پنجشنبه, ۱۸ بهمن, ۱۴۰۳ / 6 February, 2025
مجله ویستا

Modafinil | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو


Modafinil
مدافینیل
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
بهبود بيداري در اختلالات همراه با خواب آلودگي
بزرگسالان: 200 ميلي گرم خوراكي روزانه به‌صورت تك دوز صبح ها. بيماران مبتلا به اختلال خواب Shift-work دارو را يك ساعت قبل از شروع نوبت كاري استفاده نمايند.
مكانيسم اثر
مكانيسم دقيق دارو در بهبود بيداري ناشناخته است. اگرچه اين دارو از نظر عملكرد، شبيه آمفتامين داراي خاصيت سمپاتوميمتيكي مي باشد، ولي از نظر ساختماني هيچ شباهتي به آمفتامين‌ها نداشته و باعث تغيير آزادسازي دوپامين و نوراپي نفرين به منظور تحريك سيستم اعصاب مركزي نمي‌ گردد.
موارد منع مصرف و احتياط:
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: فراموشي، اضطراب، آتاكسي، كاتاپلكسي، اغتشاش شعور، افسردگي، گيجي، ديسكينزي، ناپايداري عاطفي، سردرد، هايپرتوني، بيخوابي، عصبانيت، پاراستزي، سنكوپ، لرزش.
قلبي - عروقي : آريتمي، درد قفسه سينه، افزايش فشار خون، افت فشار خون، گشادي عروق.
چشم، حلق : بيني : بينائي غير طبيعي، تاربيني، خونريزي از بيني، تورم لثه، فارنژيت، رينيت، تشنگي.
دستگاه گوارش: بي اشتهائي اسهال، خشكي دهان، زخم دهان، تهوع و استفراغ.
ادراري - تناسلي : انزال غير طبيعي، ادرار غير طبيعي، دفع آلبومين در ادرار، احتباس ادراري.
خون: ائوزينوفيلي.
متابوليك: هايپرگلايسمي.
عضلاني - اسكلتي : اختلال مفصلي، گردن درد، سفتي گردن.
تنفسي: آسم، تنگي نفس، اختلال ريه.
پوست: خشكي پوست.
ساير عوارض: ‌لرز، هرپس سيمپلكس.
مسموميت و درمان
جهت درمان مصرف بيش از حد مدافنيل آنتي دوت مشخص وجود ندارد. اقدامات حمايتي از جمله پايش مرتب قلبي - عروقي توصيه مي‌ شود.
مکانيسم اثر:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: سابقه حساسيت به دارو، سابقه هايپرتروفي بطن چپ، تغييرات ايسكميك ECG، درد قفسه سينه، آريتمي، سابقه پرولاپس دريچه ميترال با مصرف محركهاي CNS.
موارد احتياط: سابقه اخير MI، آنژين ناپايدار، سابقه سايكوز، نارسايي شديد كبدي همراه يا بدون سيروز (كاهش دوز در نظر گرفته شود ) مصرف همزمان با مهارکنندهاي MAO.
تداخل دارويي ‌
القاء كننده‌هاي سيتوكروم 3A4 مانند كاربامازپين ، فنوباربيتال، ريفامپين، و مهار كننده‌هاي سيتوكروم 3A4 مانند ايتراكونازول و كتوكونازول ممكن است ، باعث تغيير سطح پلاسمائي مدافنيل شوند.
به دليل كاهش سطح پلاسمائي سيكلوسپورين، مصرف همزمان اين دو دارو با احتياط انجام شود.
سطح پلاسمائي داروهايي كه توسط سيتوكروم 2C19 متابوليزه مي‌ شوند مانند ديازپام، فني توئين و پروپرانولول توسط مدافينل افزايش مي‌ يابد. مصرف همزمان اين داروها بايد با احتياط و همراه با تصحيح دوز انجام شود.
به دليل كاهش اثر بخشي قرص‌هاي جلوگيري از بارداري در صورت مصرف همزمان با مدافنيل، توصيه به استفاده از روشهاي جايگزين در حين مصرف و يك ماه پس از قطع مدافنيل مي‌ شود. متيل فنيدات باعث تأخير جذب مدافنيل تا حدود يك ساعت مي‌ شود.
مدافنيل باعث افزايش غلظت پلاسمائي فني توئين و وارفارين مي‌ شود. به منظور جلوگيري از سميت احتمالي بيماران بايد تحت نظارت دقيق قرار گيرند.
مدافنيل باعث افزايش غلظت سرمي كلومپيرامين و دزي پرامين مي‌ شود.
فارماكوكينتيك:
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
دارو باعث افزايش گلوكز، AST, GGT و تعداد ائوزينوفيل ‌ها مي‌شود.
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 100 mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: محرك غير آمفتاميني CNS.
طبقه‌بندي درماني: محرك ذهني.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده C
ملاحظات اختصاصي
اثر بخشي و ايمني دارو در بيماران با سابقه نارسايي شديد كليوي مشخص نيست.
اگرچه دوز 400 ميلي گرم روزانه توسط افراد به خوبي تحمل مي‌ شود ولي افزايش اثر بخشي آن نسبت به دوز 200 ميلي گرم روزانه مشخص نيست.
اگرچه مصرف دارو همراه غذا باعث تغيير فراهمي زيستي دارو نمي‌ شود، با اين حال در صورت مصرف با غذا جذب دارو تا حدود يك ساعت به تأخير مي‌ افتد.
بيمار بايد از لحاظ مصرف غير منطقي يا سوء مصرف تحت نظر باشد.
قبل و حين درمان با دارو، بيمار را از لحاظ عملكرد كليوي مورد بررسي قرار دهيد.
نكات قابل توصيه به بيمار
به خانم‌ها توصيه نماييد در صورت بارداري و قصد باردار شدن در حين درمان با پزشك مشورت نماييد.
نسبت به احتمال شكست روش‌هاي جلوگيري از بارداري در حين درمان با دارو به بيمار هشدار دهيد.
به بيمار توصيه نماييد، در صورت انجام شيردهي در حين مصرف دارو مورد را اطلاع دهيد.
به بيمار توصيه نماييد به دليل احتمال بروز تداخلات دارويي ، استفاده از ساير داروها حين مصرف مدافنيل بايد با كسب مجوز پزشكي انجام گيرد.
فرد مصرف كننده مدافنيل نبايد از الكل استفاده نمايد.
هر گونه تظاهري مانند بثورات جلدي و يا واكنش ‌هاي آلرژيك بايد گزارش داده شود.
مدافنيل مي تواند باعث اختلال در قضاوت فرد شود. بنابراين تا مشخص شدن اثرات دارو بايد احتياطات لازم در نظر گرفته شود.
مصرف در سالمندان
اثر بخشي و ايمني دارو در سالمندان به اثبات نرسيده است. در صورت ضرورت مصرف، دوز دارو بايد كاهش داده شود.
مصرف در كودكان
اثر بخشي و ايمني دارو در افراد زير 16 سال به اثبات نرسيده است.
مصرف در شيردهي
در صورت شيردهي احتياط لازم در نظر گرفته شود.