نگهداری و تکثیر کاکتوس توپی (کاکتوس اچینو) چگونه است؟

کاکتوس اچینو گروزنی (کاکتوس توپی)

این کاکتوس بومی منطقه مکزیک و جنوب آمریکا از جمله کاکتوس‌هایی است که طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است. این گیاهی کروی شکل با رشدی کند، در بلوغ کامل نهایتاً به ارتفاع 90 و قطر 180سانتی متر می‌رسد. از مشخصات این گیاه وجود خارهای زرد رنگ و بریدگیهای عمیق طولی است.

در مناطقی كه آب و هوای آن‌ها مشابه اروپا است این نوع كاكتوس معمولاً گل نمی‌دهد.

کاکتوس توپی گیاهی است که باید حداقل چند ساعت در روز از نور خورشید بهره مند شود. درجه حرارت سرد را دوست ندارند و بنابراین در بهار بهتر است تنها زمانی که دمای بالای 15 درجه سانتی گراد می‌باشد آن را در خارج از ساختمان قرار دهیم.

• این گیاه بخاطر حفاظت خود در برابر آفتاب سوزان صحرا به سمت جنوب و جنوب غربی متمایل می‌شود که از آن به عنوان قطب نمای طبیعی صحرانوردی یاد می‌شود.

تکثیر کاکتوس توپی

تکثیر کاکتوس توپی از طریق کاشت بذر و پاجوش انجام می‌گیرد. هنگامی که قطر این گیاه دایره‌ای شکل به مقدار 40 تا 50 سانتیمتر و همزمان نور دهی کافی باشد کاکتوس اچینو شروع به گل‌ دهی می‌کند. لازم به ذکر است این کاکتوس برای گل دادن به محیط گرمی نیاز دارد بنابریان بایستی نور غیر مستقیم برای آن‌ها فراهم شود تا گل دهد وگل ها به بذر تبدیل شوند. بذرها در دمای 25 درجه جوانه می‌زنند البته شرط اول بذر گیری این است که کاکتوس در فصل زمستان در محیط سرد قرار گرفته باشد تا انرژی لازم برای رشد و گل دهی را داشته باشد.

گل‌ها بعد از مدتی تبدیل به غلاف‌هایی مملو از بذر شده و خشک شده می‌ریزد که باید آن‌ها را جمع آوری کرد و با کمی پیچ و تاب دادن از هم باز شده و بذرهای درونش آشکار می‌شود. دانه‌ها به رنگ قهوه ای‌ای مایل به قرمز یا رنگ کهربایی مایل به قرمز می‌باشد. این بذرها در این هنگام آماده کاشت می‌باشند.

• کاشت بذر در فروردین تا اردیبهشت درون ظروف سرپوشیده ویژه بذرکاری انجام می‌شود.
• نزدیک 6 ماه پس از کشت بذر خزانه‌ها برای جابجایی به گلدان‌های کوچک آماده هستند
• پس از کاشته شدن در گلدان 5 سال به درازا می‌کشد تا قطر آن‌ها به 15 تا 18 سانتیمتر برسد.

علاوه بر بذر زیاد کردن اچینوكاكتوس، این کاکتوس بوسیله گیاهچه های کوچکی که کنار بوته مادر ایجاد می‌شود نیز تکثیر می‌گردد.

نگهداری کاکتوس توپی چگونه است؟

این کاکتوس برای تولید تیغه های سخت و محکم نیاز به نور شدید دارد و از این رو پرورش این کاکتوس به سبب آفتاب فراوان در ایران به آسانی انجام پذیراست.

آبیاری: آبیاری این گیاه بهتر است زمانی صورت گیرد که خاک آن کاملاً خشک شده باشد. معمولاً هر 4-5 هفته یکبار کافی است. و اگر آب و هوا گرم است با استفاده از 1-2 لیوان آب می‌توان تشنگی را برطرف نمود. این گیاهان در برابر خشکسالی بسیار مقاوم می‌باشند. از آبیاری بیش از حد مخصوصاً در طول ماه‌های زمستان باید اجتناب نمود.

تغذیه و کود دهی: در بهار تغذیه با کود خاص، هر 15 روز یکبار و کودهای شیمیایی غنی از پتاسیم و بدون نیترات برای جلوگیری از رشد پوشش گیاهی بیش از حد و با بیماری‌های قارچی مناسب می‌باشد. لازم به ذکر است برای گیاهان مسن یک گرم سولفات پتاسیم و یک گرم سوپرفسفات در لیتر هر هفته یکبار از خرداد تا مرداد کافی است همچنین کود ازته لازم نیست.

دمای مناسب: برای کاکتوس‌های جوان کمترین دمای لازم در فصول سرد نزدیک 10 درجه سانتیگراد می‌باشد، ولی کاکتوس‌های مسن تر در برابر دمایی نزدیک صفر درجه سانتیگراد نیز پایداری نشان می‌دهند.

تعویض گلدان: اچینو گرازونی گیاهی با رشد تابستانه و در نگهداری راحت است و براحتی با انواع خاک‌های غنی تطبیق پیدا می‌کند، بهترین زمان تعویض گلدان در بهار بوده و لازم است یک سال در میان تعویض گلدان صورت گیرد.

نکات لازم در نگهداری کاکتوس توپی

• برای داشتن گیاهی سالم و اینکه رشد سریع‌تری داشته باشد باید در تابستان گلدان را برابر آفتاب گذاشته و به آن آب كافی بدهید.
• به منظور جلوگیری از پوسیدگی قسمت‌های پائین كاكتوس در نتیجه تماس با خاك مرطوب بهتر است اطراف گیاه با سنگریزه پوشانده شود.
• در انتهای گلدان باید سوراخ به تعداد كافی وجود داشته باشد تا آب اضافی از آن خارج گردد.

گل دهی کاکتوس توپی

• همانطور که در مبحث تکثیر کاکتوس توپی گفته شد هر یک از کاکتوس‌ها زمان گل دهی خاص خود را دارند ولی به طور کلی بیشتر آن‌ها در بهار و تابستان گلدهی دارند. البته ناگفته نماند که کاکتوس‌ها بسیار کم گل می‌دهند و حتی برای دیدن گل برخی از آن‌ها باید سال‌ها صبر کرد اما در کاکتوس‌های معمولی پس از بلوغ گیاه که 2 تا 3 سال طول می‌کشد کاکتوس‌ها به گل برسند. 
• پس از اینکه گیاه بالغ شد برای گل دهی بایستی نیاز سرمایی آن برطرف شود. به طور مثال برای کاکتوس‌های معمولی در اواخر تابستان گلدان‌ها را به فضای بیرون منزل و یا محل‌هایی که دمای کمتری دارند منتقل و فاصله آبیاری آن را زیاد گردد. 
• با سرد شدن تدریجی هوا فاصله آبیاری را به مقدار 20 و یا 30 روز یکبار افزایش یافته و کود دهی را به طور کامل قطع گردد. با این روش گیاه به خواب رفته و در بهار سال بعد با انرژی بسیار زیادی رشد خود را آغاز نموده و به گل می‌رود. البته با شروع رشد بایستی آبیاری و کوددهی نیز به طور مرتب انجام گیرد.
• رنگ گلها از زردکم رنگ تا زرد طلایی و گاه صورتی دگرگونی دارد.

گردآوری: مجله اینترنتی وب