توسعه پایدار روستایی؛شرط مهمی برای توسعه یافتگی

توسعه پایداراز مهمترین و موثرترین ابزاراقتصادی برای رسیدن به حد مطلوبی از رشد اقتصادی و حرکت به سوی اقتصادی مولد و مورد اعتماد است که این واژه به تغییر پایدار اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و محیطی برای رفاه طولانی مدت در کل جامعه اطلاق می شود .
استراتژی توسعه پایداراز مهمترین وکارآمدترین مباحث برای دستیابی به رفاه و پیشرفت زندگی بشر با توجه به حفظ و ماندگاری منابع برای نسلهای آینده است.
● توسعه روستایی
پایه و اساس مدیریت توسعه روستایی که در حقیقت یک جریان تربیت و آموزش می باشد عبارت است از تعلم و تربیتی است که درآن تعلیم دهنده و گیرنده هر دو همکاری متقابل داشته و اطلاعات مورد نیاز را به روستا برده و مشکلات و نیازها را تعیین نموده و آن را به مراکز علمی جهت تحقیق بیشتر در حل مشکلات انتقال می دهند.
در این ارتباط ممدکارن روستایی این پل ارتباطی را تشکیل داده و این انتقال را تسهیل می بخشند.
در این رهگذر نیاز به روان شناسی روستاییان و کار آموزی های جمعی و گروهی با دید تخصصی آن مسائل مختلف توسعه روستایی مانند بهداشت ،کشاورزی ،سواد آموزی بزرگ سالان و مسایل مختلف اقتصادی را تسهیل و توسعه می بخشد.
● بهداشت روستایی؛لازمه پیشرفت و توسعه روستا
همه ساله بین ۷۵ تا ۸۰ میلیون نفر به جمعیت موجود در دنیا اضافه می گردد که حدود دو سوم این جمعیت در کشور های در حال توسعه زندگی می کنند که غالب مردم آن به تولیدات کشاورزی مشغولند و در نتیجه با زندگی روستایی سر و کار دارند.
اطلاع از وضعیت بهداشت روانی و جسمی و تامین غذا و آب سالم و دفع فضولات و گرما و روشنایی و نظر جامعه نسبت به بهداشت و بیماری در روستا ها از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و از این بابت نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای در روستا ها به وجود آمده است.
با توجه به مسایل روستا و ارتباط آن با شرایط بهداشت عمومی باید گفت که مسایلی مانند تهیه آب آشامیدنی سالم و بهداشت و مسکن،کمبود مواد غذایی ،شرایط اقلیمی و محدودیت های استحمام و نظافت عمومی و وجود حشرات موذی باعث ایجاد شرایط نامساعد در مسیر توسعه روستا ها می شده است که در چند سال اخیر و با توجه به الگو های توسعه و حرکت هر چه سریعتر در مسیر توسعه کشور ها می تواند موجب کاهش مهاجرت به سمت شهر ها شده و از این بابت به رشد اقتصادی کشورها ی فوق لطمه نخواهد زد.
● آموزش روستا و مسیر توسعه پایدار
جامعه ای که نتواند مهارت ها و دانش مردم خود ار توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحوی موثر استفاده کند قادر نخواهد بود به اهداف اصلی توسعه دست یابد زیرا منابع انسانی موثر و کارآمد پایه و اساس ثروت ملت ها را تشکیل می دهند.آموزش وسیله دسترسی به مشاغل بهتر و پر درآمد تر است و بنابر این در رسیدن به توسعه نقش بسیار مهمی دارد.
نکته ی قابل تامل در کشور های در حال توسعه در صد بسیاری از دانش آموزان قبل از تکمیل یک دوره آموزش ، مدرسه را در روستا ترک می نمایند است و اگر قرار است توسعه ملی در کشور های جهان سوم صورت گیرد باید تعادل بهتری بین توسعه روستایی و شهری ایجاد شود.اگر چه توسعه کشاورزی عامل مهم هر برنامه موفق توسعه روستایی است ولی در کل توسعه روستایی باید در چهار چوب تحولات اقتصادی و اجتماعی نهاد ها و روابط و فرایند ها در مناطق روستایی و در چشم انداز وسیعتری مورد بررسی قرار گیرد.
