آغازی دوباره بر « جنگ ستارگان »

طرح جدید واشنگتن برای انهدام یک ماهواره که ظاهرا از کنترل خارج شده است زنگ خطر برای آغاز رقابت تسلیحاتی در فضا را برای رهبران کرملین به صدا درآورده است . به نظر می رسد که واشنگتن با این ظاهرسازیهای فریبکارانه درصدد آزمایش عملی برای انهدام ماهواره های موجود در فضا برآمده است و آنچه اظهار می کند فقط پوششی تبلیغاتی برای انحراف افکار عمومی جهان است حال آنکه هدف اصلی واشنگتن تداوم « جنگ ستارگان » است .
مسئله از آنجا آغاز شد که منابع اطلاعاتی آمریکا اعلام کردند یک ماهواره آمریکائی از کنترل خارج شده و تمامی تلاشها برای بازگرداندن آن به مدار و ادامه فعالیت اطمینان بخش آن با شکست مواجه گردیده است . خبررسانی ها بعدی در این زمینه با اظهار نگرانی درباره عواقب زیست محیطی و خطرات ناشی از اصابت ماهواره به نقاط حساس در زمین و احیانا تلفات انسانی این برخورد همراه بوده است .
آمریکا در یک جو سازی تبلیغاتی در مراحل بعدی درباره احتمال نشت « ئیدرازین » پس از برخورد ماهواره با زمین و اطلاع رسانی درباره میزان مسمومیت یدرازین سعی کرد اقدامات بعدی برای انهدام ماهواره سرگردان را توجیه کند و حتی آنرا ضروری و اجتناب ناپذیر جلوه دهد. اگر چه این زمینه سازیهای واشنگتن هنوز هم نتوانسته است کمک محسوسی به طرح جدید آمریکا برای انهدام یک ماهواره در فضا به حساب آید ولی پنتاگون خود را برای هدف گیری این ماهواره توسط موشکهای شلیک شده از یک ناو جنگی آماده می کند.
براساس اطلاعات منتشره ماهواره سرگردان کمتر از ۲۰ تن وزن دارد و حجم آن کمتر از ۲۰ مترمکعب است لکن منابع اطلاعاتی کشورهای رقیب آمریکا هشدار داده اند که گزارشات منتشره توسط آمریکا دقیق و اطمینان بخش نیست .
نگرانی اصلی رقبای فضائی آمریکا اینست که واشنگتن در تداوم طرحهای فضائی موسوم به « جنگ ستارگان » درصدد انجام آزمایشات عملی برای انهدام یک ماهواره بعنوان « هدف فضائی » است و اطلاع رسانی های متناقض در این مقوله صرفا پوشش تبلیغاتی برای توجیه ضرورت انجام عملیات نظامی علیه ماهواره سرگردان است و فقط برای انحراف افکار عمومی صورت می گیرد.
در واقع پنتاگون در این اقدام خود یک ماهواره را تعمدا از مدار خارج کرده و ضمن کنترل آن دقیقا چنین وانمود می کند که گویا چاره ای جز انهدام آن ندارد و آنرا بعنوان « طمعه » در فضای اطراف زمین رها کرده تا بعدا توسط موشکهای هدایت شونده هدف قرار دهد.
مطابق اطلاعات منتشره قرار است این ماهواره بظاهر سرگردان توسط یک موشک هدایت شونده از نوع « کروز » مورد هدف قرار گیرد لکن گفته می شود که اقدامات احتیاطی برای شلیک موشکهای بیشتر و از نقاط مختلف نیز تدارک شده تا « ماهواره هدف » به هر صورت ممکن و قبل از اصابت به زمین به طور کامل منهدم شود.
تمامی مراحل انجام این « آزمایش تسلیحاتی » با دقت و توسط چندین دوربین ثبت و ضبط خواهد شد. حتی گفته می شود که نوع موشک انتخاب شده برای هدفگیری ماهواره سرگردان هم کاملا جدید است و صرفا بخاطر کاهش حساسیت ها نوع آن « کروز » اعلام شده است که احیانا احتمال انجام یک « آزمایش تسلیحات فضائی » را در ذهن رقبای آمریکا ایجاد نکند.
