صدها هزار خودرو و ۴ جاده باریک!

ظرفیت محدود برخی جاده های کشور خصوصا جاده های منتهی به استان های شمالی کشور همه ساله در ایام تعطیلات سبب می شود این محورهای مواصلاتی با بار ترافیکی سنگینی مواجه و مشکلات متعددی را برای نیروهای انتظامی و مردم بوجود آورند.
مشاهدات جاده های منتهی به شمال کشور در ایام چهاردهم خرداد تا هجدهم خرداد ماه سال۸۷ از ترافیک به هم فشرده و سنگین در همه محورهای ارتباطی تهران به استان های گیلان، مازندران و گلستان حکایت داشت.
حجم ترافیک در این مسیرها به حدی بود که بسیاری از مسافران مسیر چهار تا شش ساعته تهران تا شهرهای شمالی کشور را حداقل در ۲۰ ساعت سپری کردند. کارشناسان مسائل ترافیکی حجم تردد در جاده هایی منتهی به شهرهای شمالی محدود می دانند و به عنوان مثال معتقدند در مسیر جاده چالوس در شبانه روز ۲۸ هزار خودرو می تواند تردد کند. این وضعیت در مسیرهای دیگر منتهی به شهرهای شمالی کشور نیز حاکم است و در صورت افزایش تعداد سفرهای برون شهر به مقصد شهرهای شمالی کشور، امور ترافیکی در این جاده ها با مشکل و در مواردی حتی با بحران مواجه می شود. علت اینکه چرا یک تعطیلی چند روزه در تقویم ایرانی باعث می شود خیل عظیمی از مردم شهرهای کشور بار سفر بسته و عموما به شهرهای خوش آب و هوا عزیمت کنند، البته فی نفسه مبارک است، اما، اینکه چرا ایرانگردی مردم ایران در طول سال تقسیم نمی شود، خود به عوامل متعددی بستگی دارد و باید از زوایای گوناگون به آن نگریست.
البته عوامل فرهنگی و کمبود امکانات تفریحی نقش اساسی در این روند دارد. در این بحث قصد واکاوی این عوامل نیست، زیرا رفع نارسایی ها، به برنامه ریزی بلندمدت در همه ابعاد نیاز دارد، اما می توان با اتخاذ اندکی مدیریت پویا حجم نارسایی های ترافیکی در ایام تعطیلات را کاهش داد. بسیاری از مردم از حضور نداشتن پلیس در بخش های زیادی از محورهای ارتباطی تهران به شهرهای شمالی کشور گله داشتند، البته پلیس معتقد است که همه توان خود را بکار بسته است تا مردم ترافیک روانی در ایام تعطیلات داشته باشند و راحت سفر کنند.
قطعا زحمات پلیس در این ایام بر کسی پوشیده نیست، فرمانده پلیس راه کشور در گفت و گویی اعلام کرد که "خودم و سردار رویانیان در این ایام در جاده بوده ایم، فقط ما دو نفر ۲۰۰ نفر همراه داریم، مگر می شود پلیسی در جاده نباشد". سرهنگ "علیرضا اسماعیلی" در مورد علت بسته بودن مقطعی بخشی از محورهای ارتباطی به شمال کشور گفت: با توجه به حجم بالای خودروها در مسیر، کندی حرکت ایجاد می شود. در کندی حرکت، متاسفانه برخی رانندگان بی مبالات از چپ و راست سبقت می گیرند و راه قفل می شود.
قفل شدن راه در کنار تعدد خودروها و کم بودن پهنای معبر، مشکلاتی را سبب می شود. وی گفت: پلیس به دلیل جلوگیری از بغرنج شدن موضوع، راه را بست تا مسیر باز شود و بعد مجددا راه باز شد. به نظر می رسد برای برون رفت از بروز مشکلات مشابه ایام تعطیلات اخیر در دیگر ایام سال باید با جدیت چند موضوع در دستور کار قرار گیرد.
شاید مهمترین موضوع در این بحث، ضرورت بازنگری در شیوه اطلاع رسانی از وضعیت جاده ها باشد، قطعا شیوه اطلاع رسانی فعلی پاسخگوی نیاز شهروندان مشتاق سفر نیست، کمک گرفتن از رسانه های دیداری برای اطلاع رسانی قطعا موثر خواهد بود. البته مردم نیز باید با فرهنگ کسب اطلاع از وضعیت جاده ها و مراکز اقامتی نیز آشنا باشند و بدانند که پیش از انجام سفر باید از وضعیت مسیر حرکت و مقصد خود اطلاع کافی داشته و با برنامه ریزی به سفر بروند. نقش برنامهریزان را نباید در حل این مشکل نادیده انگاشت.
وقتی قرار است جاده ای در مدت معینی به بهره برداری برسد، این زمان نباید با تاخیر مواجه شود، هر چند در کشور به اینگونه تاخیرها به امری عادی تبدیل شده است. به عنوان مثال آزاد راه تهران - شمال بیش از ۱۰ سال از شروع عملیات اجرایی آن گذشته است، اما هنوز به بهره برداری نرسیده است. آیا واقعا برای ساخت یک آزاد راه به بیش از ۱۰ سال زمان نیاز است؟ شاید به جرات بتوان ادعا کرد که در صورت ساخت این آزاد راه بار ترافیکی ایام تعطیلات گذشته تا این حد بحرانی نبود و مردم با مشکلات مواجه نبودند. پلیس نیز مجبور نبود همه توان خود را بکار گیرد.
جاده منتهی به شهر چالوس از مسیر تهران که در سال ۱۳۱۲ عملیات ساخت آن آغاز شد و در سال ۱۳۱۷ افتتاح شد، با نگاه کارشناسی آن زمان طراحی و ساخته شد. هم اکنون حدود هشت میلیون خودرو در کشور وجود دارد و انتظار از جاده منتهی به شهر چالوس از مسیر تهران متناسب با اهداف ساخت این جاده نیست و همین دلیل اصلی در بروز مشکلات ترافیکی در ایام تعطیلات است. سرهنگ "علیرضا اسماعیلی" رئیس پلیس راه کشور از کندی روند ساخت آزاد راه تهران - شمال انتقاد کرد و گفت: جاده های چالوس و هراز هر کدام عمری هفت و چهار دهه دارند و تا زمانی که آزادراه تهران- شمال و بزرگراه قزوین - رشت به بهره برداری نرسد، مردم همچنان باید برای سفر به شهرهای شمالی کشور با ترافیک و راهبندان مانوس باشند.
فرمانده پلیس راه کشور با اشاره به میزان افزایش شمار خودروها در کشور، یکی از دلایل عمده بالا رفتن میزان تصادفات در جاده های شمالی را پایان یافتن تاریخ مصرف ایمنی جاده های هراز و چالوس دانسته و گفت: "این جاده ها ایمنی ندارند، ولی مجبوریم علیرغم میل باطنی آنها را باز نگه داریم".

علیرضا ارشادی

منبع : روزنامه ابتکار