● ویژگی های آموزش و تغییر زندگی روستایی و تاثیر آن در توسعه
مروج کشاورزی ر وستا ها باید به دنبال دینبال کردن توسعه پایدار از طریق یاد دادن روش های جدید زراعی به کشاورزان و بالا بردن سطح زندگی افراد و کمک به روستاییان در راه رسیدن به خواسته های قانونی آن ها باشد.این امر موجب ایجاد یک کشاورزی صحیح و مترقی و بنیادی در روستاهای و فراهم کردن ابزار تولید و سایر نهاده های کشاورزی همگام با آموزش خواهد شد.
کشور هایی که روستاییان قشر عمده جمعیت را تشکیل می دهند موقعی پیشرفته شناخته می شوند که نیروی انسانی در مناطق روستا نشین کشور های مزبور به حد کافی مجهز گردند.
نیروی انسانی موقعی تجهیز می گردد که افراد آن جامعه به حد کافی تعلیم ببینند و مهارت های لازم را کسب کنند.
فعالیت های توسعه لازم است که جنبه آموزشی داشته باشد و تغییرات مفیدی را در زندگی روستایی به وجود بیاورد.
زمانی که عمران روستایی آغاز می گردد تدریجا برای آموزش کشاورزان روش های جدید ی ایجاد می شود و جوانان و زنان فرصت های بهتری جهت توسعه به دست می آورند.
درغالب کشور های پیشرفته تولید کشاورزی از مرحله مبتنی بر بازار گذشته و به مرحله کشاورزی مکانیزه و صنعتی وسیع رسیده است.
به کارگیری آموزش و تکنولوژی و بازدهی بالا ی نیروی انسانی و کارگر موجب تولید تخصصی خواهد شد.
● برنامه تاسیسات زیر بنایی روستا ها در گذشته
هدف از تاسیسات زیر بنایی روستا ها سرمایه گذاری زیر بنایی خدمات و تسهیلات رفاهی جهت پوشش حداکثر جمعیت روستایی بوده و همچنین گسترش برنامه های آموزشی در کنار آن است که سرانجام منجر به ایجاد ۱۱۸۰ حوزه عمران روستایی گردید.
تاسیسات حوزه های عمرانی شامل حمام ،بهداشت ، کشتارگاه های حفاظتی و مواردی از این دست بوده است که تا حد زیادی به حضور روستاییان و ادامه پروژه های کشاورزی کشور کمک خواهد کرد.
● توسعه شهری در مقابل توسعه روستایی
سوابق تاریخی پیرامون توسعه شهری و روستایی از دیر باز مطرح بوده است.گاندی رهبر فقید هند بزرگترین حامی توسعه روستایی و معتقد بود که تحولات روستا ها باید از درون و با دست توانای مردم و مشارکت همه جانبه آنان صورت بگیرد.
این امر باید نه از طریق مهاجرت مردم به شهرهای بزرگ بلکه با توسعه تک تک روستا ها از طریق تبدیل آن ها به مکان های زیست پذیر و متناسب ب رشد و ترقی جهت مردم صورت پذیرد.
البته جوامع غربی اصولا معتقد به رشد اقتصادی از طریق شهر نشینی و صنعتی شدن هستند و تصور می کنند که تولید انبوه مستلزم وجود شهر های بزرگ بوده تا بتواند مهارت ها و سایر زیر بنا های مورد نیاز را جهت پوشش شهر های بزرگ آماده نموده و بتواند تا بتواند مهارت ها و سایر زیر بناهای مورد نیاز را جهت انجام چنین واقعه ای آماده نماید و به این دلیل است که در تئوری های آنان شهر نشین به غلط به عنوان یکی از شاخص های قوی توسعه برای آنان در نظر گرفته می شود.
بدین ترتیب نهایتا هر چه ترکیب شهر نشینی در جمعیت ملی را بیشتر ببینند توسعه را وسیعتر قلمداد می کنند.
● توسعه و عمران روستایی
بحث اصلی در توسعه اقتصادی در اکثر کشور های در حال توسعه بایستی روی مناطق روستایی و بخش کشاورزی متمرکز گردد زیرا در این کشور ها ۶۰ الی ۷۰ در صد نیروی کار به مناطق روستایی و عمداتا کشاورزی اختصاص می یابد که اکثرا حدود ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی را نیز شامل می شود.توسعه اقتصادی مناطق روستایی را باید از طریق نهاد های غیر متمرکز که نیازهای مردم را منعکس می کند ،پی گیری نمود.