با اینهمه وزارت دفاع روسیه با صدور بیانیه ای مراتب نگرانی خود را نسبت به طرحهای پشت پرده آمریکا در زمینه « تسلیحات فضائی » اعلام کرد و تصریح نمود که این کشور از آن بیم دارد که طرح آمریکا برای سرنگونی یک ماهواره جاسوسی آسیب دیده در واقع یک آزمایش تسلیحاتی و نشاندهنده تلاشهای این کشور برای کشاندن رقابت تسلیحاتی به فضا باشد. بیانیه وزارت دفاع روسیه نسبت به مقاصد واقعی پنتاگون ابراز تردید می کند و یادآور می شود که : « بنظر نمی آید هدف این عملیات علیرغم ادعای واشنگتن صرفا بخاطر اجتناب از برخورد ماهواره جاسوسی به زمین باشد و خالی از غرض ورزی نیست . » جملات بعدی بیانیه روسیه بسیار جدی تر و با انتخاب دقیق کلمات هشدار دهنده تنظیم شده و با این دیدگاه بیان گردیده که به واشنگتن بفهماند که مسکو دست آنها را خوانده است ! مسکو تصریح می کند : آمریکا تلاش می کند از این حادثه برای آزمایش سامانه دفاع ضد موشکی خود بعنوان ابزاری برای « منهدم کردن ماهواره ها » استفاده کند و طرح آمریکا از بسیاری از جهات شبیه اقدام جنجالی چین در سرنگون کردن ماهواره های هواشناسی است . »
فراموش نکنیم که اقدام پکن برای انهدام ماهواره هواشناسی از جانب آمریکا و ناتو بعنوان یک اقدام تحریک آمیز و هشداردهنده ارزیابی شد و برای مدتها درصدر فهرست تبلیغاتی غرب در جنگ تبلیغاتی علیه پکن مورد بهره برداری مستمر قرار داشت . این نکته از آن جهت اهمیت دارد که رفتار واشنگتن در این مقولات یادآور سیاست « رونالد ریگان » در باب « جنگ ستارگان » است و نگرانی مسکو و پکن را شاید به یک اندازه دامن بزند.
جنگ ستارگان محور طرحهای بلند پروازانه ای بود که ریگان در اوج جنگ سرد با طرح آن در سطح رسانه ها و انعکاس آن در سطح مناسبات بین المللی سعی داشت مسکو را در موضع انفعالی قرار دهد و فرصت تازه ای برای کسب برتری نظامی آمریکا در فضا فراهم سازد.
پنتاگون اگرچه بعدها چنین وانمود کرد که موضوعات مرتبط با « جنگ ستارگان » را رها کرده و تمایل چندانی به این قبیل موضوعات جنجال آفرین ندارد اما تدارک عملی برای انهدام یک ماهواره می تواند بمنزله « تداوم طرحهای جنجالی با چراغ خاموش » تلقی شود و ابعاد پنهان کاری و در مقیاسی وسیع تر فریبکاری رقیب آمریکائی و حتی « ناتو » را به مسکو و پکن گوشزد کند.
این پدیده به خودی خود باعث بی اعتمادی روزافزون رقبا می شود و زمینه ساز « احیای موازنه وحشت » نزد رقبا در « باشگاه تسلیحات غیرمتعارف » خواهد شد. رسانه ای کردن این هشدار مسکو در شرایط کنونی پیامهای روشنی را برای واشنگتن و « ناتو » بهمراه دارد و نشان می دهد که ابعاد نگرانی مسکو به مراتب افزونتر از حدی است که به « هشدارهای دیپلماتیک » و ابراز نگرانی های غیرعلنی اکتفا کند. بعلاوه مسکو با صدور این بیانیه از جانب یک نهاد نظامی رسمی درصدد هشدار جدی در این مقوله بوده است که مسئله از سطح هشدارهای سیاسی فراتر رفته و به موضوعی مرتبط با ساختار دفاع ملی روسیه تبدیل شده و مستقیما در قلمرو و امنیت ملی روسیه قرار گرفته است و به همین دلیل هم وزارت دفاع روسیه واکنش نشان داده و نه وزارت خارجه روسیه .
بعبارت بهتر مسکو با صدور این بیانیه فقط درصدد هشدار به غرب و ناتو نبوده است بلکه بطور همزمان با بیان تلقی خود از تحولات کنونی بطور تلویحی احتمال انجام اقدامات مشابه و موازی از جانب مسکو را یادآور شده است و این نکته را به رقبای خود می رساند که مسکو پیام اقدامات زنجیره ای آمریکا در خصوص کشاندن دامنه رقابت تسلیحاتی به فضا را دریافت کرده و برهمین اساس تصمیم خواهد گرفت و عمل خواهد کرد.
