پاکستان در انتظار رئیس جمهوری دیگر

پس از کناره گیری مشرف از سمت ریاست جمهوری پاکستان، بحث بر سر جانشینی وی، آینده پاکستان و معاهدات این کشور با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا به یک بحث داغ در محافل خبری تبدیل شده است. بحث هایی که در حقیقت به آینده پاکستان و مسأله چگونگی مبارزه با تروریسم و طالبان رابطه مستقیم دارد. در بحث جانشینی مشرف، شنبه ۲۳ اوت آصف علی زرداری، رئیس حزب مردم و همسر بی نظیر بوتو نخست وزیر سابق پاکستان، رسما نامزدی خود را برای تصدی پست ریاست جمهوری پاکستان اعلام کرد. مهمترین شریک حزب مردم حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف نخست وزیر سابق پاکستان است که پس از حزب مردم بیشترین تعداد کرسی های پارلمان را در اختیار دارد. این دو حزب گرچه با هم ائتلاف کرده اند اما در برخی موضوعات از جمله قضات دادگاه های عالی پاکستان با یکدیگر اختلاف نظر اساسی دارند. حزب مردم با وجود این که از اکثریت نسبی در پارلمان و مجلس های ایالتی برخوردار است و حمایت احزاب سیاسی کوچک را نیز در پشت سر دارد اما تلاش دارد نظر مساعد نواز شریف با عنوان یکی از چهره هایی که با گروه های اسلامگرا رابطه نزدیک دارد را نیز کسب کند. در همین حال نواز شریف اعلام کرده، با نامزدی زرداری برای تصدی پست ریاست جمهوری موافق است به شرطی که بند صلاحیت رئیس جمهوری در انحلال پارلمان را که در دوران ریاست جمهوری مشرف به اختیارات رئیس جمهوری اضافه شد، لغو کند.
● آینده پیمان آمریکا -پاکستان
در این میان آنچه این روزها در محافل خبری بسیار بدان پرداخته می شود، آینده همکاری پاکستان با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا به خصوص درباره پرونده مبارزه با تروریسم پس از کناره گیری مشرف از قدرت است. روزنامه نیویورک تایمز در تحلیل اخبار موجود درباره پاکستان نوشته است که مسئولان آمریکایی بسیار نگران جانشینان مشرف هستند. آنها دائما این پرسش را مطرح می کنند که با رفتن مشرف، همکاری واشنگتن با پاکستان برای مبارزه با طالبان تحت سیاست جدید جانشینان مشرف به کدام سمت و سو کشیده خواهد شد؟» این روزنامه در ادامه به آصف علی زرداری اشاره می کند و می نویسد، وی کسی است که اکنون در حقیقت بر اساس اصول مدنی کشور را اداره می کند، اما بسیاری شک دارند اگر وی به سمت ریاست جمهوری انتخاب شود، بتواند همچنان در ادامه این کار موفق باشد. دولتی که وی اکنون اداره می کند شاهد اختلال هایی به دلیل درگیری های درون حزبی پس از استعفای مشرف است و این مسأله جانشینی مشرف را سخت تر می کند.
گرچه، نمایندگان حزب مردم روز گذشته رسما وی را به عنوان نامزد رسمی حزب برای ریاست جمهوری پاکستان انتخاب کرده است اما این نکته را نیز باید افزود که با وجود این که وی دستورات لازم برای زندانی کردن افراد، صدور قوانین جدید و لایحه های اقتصادی را به یوسف علی گیلانی نخست وزیر فعلی پاکستان دیکته می کند از تجربه کافی برای مدیریت کشور برخوردار نیست. به گزارش دیپلماسی ایران زرداری همچنین سابقه اتهام فساد مالی که وی را حتی زندانی هم کرد در پرونده خود دارد. موضوعی که هنوز اختلافهای بسیاری را درباره شایستگی های وی در پاکستان به دنبال داشته است. اما با تمام این احوال آمریکایی ها به وی بیش از دیگر شخصیت های پاکستانی اطمینان دارند. هنگامی که گیلانی به آمریکا سفر کرد، این تمایل نزد آمریکایی ها بیشتر نمایان شد. در آن سفر گیلانی ضعفهای بسیاری از خود نشان داد که این باعث شد آمریکایی ها به این نتیجه برسند که زرداری جانشین شایسته ای به جای مشرف در هم پیمانی با آمریکا است. اما اختلاف ها تنها به جانشینی مشرف محدود نمی شود، درگیری های داخلی بر سر مسأله قضات که سال گذشته میلادی پرویز مشرف تمام آنها را از مناصبشان عزل کرد نیز همچنان ادامه دارد. روزنامه نیویورک تایمز همچنین می نویسد، آمریکایی ها بر سر ادامه همکاری با اشفق پرویز کیانی، رئیس جدید ستاد ارتش پاکستان نیز امیدوار نیستند به ویژه این که مشاهده می کنند به رغم آموزش های لازم نیروهای آمریکایی به نیروهای پاکستانی برای مبارزه با شورشیان طالبان سربازان پاکستانی با جدیت با افراد طالبان برخورد نمی کنند.
