خون یا خلط در مدفوع نوزادان: آیا جای نگرانی دارد؟

گاهی اوقات، وجود خون در مدفوع نوزادان به دلیل مصرف برخی از غذاها می باشد. اما، در برخی موارد نیز ممکن است به دلیل عفونت و یا مشکلات مقعدی نوزاد باشد که در این مواقع می بایست برای بررسی دقیق تر به پزشک مراجعه کرد. 

بنابراین هر گاه خون در مدفوع نوزادان مشاهده کردید، بهتر است دلیل آن را بررسی کنید. وجود مقدار کمی از ماده‌ی مخاطی در مدفوع نوزادان طبیعی است اما مقدار زیاد آن، به خصوص هنگامی که با خون همراه باشد باید بررسی گردد. چرا که می تواند ناشی از مشکلات گوارشی باشد یا از بروز عفونت خبر دهد.

دلایل متداول وجود خون در مدفوع نوزادان

شایع ترین دلایل وجود خون در مدفوع نوزادان، به شرح زیر می باشد:

1- عفونت ها
عفونت های ناشی از باکتری هایی از قبیل Salmonella یا E.Coli اغلب باعث ظاهر شدن خون یا خلط در مدفوع نوزادان می شوند. در برخی موارد، مدفوع نوزاد ملین (اسهال) است که ممکن است با تب و استفراغ نیز همراه باشد.

2- مواد غذایی (واکنش به برخی از مواد غذایی خاص)

وجود پروتئین‌های خاصی که در برخی از مواد غذایی نوزادان وجود دارد باعث تغییر رنگ در مدفوع می شود. این پروتوین‌ها در برخی از مواد غذایی نظیر شیرگاو و سویا یافت می شود. اگرچه این نوع خون‌ریزی جای نگرانی ندارد، ولی بهتر است که این مواد غذایی را از رژیم کودک حذف کنید؛ چرا که ممکن است باعث کمبود آب بدن و یا کاهش وزن کودک گردد. این یک نوع واکنش غذایی به عنوان پروتئین تولید شده توسط پروتئین انتروکولیت (FPIES) شناخته شده است. 

غذاهای دیگری نظیر چغندر قند و گوجه فرنگی نیز باعث تغییر رنگ در مدفوع می شوند که هیچ جای نگرانی نیست.

3- پارگی های مقعدی (شکاف ها)

اغلب شکاف‌های کوچک، در قسمت مقعد می‌تواند باعث ایجاد خون در مدفوع نوزادان شود. زیرا بافت مقعد-بخصوص در نوزادان- بسیار ظریف است و این بافت ظریف شامل تعداد زیادی از عروق خونی کوچک می باشد. گاهی اوقات عبور مدفوع سفت شده (یبوست) می تواند این بافت ها را پاره کرده و باعث خون در مدفوع گردد.

شکم درد در سه ماه اول تولد 

4- مشکلات دستگاه گوارش یا روده بزرگ

اگر مقادیر زیادی خون در مدفوع یا خونریزی‌های مداوم مشاهده شود، به احتمال زیاد وجود مشکل، در دستگاه گوارش است. هنگامی که بخشی از روده در دستگاه گوارش جابجا شود، باعث انسداد می شود که منجر به خون ریزی می گردد. این وضعیت علائمی نظیر دل درد و استفراغ را به همراه دارد که باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه شود. التهاب روده ی بزرگ دلیل دیگری بر وجود خون در مدفوع کودک است.

5- خون ناشی از شیر مادر

 گاهی اوقات ممکن است سینه ی مادر زخمی باشد و کودک هنگام شیر خوردن کمی از خون را نیز بخورد و سپس در مدفوع خون نشان داده می شود. این حالت، برای کودک هیچ ضرری ندارد.

6- تغذیه بیش از حد شیر مادر

 این دلیل شایع نیست، ولی در برخی موارد مشاهده شده است. طبقه گفته متخصصان تغذیه، تغذیه بیش از حد با شیر مادر ممکن است باعث خون در مدفوع نوزادان شود.

7- ویتامین ها 

 بعضی از ویتامین ها می توانند، خون در مدفوع کودک ایجاد کنند.