این بخش از پیام مسکو اگرچه در بیانیه وزارت دفاع روسیه مورد تصریح قرار نگرفته و کمترین اشاره ای به آن نشده است لکن اصل صدور چنین بیانیه غیردوستانه ای از جانب مسکو که در طول ۱۷ سال اخیر مطلقا بیسابقه بوده است همین برداشت منطقی را در بردارد و عدم اشاره به چنین نکاتی ممکن است با این هدف صورت گرفته باشد که مسکو واشنگتن تمامی پلها را در مناسبات خود « یکباره » خراب نکنند.
موضوعی که اصل وجود چنین تهدیدی از جانب مسکو را تائید می کند استفاده مسکو از واژه « رقابت تسلیحاتی » در بیانیه رسمی وزارت دفاع روسیه است .
این واژه یادآور ادبیات رایج در دوران جنگ سرد است و نشان می دهد که مسکو دیگر واشنگتن را یک « همکار « در سطح مناسبات بین المللی ارزیابی نمی کند و اگر تردید می کند که آنرا « دشمن » بنامد دستکم فعلا و از این پس به یک « رقیب » تبدیل شده است .
مسکو پیش از این هم هشدارهای قاطعی به واشنگتن داده بود ولی کمتر مورد اعتنا قرار می گرفت . از جمله ولادیمیر پوتین اخیرا در شورای ایالتی روسیه در حضور اعضای هیئت دولت فرمانداران محلی و اعضای « دوما » پارلمان روسیه ضمن هشدار به آمریکا و ناتو در مورد عواقب از سرگیری رقابت تسلیحاتی آمریکا را به دامن زدن به رقابت تسلیحاتی جدید متهم کرد. وی در همین اجلاس از واکنش عملی مسکو برای تولید سلاحهای جدید و نسل جدیدی از سلاحهای تهاجمی سخن به میان آورد و در عین حال وعده داد که طی سالهای آینده نیز تولید سلاحهای جدیدتری را آغاز می کند.
با مرور این روند رقابتی بهتر می توان دریافت که مسکو در این زمینه فقط به هشدار و اقدامات تبلیغاتی بسنده نکرده و بطور همزمان سرگرم افزایش توان تسلیحاتی خود بوده است لکن پیشروی ناتو به پشت مرزهای روسیه برای کرملین بسیار هشدار دهنده است .
بدین ترتیب در شرایطی که ارتش روسیه تا مرزهای آبی آمریکا فاصله دارد و موانع استراتژیکی بسیاری وجود دارد که به طور طبیعی امکان تعرض روسیه را می گیرد اما در عوض آمریکا در پوشش « ناتو » فرصت یافته است در پشت مرزهای روسیه به احداث پایگاه نظامی ایستگاه استراق سمع احداث شبکه ردیابی ناوبری هوائی حتی استقرار سپر دفاع موشکی بپردازد و یا در این مسیر گام بردارد.
نگرانی مسکو از اینست که واشنگتن با توسل به پنهانکاری بخش اعظم پیشرفتهای مربوط به فناوری نوین تسلیحاتی خود را از دید رقبا دور نگهداشته و در صحنه های جنگ واقعی در افغانستان و عراق به آزمایش سلاحهای جدید پرداخته و در عین حال با فریب مسکو این باور اشتباه را در ذهن رهبران کرملین ایجاد کرده است که گویا آمریکا همکار صادقی برای روسیه در سطح جهانی به حساب می آید.
مسکو در عوض با تلخکامی احساس می کند که واشنگتن با تلفیقی از پنهانکاری و فریبکاری به طور یکطرفه به طیف وسیعی از اطلاعات طبقه بندی شده در ساختار دفاعی ـ تهاجمی روسیه دست یافته ولی کمتر سعی کرده است که اطلاعات مشابهی را بطور اطمینان بخش به طرف روسی ارائه کند و حتی همان مواردی را هم که انعکاس داده فقط بخش کوچکی از مطالب و مفاهیم را منعکس کرده که آگاهی از آن هم چیز زیادی را تغییر نمی دهد.
اصرار واشنگتن از طریق « ناسا » سازمان هوانوردی آمریکا برای دستیابی به اطلاعات مستقیم فعالیتها و دانش فضائی روسیه حتی به انجام سفرهای مشترک از پایگاه فضائی « بایکونور » و استفاده از ایستگاه فضائی « میر » منجر شد ولی در عوض شاهد اقدامات مشابه آمریکا برای فراهم کردن زمینه های حضور کارشناسان روسی در تاسیسات فوق سری فضائی آمریکا نبوده ایم .