کریستین فیر، متخصص امور سیاسی در موسسه رند در این باره می گوید: «از نظر من هیچ کدام از نیروهای پاکستانی قادر به مبارزه با نیروهای طالبان نیستند زیرا از توان لازم برای برخورد با آنان برخوردار نیستند. ارتش پاکستان پس از کناره گیری مشرف بازسازی خود را آغاز کرده است و تلاش دارد مجددا استقلال خود را به دست آورد اما غیر ممکن است در این بازسازی همکاری با آمریکا در مبارزه با تروریسم مطرح باشد.» نیویورک تایمز درباره نواز شریف نیز که در دهه نود هنگامی که نخست وزیر پاکستان بود و روابط صمیمی ای با بیل کلینتون رئیس جمهوری سابق آمریکا داشت، می نویسد، اکنون شریف خود به یک نگرانی عمده در واشنگتن تبدیل شده است. دلیل آن هم چیزی نیست جز نزدیکی شریف به گروه های اسلام گرای پاکستانی که آتش بدبینی را نسبت به وی در آمریکا بیشتر شعله ور می کند.
گذشته ماجراجویانه نامزد ریاست جمهوری پاکستان
حزب مردم پاکستان، روز ۲۳ اوت، (۲ شهریور)، آصف علی زرداری، همسر بی نظیر بوتو را که در ماه دسامبر سال گذشته به قتل رسید، به عنوان نامزد احراز مقام رئیس جمهوری این حزب اعلام کرد. کارشناسان سیاسی بر آنند که شانس گزینش این سیاستمدار ۵۲ ساله از سوی کمیسیون انتخابات پاکستان کم نیست. هرچند که او در میان مردم ، از محبوبیت زیادی برخوردار نیست. این جنجال برانگیزترین سیاستمدار پاکستان که اکنون یکی از قدرتمندترین اعضای حزب پاکستان محسوب می شود، قرار است جانشین پرویز مشرف شود.
● ورود به صحن سیاست و زندان
زرداری در اواخر سال های دهه هشتاد با حمایت همسرش، بی نظیر بوتو، وارد صحنه سیاست پاکستان شد. مخالفان سیاسی زرداری معتقدند که او به دلیل «گذشته ماجراجویانه» خود نامزد مناسبی برای احراز مقام ریاست جمهوری نیست. زرداری بارها به اتهام های ترویج فساد، قاچاق پول، اخاذی و قتل دستگیر شده و به زندان افتاده است. به گزارش دویچه وله، زرداری، اولین بار در سال ۱۹۹۰ راهی زندان شد. پیش از آن، همسرش، بی نظیر بوتو، که او را زیر چتر حمایت خود گرفته بود، از قدرت برکنار شده بود. اتهام زرداری زیر فشارگذاشتن شریک مالی اش برای پرداخت مبلغ گزافی پول بود. گفته می شود زرداری برای آن که شریک خود را مجبور به پرداخت پول کند، بمبی به پای او بسته بود.
● قتل و تبعید
زرداری بین سال های ۱۹۹۳ و ،۱۹۹۶ در کابینه همسر خود مسئولیت های مهمی به عهده گرفت؛ از جمله در مقام وزیر دارایی انجام وظیفه کرد. از آن جا که او تنها برای انباشتن جیب خود کار می کرد، مردم به او «آقای ۱۰ درصدی» لقب دادند. شایع است که زرداری در این سال ها، مبالغ گزافی برای خود و خانواده اش از کشور خارج کرده است. اتهامی که دختر برادر بی نظیر بوتو به زرداری وارد می سازد، از دیگر اتهام های او سنگین تر است: فاطمه بوتو او را مسئول مرگ پدر خود، مرتضی بوتو می داند: برادر بزرگ بی نظیر بوتو، در سال ،۱۹۹۶ در روز روشن در کراچی به قتل رسید. فاطمه بوتو در مصاحبه ای گفته است که پدرش پیش از آن بارها با زرداری بر سر پول «دعوا» کرده بود... چند هفته پس از قتل مرتضی بوتو، بی نظیر بوتو قدرت سیاسی خود را از دست داد و زرداری دوباره به زندان افتاد. او تا سال ۲۰۰۴ در حبس ماند. پس از آزادی به خانواده اش که در دبی در تبعید بود، پیوست. زرداری با وجود اتهام های متعدد، هرگز از نظر قانونی محکوم نشده است.