رنگ مدفوع کودک من در اثر چیست؟

• اگر خون در مدفوع قرمز روشن یا قرمز تیره باشد، یک مشکل مرتبط با دستگاه گوارش را نشان می دهد.
• مدفوع سیاه با قیر مانند به این معنی است که خون در روده، خشک شده است.
• در صورتی که اسهال با خون قرمز مخلوط باشد، می تواند یک عفونت باکتریایی را نشان دهد.
• اگر مدفوع طبیعی به نظر می رسد، اما حاوی خون قرمز رنگ است، احتمالاً آلرژی نسبت به پروتئین شیر است.
• اگر مدفوع سفت است و حاوی خون است، احتمالاً به علت شکاف در مقعد است.
• مدفوع سیاه در اندازه های کوچک (شبیه دانه های خردل) می تواند به این معنی باشد که خون هضم شده است ( به دلیل خوردن خون از سینه های مادر).

آیا خون در مدفوع نوزادان،نیاز به توجه پزشکی دارد؟

خون در مدفوع نوزادان نشانه ای غیر عادی است. در حالی که برخی از علت ها ممکن است جدی نباشد و به راحتی درمان شوند، اما برخی اوقات ممکن است این دلایل جدی باشد و سلامت کودک را به خطر بیندازد. از این رو، توصیه می‌شود در صورت مشاهده خون در مدفوع، سریعاً به پزشک مراجعه کنید و نوزاد خود را مورد بررسی قرار دهید. 

برای جلوگیری از خونریزی چه اقداماتی می توانیم انجام دهیم؟

اگر خون در مدفوع کودک شما شدید نمی باشد کودک سالم است و با انجام چند راهکار ساده می‌توانید از خون‌ریزی جلوگیری کنید:

1- اگر این علت خونریزی مربوط به رژیم غذایی است، ساده ترین راه این است که رژیم غذایی کودک را تغییر دهید. اغلب مواقع شیر بر خون ریزی تاثیر می گذارد. بنابراین شیر گاو و سایر محصولات لبنی را از رژیم غذایی کودک و یا رژیم غذایی مادر (اگر کودک تنها با شیر مادر تغذیه می شود) حذف کنید. اگر کودک با این روش بهتر نشد، می توانید روش های دیگر را امتحان کنید.

2- شایع ترین علت خون در مدفوع نوزادان، حساسیت های غذایی است. به منظور کاهش خطر ابتلا به کولیت روده، بهتر است نوزاد در شش ماه اول خود فقط از شیر مادر تغذیه کند.

3- در هنگام استفاده از مواد غذایی جدید، مراقب کودک خود باشید. در مرتبه اول مقدار کمی از غذا را به کودک دهید و اگر علائم آلرژی یا واکنش به مواد غذایی مانند اسهال و استفراغ را مشاهده کردید، از خوراندن غذا به کودک خودداری کنید. تخم مرغ، بادام زمینی و سویا از رایج ترین مواد غذایی آلرژی زا در نوزادان محسوب می‌شوند.

4- اگر خونریزی ناشی از شکاف های مقعدی باشد، ممکن است به علت یبوست باشد. افزایش مصرف آب (یا اگر کودک با شیر خشک تغذیه شده است، افزایش نسبت آب به شیر خشک) و دادن آب سیب و یا آب میوه باعث کاهش یبوست می شود. غذاهایی مانند اسفناج، بروکلی، گلابی و غلات فیبر بالایی دارند و از بروز یبوست جلوگیری می کنند.

5- اگر مدفوع خونی به علت خوردن زیاد شیر مادر باشد، با یک اندازه گیری ساده می توانید مانع خون در مدفوع نوزاد شوید؛ اندازه گیری ساده این است که اجازه دهید نوزاد بیشتر از چربی شیر "شیر آب" داشته باشد، برای اینکه این اتفاق بیفتد؛ اجازه دهید کودک سینه مادر را تمام کند و بعد سراغ سینه بعدی برود. 

در نهایت، مدفوع کودک خود را به طور منظم بررسی کنید تا از اختلالات مخاطی بیش از حد، و یا وجود خون در مدفوع جلوگیری کنید. آگاه باشید که مدفوع غیر عادی نشان دهنده مشکل است.

گروه مادر و کودک وب