مسکو امروزه بهتر درک می کند که در این دوران ۱۷ ساله بارها از آمریکا « رودست » خورده و در قلمرو فضائی تخلیه اطلاعاتی شده است و حال آنکه فعالیتهای پنهان آمریکا در فضا هرگز متوقف نشده و تعمدا درباره اش هیچگونه اطلاع رسانی هم صورت نگرفته است . دقیقا به همین دلیل است که طرح واشنگتن برای انهدام یک ماهواره سرگردان خشم مسکو را به همراه داشته و مسکو نگران است که مبادا آنچه رخ می دهد فقط بخش کوچکی از طرحهای پنهانی آمریکا باشد و بخش اعظم آن همچنان مکتوم و ناشناخته باقی بماند.
ابعاد نگرانی و خشم مسکو از این بابت زمانی بیشتر می شود که ابعاد تاثیرگذاری طرحهای پنهان واشنگتن توسط کارشناسان فضائی روسیه برای رهبران کرملین بازگو می شود و این نکته را در ذهن ها تداعی می کند که موضوع سرنگونی ماهواره ها و اثبات توان عملی واشنگتن برای کسب موفقیت در این مقوله مسئله ای حیاتی است که فضا را به کانون درگیریهای موثر و فلج کننده رقیب مبدل می کند و از ابزارهای ارتباط ماهواره ای برای نیروهای خودی و قطع چنین ارتباطاتی برای رقیبی که اگر امروز « دشمن » معرفی نشود ممکن است فردا دشمن باشد « بهره های انحصاری » می برد. چرا که تحولات شگرف و عظیم در قلمرو فناوری تسلیحات فضائی مشخصا به ارتباطات ماهواره ای متکی است و بدون آن قابلیت های فناوری تسلیحات فضائی و کارآئی تجهیزات نظامی پیشرفته بطور کلی زیر سئوال می رود. این همان نکته ای است که اهمیت و حساسیت آزمایش عملی آمریکا برای انهدام ماهواره بظاهر سرگردان را دوچندان می کند.
واشنگتن با ظاهرسازیهای فریبکارانه درصدد آزمایش عملی برای انهدام ماهواره های موجود در فضا برآمده و آنچه اظهار می کند فقط پوشش تبلیغاتی برای انحراف افکار عمومی است حال آنکه هدف اصلی واشنگتن تداوم « جنگ ستارگان » است
در واقع پنتاگون یک ماهواره را تعمدا از مدار خارج کرده و ضمن کنترل آن چنین وانمود می کند که چاره ای جز انهدام آن ندارد. حال آنکه این ماهواره یک « طعمه » تلقی شده و یک « هدف فضائی » برای موشکهای هدایت شونده محسوب می گردد
تمامی مراحل این « آزمایش تسلیحات فضائی » با دقت و توسط چندین دوربین ثبت و ضبط می شود تا بعدا مورد بررسی کارشناسی بیشتر قرار گیرد .
وزارت دفاع روسیه در مورد تلاش آمریکا برای کشاندن رقابت تسلیحاتی به فضا هشدار داده و نسبت به مقاصد واقعی واشنگتن ابراز تردید می کند و اعلام کرده که آمریکا تلاش می کند از این فرصت برای آزمایش سامانه دفاع ضد موشکی خود بعنوان ابزاری برای « منهدم کردن ماهواره ها » استفاده کند
اگرچه پنتاگون وانمود کرد که طرح جنگ ستارگان را کنار گذاشته ولی تدارک عملی برای انهدام یک ماهواره بمنزله « تداوم طرحهای جنجالی با چراغ خاموش » تلقی شده و ابعاد پنهانکاری و فریبکاری در آمریکا و ناتو را به مسکو و پکن گوشزد می کند.
بیان مواضع مسکو از طریق وزارت دفاع روسیه این پیام را به همراه دارد که مسکو مفهوم اقدامات زنجیره ای آمریکا در خصوص کشاندن دامنه رقابت تسلیحاتی به فضا را درک می کند و از این پس بر همین اساس تصمیم می گیرد و عمل می کند .
استفاده مسکو از واژه « رقابت تسلیحاتی » یادآور ادبیات رایج دوران جنگ سرد است و نشان می دهد که اگر مسکو تردید دارد که آمریکا را دشمن بنامد دستکم فعلا و از این پس « رقیب » می داند و نه « همکار » !
مسکو با تلخکامی احساس می کند که واشنگتن با تلفیقی از پنهانکاری و فریبکاری بطور یکطرفه به اطلاعات طبقه بندی شده در ساختار دفاعی ـ تهاجمی و نیز فضایی روسیه دست یافته ولی کمتر اطلاعات مشابهی را به طرف روسی ارائه کرده است

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی