مک دونالد الگوی القاعده

گروه القاعده به رهبری اسامه بن لادن میلیاردرزاده سعودی که در حال حاضر اصلی ترین و مخوف ترین گروه تروریستی در جهان است اگرچه فعالیت های خود را از دهه ۱۹۸۰ بر ضد اشغالگری شوروی سابق در افغانستان آغاز کرد اما آنچه که نام این گروه را بر سر زبان ها انداخت و آن را به صورت تشکلی خوفناک به جهانیان معرفی کرد، حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ از سوی این گروه به برج های دو قلوی تجارت جهانی و وزارت دفاع امریکا در نیویورک و واشنگتن بود.
از آن زمان عکس و نام گروه القاعده و بن لادن همواره تیتر اول روزنامه ها و مجلات بین المللی بوده و رهبران کشورهای بزرگ و مطرح را بر آن داشته که در نشست ها و اجلاس های خود تدابیر شدیدی را به کار گیرند تا از هرگونه گزند احتمالی القاعده در امان بمانند.
آنچه در این گزارش به آن پرداخته می شود نحوه تشکیل القاعده، عملیات آن، چگونگی عضوگیری و غیره نیست زیرا طی سال های اخیر در این موارد سخن ها بسیار گفته شده، به همین دلیل بنا بر آن است که در این مبحث، موضوع جدیدی مطرح شود و آن ارتباطی است که بسیاری از تحلیلگران میان القاعده و همبرگر فروشی معروف مک دونالد در امریکا به لحاظ روند کاری قائل می شوند و بر این باورند که القاعده در عملیات خود از مک دونالد الگو می گیرد.
هر کس که یک بار به فروشگاه های زنجیره یی مک دونالد در هر نقطه یی از جهان رفته باشد به راحتی می تواند عملیات منسوب به القاعده در هر مکانی را تفسیر کند.
فروشگاه اصلی مک دونالد در ایالات متحده واقع شده است اما این فروشگاه شعبه هایی در یکصد کشور جهان دارد و از این طریق سود هنگفتی عایدش می شود. در هر کشوری هم که شعبه مک دونالد وجود دارد افراد محلی آن را اداره می کنند و اتباع امریکایی هیچ گونه حضوری در آن ندارند.
افراد محلی با نصب علامت تجاری مک دونالد(MC Donald) و بالا بردن تولیدات غذایی آن، این فروشگاه ها را در هر کشوری اداره می کنند و سود حاصله از فروش را تحویل فروشگاه مادر در امریکا می دهند.
این همکاری موسوم به «فرانشیز»، شرکت مادر را بر آن داشته که امکانات بیشتری در اختیار شعباتش در اقصی نقاط جهان قرار دهد که از آن جمله تهیه ساندویچ «مک فلافل» یا «ماکارابیا» در شعبات مک دونالد در برخی کشورهای عربی است.
تحلیلگران معتقدند که تفاوتی میان القاعده و مک دونالد وجود ندارد. از جمله افراد و گروه های محلی در کشورهای مختلف همچون شعبات مک دونالد، شعبات القاعده را اداره می کنند. در اسلوب و روش نیز مانند هم کار می کنند به این معنا که هدف از تشکیل مک دونالد، تهیه غذاهای سریع برای مردمی است که به واسطه مشغله کاری مجبور به سرو چنین غذاهایی هستند.
به موازات آن هدف از تشکیل القاعده نیز انجام عملیات سریع و انتحاری است. عملیاتی که یکی از شعبات القاعده موسوم به «گروه القاعده در مغرب اسلامی» چندی قبل در مراکش و الجزایر انجام داد بهترین نمونه در این خصوص است.
این شعبه القاعده نیز که یک گروه سلفی جنگ طلب است نه در افغانستان و عراق که در حال حاضر کانون های اصلی این گروه هستند، بلکه در همان مراکش و الجزایر و توسط افراد محلی آنها شکل گرفت و همچون مک دونالد، مردم محلی و بومی در کشورهای مختلف اداره شعبات القاعده را برعهده دارند و به همین دلیل رهبران القاعده تقریباً خاطر جمع هستند که حتی در دورترین نقاط دنیا نیز مشکلی به نام کمبود نیرو احساس نمی کنند و نیازی نیست که از عراق یا افغانستان نیرو به دیگر مناطق اعزام کنند.
صاحبان شعبات مک دونالد در سراسر جهان متعهد شده اند که به شرکت مادر پایبند باشند. رهبران شعبات القاعده از جمله ابومصعب عبدالودود رهبر گروه القاعده در مغرب اسلامی نیز اعلام کرده اند که به راه و روش القاعده پایبند هستند و از آن تخطی نمی کنند. عملیات انتحاری که القاعده در مراکش و الجزایر انجام داد دقیقاً مثل هم بود که این تاکتیک القاعده نیز الگوبرداری از مک دونالد دارد که تمام شعبات آن به یک شیوه کار می کنند. به گزارش بی بی سی، فرانشیز القاعده ممکن است به آموزش برخی افراد خود برای عملیاتی به مثابه انفجارهای استانبول در سال ۲۰۰۳ ادامه دهد.
● شعبه های جدید
عجیب نیست اگر بگوییم القاعده همچون مک دونالد طی سال های اخیر چندین شعبه جدید خود را افتتاح کرده است از جمله در هند. یکی از شعبات جدید این گروه موسوم به «القاعده در هند» درهای خود را برای عضوگیری در کشمیر گشود و رهبر آن ابوعبدالرحمان الانصاری رسماً در این منطقه اعلام جهاد کرد.
از دیگر شعبات جدید القاعده می توان به «القاعده در بلاد خراسان»، «القاعده در بلاد رافدین» و «القاعده در بلاد شام» اشاره کرد که همه آنها همچون شعبات جدید مک دونالد در سودها شریک بودند (سود القاعده کنایه از میزان کشتارهایی است که شعبات این گروه در هر نقطه یی از جهان انجام می دهند.)
فرانشیز یا همکاری القاعده سبب شده است که این گروه بتواند از طریق گروه های محلی و بومی، آنچه را که دشمنان نزدیک در کشورهای اسلامی و دشمنان دور دست در کشورهایی همچون امریکا می خواند، هدف قرار دهد و تا حدود زیادی نیز موفق شود.
گفته می شود بن لادن و ایمن ظواهری رئیس و نایب رئیس القاعده وقتی می شنوند که عملیاتی در هر نقطه یی از جهان با نشان القاعده همچون علامت تجاری مک دونالد اجرا شده است به شدت احساس خوشبختی می کنند حتی اگر در آن عملیات، رهبر یا رهبرانی از القاعده نیز کشته شوند.

نادر مازوجی

منبع : روزنامه اعتماد