● حضور دوباره
پس از آن که بی نظیر بوتو به قتل رسید، زرداری دوباره به صفوف اول حزب مردم پیوست. او در این زمان از بیماری دیابت و کمر درد رنج می برد. هر چند در حال حاضر رهبری حزب به پسر ۱۹ ساله بوتو واگذار شده، ولی زرداری هم چنان از بانفوذترین اعضای حزب محسوب می شود. زرداری از نظر قانونی، حائز شرایط شرکت در انتخابات مجلس که در فوریه امسال برگزار شد، نبود: علیه او «تحقیقاتی در جریان بود.» حزب مردم در این انتخابات به پیروزی رسید. در حال حاضر پرونده اتهامات زرداری بسته شده است و او می تواند، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. کارشناسان ولی در این امر تردید دارند که «آقای ۱۰ درصدی» حالا در سمت بالاترین مقام دولتی پاکستان، بتواند برای این کشور ثبات سیاسی به ارمغان آورد.
مشرف دوران بازنشستگی اش را در ویلای مجلل خود در پاکستان سپری خواهد کرد
در ادامه حوادث پاکستان وضعیت مشرف هم قابل بررسی است. با وجود پیش بینی هایی مبنی بر فرار پرویز مشرف از پاکستان برای رهایی از محاکمه، با اعلام استعفای وی از سمت ریاست جمهوری این احتمال دیگر از میان رفته است. به گزارش ایسنا خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشته است: ژنرال سابق پاکستان در حال حاضر می تواند با خاطری آسوده و امنیتی بالا دوران بازنشستگی خود را در ویلایی مجلل که مشغول ساخت آن در حومه پایتخت است، سپری نماید. همزمان با قرار گرفتن پاکستان در آستانه بحران سیاسی و از تاریخ ۱۸ اوت، زمان اعلام استعفای مشرف، حاکم نظامی سابق پاکستان که ۹ سال اداره امور را عهده دار بود، بسیاری از توجهات را به خود اختصاص داده است. نواز شریف که دولتش در سال ۱۹۹۹ با کودتای مشرف کنار گذاشته شد به دنبال گرفتن انتقام از مشرف از طریق محاکمه وی به جرم کودتا بوده است؛ جرمی که مجازات آن اعدام است. ن
ظیر ناجی، از تحلیلگران امور پاکستان در روزنامه پر مخاطب این کشور، جنگ، می گوید: این احتمال که مشرف در پاکستان محاکمه شود بسیار ضعیف است زیرا من معتقدم مشرف همه ضمانت های لازم مورد نیاز خود را دریافت کرده است. در همین حال یوسف رضا گیلانی، نخست وزیر پاکستان روز جمعه اظهار داشت، زرداری که انتظار می رود پیروز انتخابات ریاست جمهوری از سوی قانونگذاران باشد، به دلایل امنیتی در ساختمان دولت پاکستان بسر می برد. یکی از مقامات اطلاعاتی پاکستان گفت گزارشاتی مبنی بر انجام سوء قصد به جان زرداری وجود دارد و وی پس از استعفای مشرف، مکان سکونت خود را تغییر داده است. مشرف در حال حاضر در شهر راولپندی هر روزه پذیرای تعداد زیادی از نظامیان است که به ملاقات وی می آیند. طارق عظیم، رهبر حزب طرفدار مشرف که در انتخابات ماه فوریه شکست خورد، گفت: مشرف خبرهایی را که با مضمون خروج وی از پاکستان است، خنده دار می داند. عظیم افزود: مشرف گفته است من هیچ جا نخواهم رفت و در پاکستان خواهم ماند و خانه جدیدم هم تا سه چهار ماه دیگر ساخته خواهد شد. مشرف که به عنوان غولی برای دشمنان سیاسی خود محسوب می شده است در حال حاضر هنوز در خطر تهدیدات افراطیون است. این افراطیون از مشرف به خاطر اتحاد با آمریکا در جنگ علیه تروریسم متنفر هستند. وی در طول این چند سال بارها از انجام سوء قصد، جان سالم به در برده و مقامات این کشور اعلام کرده اند ارتش به حفاظت از جان فرمانده سابق خود ادامه می دهد.

منبع : روزنامه ابرار