توسعه روستایی همیشه به معنی معکوس نمودن توسعه ،برنامه ریزی و اجرای آن از جامعه شهری به روستا ها و انتقال منابع مالی بیشتر به روستا ها نبوده ،بلکه تحول مناسب و مطلوب جامعه کشاورزی غالبا مستلزم زیر ساخت قدرت سیاسی و اقتصادی در سطح ملی و محلی می باشد.
لذا بدین ترتیب است که وضعیت و ماهیت این تغییرات برابر با تاریخ ارزش ها ،سنن و فرهنگ ملی متفاوت بوده و به تدریج شکل می گیرد.
فرم توسعه و عمران روستایی عبارت است از هر نوع فعالیت و برنامه ای است که وضعیت زندگی مردم روستا را اصلاح و متحول نماید.این فعالیت ها عمدتا با هماهنگ کردن و سازمان دادن و بهره وری و تلفیق تمامی منابع طبیعی و انسانی صورت می پذیرد که نهایتا موجب بهبود کیفیت زندگی روستاییان می گردد.
جریان فعالیت های مشترک مردم و روستاییان با مسئولین و مامورین دولتی در جهت بهبود شریط و توسعه اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی روستاها و توام نمودن تلاش ها در جهت توسعه ملی پیوسته الزامی ترین اصل در توسعه و عمران روستایی محسوب می گردد.
لذا هدف توسعه روستایی افزایش کیفیت توسعه زندگی توده های مردم و آزاد نمودن نیروهای خلاقه آن ها می باشد.
● توسعه روستایی و جوامع سنتی
در جوامع سنتی مانند ایران روستاهای کشورمان غالب نیازهای ملموس بوسیله سنت ها مشخص و متمایز می شون در حالی که در اغلب کشورهای جهان سوم روستاییان از آزادی و استقلال محرومند و کانال ابراز نیازشان روش های سنتی متداول آن ها بوده که معمولا به آن بهای زیادی داده می شود.
نیازهای ملموس همچنین با خود یاری متقابل مردم به نحوی که پیوسته می گوییم مردم را بایستی به صورتی مساعدت نماید که خود قادر به حل مسایلشان شوند.
توسعه مناطق روستایی بسیار وسیع تر از برنامه ریزی جهت توسعه کشاورزی محسوب می شود.
حتی توسعه روستایی درافزایش تولید،اشتغال و بهره گیری از امکانات مناطق روستایی نیز خلاصه نمی شود بلکه به وجود آوردن کیفیت های جدید زندگی به منظور رشد و تکامل بشری تلقی می شود.
هدف کلی و مقدماتی توسعه روستایی را ایجاد فرصت زندگی بهتر برای قاطبه مردم کم درآمد روستایی بر مبنای اتکاء به خود می دانند.
● نتیجه
لذا می توان اذعان داشت که توسعه نوعی فرایند بنیادی تحول اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی است که رل اصلی آن بر عهده غالب اعضای جامعه بوده و با شکل و بافت کلی وجود انسان و تک تک اعضای جامعه مربوط است ودر جوامع در حال توسعه بیشترین نقش در این زمینه بر عهده کشاورزان می باشد.
بنابر این اهتمام کشورهای در حال توسعه به توسعه روستایی به عنوان اولین اولویت جدی برای توسعه یافتگی و جلوگیری از اثرات نامطلوب مهاجرت بی رویه به شهرها در جهت کاریابی و دست یابی به امکانات اولیه زندگی از مهمترین مسایلی است که باید بر آن در جوامع در حال توسعه دقت شود تا از بحران تخریب روستا ها جلوگیری شود و در کنار رشد صنعتی و توسعه یافتگی و رشد اقتصادی در پی آن اهمیت عدم وابستگی به بخش کشاورزی و مغفول ماندن در این زمینه ایجاد نشود.
توسعه روستایی محدود به زمان خاصی از تاریخ نیست و بر این اساس باید به صورتی پیوسته مورد توجه قرار بگیرد و از بابت بر توسعه پایدار روستایی باید توجه ویژه ای شود و در این باره بایستی برنامه ریزی های مستمر و جدی صورت بگیرد.

منبع : خبرگزاری موج