بررسی مضامین اسلامی در برخی آثار فیودور داستایفسکی و علل گرایش نویسنده به آن

مقاله ابتدا به بررسی زندگی شخصی و ادبی فیودور داستایفسکی و سپس با توجه به شرایط زندگی نویسنده به علل گرایشات مذهبی نویسنده که منجر به خلق آثار مذهبی و فلسفی وی شده‌ اند، می پردازد. در ادامه به دلیل علاقه و روی آوردن نویسنده به قرآن که نخستین بار در تبعید با این کتاب آسمانی آشنا شد، اشاره می شود. آشنایی با شرق شناسان، علاقه به مشرق زمین و تاثیرپذیری از مطالب ادبی قرن نوزده درباره دین اسلام و پیامبر (ص) آن، باعث شد تا داستایفسکی در آثار خود به مضامین اسلامی اشاراتی داشته باشد. بازتاب تاثیرپذیری از آثار ادبی اسلامی از اثر همزاد شروع، و به آخرین جلد یادداشت های نویسنده ختم شده است. در همزاد و یادداشت های خانه اموات، داستایفسکی به کمک برخی از مضامین اسلامی نظرات خود را درباره پیامبر اسلام و رسالت حضرت عیسی (ع) بیان می کند. داستایفسکی در همزاد با تقسیم شخصیت قهرمان به دو قسمت، آقای گال یادکین واقعی و خیالی نشان داده است که رفتارهای ضد اخلاقی مثل فریب، ریا خشونت باعث بروز مشکلات بسیاری برای افراد شریف،متواضع و درست کار در اجتماع می شود. در یادداشت های خانه اموات، او با استناد به آیات قرآن از رسالت حضرت عیسی (ع) و معجزات او سخن می گوید که نشان از تاثیرپذیری داستایفسکی از مسلمانانی دارد، که او در زمان تبعید با آن ها تماس داشت.

مرضیه یحیی پور

منبع : پایگاه اطلاعات علمی