سفیدک پودری از بیمایهای قارچی این گیاه است که منجر به ظهور لکه های خاکستری یا قهوه‌ای بر روی برگ‌ها می‌شود. شرایط نور کم و سرد و مرطوب بودن محیط این بیماری را تشدید می‌کند. محیطی با دما و نور مناسب برای گیاه تهیه کنید و از خیس شدن برگسار گیاه در حین آبیاری جلوگیری نمایید. در مورد آفت زدن احتمال مقاوم شدن آفت به سم وجود دارد بنابراین، سم دیازینون توصیه می‌شود.

گردآوری: مجله اینترنتی وب