سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
تفکر یا پراکسیس اجتماعی - مارکس
هانا آرنت ( Hannah Arendt) در رابطه با فلسفه سیاسی اشاره می کند که تفکر سیاسی در غرب با افلاطون و ارسطو شروع و با مارکس و انگلس خاتمه یافت (۱). آرنت برای اثبات این نظریه خود سه دلیل ارائه می دهد: “ بعقیده مارکس کار موجودیت انسان را تعیین می کند و در صورتی که خواسته فیلسوفان دوره باستان از انسان برعکس کار نکردن و مشغول کردن خود با مسائل فلسفی و سیاسی بود. برای مارکس دعوی و اختلافات مابین انسان ها بوسیله زور و قدرت ( مبارزات طبقاتی ) حل و منتفی می گردد و دوره باستان بیشتر بر بحث و گفتگو پا فشاری می کرد. مارکس قصد داشت فلسفه ( تفکر ) را از بین ببرد و پراکسیس اجتماعی را جای گزین آن کند و در صورتیکه از افلاطون تا هگل فلسفه در تضاد و در مقابل واقعیت های دنیای مادی قرار داشت”. مارکس در کتاب ” ایده ئولوژی آلمانی “ تئوری تاریخی خود ، تئوری ماتریالیستی تاریخی ، را ارائه می کند . این اثر در سال ۱۸۴۵ بتحریر در آمد ، اما قسمتی از این نوشته در ” مانیفست “ نیز درج شده است. ” ایدئولوژی آلمانی ” در واقع تصویه حساب با فلسفه ، بخصوص برخوردی انتقادی با هگلی های جوان ( نو ) ، با فویرباخ و … با جامعه آلمان سال ۱۸۴۰ است. مارکس در این اثر فلسفه نظری ( spekulativ) هگل را رد و واکنش اجتماعی ( رفتار و یا عکس العمل ماتریالیستی ) را جایگزین فلسفه و تفکر می کند ( انسان شناسی ماتریالیستی ). در این بینش تکامل و پیشرفت نیروهای مولده حرکت تاریخ را سبب می گردند و بدین صورت تکنیک و تولید تاریخ را بطرف آینده سوق می دهند و نه ایده و تفکر انسان که اختراعات و نو آوری ها را بوجود می آوردند.
” ایده ئولوژی آلمانی “ اشاره می کند که :” تصور ، تفکر و بطور کلی اخلاق ، قانون و سیاست نتیجه عکس العمل و یا رفتار اجتماعی ( مادی ) انسان ها است. آگاهی انسان چیزی نیست بجز هستی آگاه و هستی یعنی روند زندگی . متافزیک ،مذهب و دیگر ایدئولوژی ها برای خود مستقل نیستند و یک تاریخ جداگانه نیز ندارند و با تغییر زندگی مادی انسان ها این ایده ئولوژی ها و ایده ها نیز تغییر می کنند. آگاهی زندگی انسان را تعیین نمی کند، بلکه زندگی ( کار ) آگاهی فرد را سبب می گردد “(۲) . طبق تئوری مارکس می بایست نخست شرائط تولیدی (شرائط مالکیت بر ابزار تولید ) را دچار دگرگونی ساخت و نه تفکر و ایده را. بر طبق همین نظریه مارکس کمونیست های روسی در انقلاب ۱۹۱۷ پس از انکه با زور به قدرت دست یافتند و پس از سلب مالکیت در روستا ها و صنعتی کردن جامعه با ترور انقلابی سعی به تغییر دادن آگاهی شهروندان نمودند.
تز ۱۱ مارکس برعلیه فویرباخ که فیلسوفان دنیا را به نوع های مختلف تفسیر کردند ، اما مهم تغییر دنیا است نه تفسیر آن نشان دهنده ارجعیت پراکسیس اجتماعی بر تفکر و تعمق ( تفسیر ) است. در نوشته های مارکس مبحثی بنام فلسفه سیاسی مشاهده نمی شود ، بلکه مارکس بیشتر به واکنش و رفتار افراد در رابطه با ابزار تولید اشاره کرده است. مارکس تحقیقات خود را متمرکز بر تولید و جنگ طبقاتی کرد و معیار های دموکراتی را نادیده گرفت. دولت در فلسفه مارکس خلاصه می شود به یک دستگاه تولیدی و تئوری ،ایده و یا بحث در مورد ساختار سیاسی دولت نیز تبدیل می گردد به بیک مقوله اقتصادی. عمل کرد اجتماعی افراد برای مارکس یعنی سر و کار داشتن با ابزار تولید. برخلاف جامعه شناس فرانسوی امیل درک هایم (Emil Durkheim ) که عمل کرد افراد را در رابطه با استاندارد ها و نهاد های اجتماعی مورد مطالعه قرار داده و ماکس وبر ( Max Weber ) جامعه شناس آلمانی که عمل کرد انسان ها را به عمل کرد های ارزشی، منطقی، سنتی و احساسی (هیجانی) تقسیم کرد. مارکس یک تئوری در رابطه با عمل کرد انسان ها ارائه نداده است.
در “ ایده ئولوژی آلمانی ” واژه ” رفتار ماتریالیستی” مورد استفاده قرار گرفته است و نه عمل کرد. برای تحقق بخشیدن بیک عمل کرد اجتماعی ، آنطور که وبر مطرح کرده است ، یک ایده ( منطقی ) و یا یک برنامه با هدف و با منظور لازم است ، در صورتیکه برای یک زندگی معمولی و رفع مایحتاج اولیه ( غذا خوردن و تولید مثل )، آنطور که مارکس مد نظر داشت “ رفتار ماتریالیستی “ کافی است.
(۱) Hannah Arent. Zwischen Vergangenheit und Zukunft. München, S. ۲۳
(۲) Marx/Engels: Die deutsche Ideologie, MEW Bd. ۳ S.۲۷
(۲) Marx/Engels: Die deutsche Ideologie, MEW Bd. ۳ S.۲۷
منبع : فلسفه تاریخ
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران بابک زنجانی مجلس شورای اسلامی مجلس دولت سیزدهم قوه قضائیه خلیج فارس دولت لایحه بودجه 1403 شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
تهران قوه قضاییه هواشناسی سیل آموزش و پرورش شهرداری تهران فضای مجازی پلیس سازمان هواشناسی شورای شهر تهران قتل شورای شهر
خودرو سایپا بانک مرکزی قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا ایران خودرو دلار بازار خودرو چین مالیات تورم
تلویزیون سریال رسانه سینمای ایران سینما دفاع مقدس موسیقی تئاتر فیلم زنان رسانه ملی کتاب
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه روسیه عربستان نتانیاهو ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال سپاهان تراکتور باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال لیگ برتر تیم ملی فوتسال ایران فوتسال بازی وحید شمسایی
هوش مصنوعی اینستاگرام ناسا اپل تسلا تبلیغات فناوری پهپاد همراه اول آیفون گوگل
داروخانه مسمومیت دیابت خواب کاهش وزن طول عمر سلامت روان بارداری هندوانه