چنین کنند بزرگان، چو کرد باید کار

درگذشت ناگهانی زنده‌یاد دکتر طاهره صفارزاده که در عرصه هنر ملی و دینی آثار ماندگاری را در حوزه‌های مختلف از خود به یادگار گذاشته، اندوه و حسرت همگان را برانگیخته است؛ اندیشمندی توانا و هنرمندی باذوق که با صفای باطن به درک درستی از هستی و انسان دست یافته بود.از اساتید بزرگ، با همت و پشتکار ما که علا‌وه بر بزرگ‌ترین خدمت‌ها که در حق فرهنگ و شعر انقلا‌ب اسلا‌می و امروز ایران به جای آورد، خود خادمی راستین با اصالتی انسانی در قرآن‌پژوهی بود، یکی خانم دکتر طاهره صفارزاده است که از استوانه‌های شعر دینی و انقلا‌بی به شمار می‌رود. ورود او به حوزه علوم قرآنی و نقد ترجمه در این زمینه و ترجمه قرآن چنان او را مسحور خود کرد که می‌توان گفت بر بیشتر موفقیت‌های پیشین او چه در سال‌های تدریس در دانشگاه و پرورش شاگردانی بی‌شمار و چه بر توانایی‌های شعری‌اش سایه انداخته است؛ به طوری که فکر و ذکر سال‌های اخیر او را همین غور و پژوهش در علوم قرآنی و ترجمه رسا و شیوای ادعیه‌ها و مهم‌تر از همه ترجمه نهج‌البلا‌غه (که گویا متاسفانه ناتمام مانده است) به خود مشغول می‌کند.
رسیدن دکتر صفارزاده به این وادی را باید در خردورزی الهی و اندیشه والا‌ی اسلا‌می و انسانی او جست‌وجو کرد. برای گفتن از خانم دکتر صفارزاده همین بس که هر علا‌قه‌مند فرهنگ و ادب و شعر امروزی را که سراغ بگیریم، بی‌درنگ بر توانایی او در این حوزه مهر درستی خواهد زد؛ شاعری واقعی که بیش از چند دهه نامش با شعر راستین ما پیوندی ناگسستنی دارد، به طوری که بی‌حضور او شاید داوری شعر این روزگار کار درست و بجایی نباشد. او به مضامین و مسائلی روی آورد که تقریبا تا زمان او در شعر ما کمتر سابقه داشته است. از این رو مقام و جایگاهی که او در این حوزه به دست آورد، رفیع و بلندمرتبه است. از دیگر نکات بارز و مهمی که زندگی مرحوم دکتر صفارزاده را برجسته می‌نماید، پیشگامی او در بنیانگذاری شعر انقلا‌ب اسلا‌می است. صفارزاده که در سال‌های نزدیک به انقلا‌ب، با اخراج از دانشگاه، کانون فرهنگی نهضت اسلا‌می را پایه‌ریزی کرده بود، در کنار شاعران شناخته‌شده‌ای همچون دکتر سیدعلی موسوی‌گرمارودی، جریان شعری انقلا‌ب اسلا‌می را بنیانگذاری و راهبری کرد که احاطه او بر اندیشه دینی و معرفت الهی، زمینه‌ساز پرورش و شکوفایی شعر انقلا‌ب اسلا‌می شد و همین نگاه ویژه او آبشخور اندیشه نام‌های تازه و مستعد آن روز ازجمله زنده‌یادان دکتر قیصر امین‌پور و دکتر سیدحسن حسینی شد که پربیراه نیست اگر بگوییم بخشی از شعر هم‌نسلا‌ن و نسل‌های بعد، وامدار اندیشه‌های آنانند. <چنین کنند بزرگان، چو کرد باید کار.>
شیوه مرحوم دکتر صفارزاده در رویارویی با پژوهشگران و جوانان شاعر و نویسنده با بعضی از دیگر اساتید این حوزه متفاوت بود. به واسطه دوستی و ارتباط تنگاتنگی که در سال‌های اخیر به‌خصوص در طول مدت خدمتگذاری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا‌می با اهالی زلا‌ل و بی‌ادعای فرهنگ و ادب و هنر داشته‌ام، دریافته‌ام که دکتر صفارزاده شعر و اندیشه امروز را نیازمند نقد و بررسی امروزی و غیرآکادمیک می‌دانست که به حتم بسیاری از شاگردان و نزدیکان او بر این مهم صحه خواهند گذاشت. توانایی و احاطه مرحوم دکتر صفارزاده بر فرهنگ و ادب، همچنین زمینه‌ساز حضور پربار ایشان در فرهنگستان زبان و ادب فارسی شده بود، به طوری که همکاری وی با این نهاد از دید رهبر معظم انقلا‌ب نیز پوشیده نمانده است و ایشان در دیدار سال ۱۳۷۰ با اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی وجود دکتر صفارزاده را در تقویت زبان فارسی و <فارسی‌گویی> بسیار موثر می‌دانند و آن را مایه خوشحالی برمی‌شمرند. مرحوم دکتر صفارزاده در همین دوره طرح تهیه فرهنگ‌های تخصصی را با ضوابط عملی پیشنهاد می‌دهد که به تصویب شورای فرهنگستان هم می‌رسد.
زنده‌یاد صفارزاده، این بانوی هنرمند ایرانی، به واسطه دانشی که از فرهنگ پرمایه اسلا‌می فراگرفته بود، در سال ۱۳۸۵ از سوی انجمن نویسندگان آفریقایی و آسیایی در مصر عنوان زن نخبه و دانشمند مسلمان را به خود اختصاص داده که مایه مباهات هر ایرانی است. بر ما است که چنین بزرگانی را در زمان حیات آنها قدر بدانیم و بر صدر بنشانیم و آرزو کنیم که مدرسان و استادان جوان ما، راه و دیدگاه این پیشکسوتان را سرلوحه کار و کوشش خود قرار دهند و بکوشند بر ذخیره فرهنگی خود و کشور خود بیفزایند؛ چون هویت به نوشته‌های ما و نه شعارها و تفاخرهای بی‌حاصل ما است. ماجور باد رنج همه کسانی که جان و دقت و قلم و فکر خود را خرج فرهنگ این دیار کرده و می‌کنند. دیگر بار درگذشت این بانوی فرهیخته هم‌روزگارمان را که در سالروز شهادت ششمین پیشوایمان، امام جعفرصادق (ع) به دیدار معبود شتافت، به جامعه ادبی، علمی و فرهنگی کشور، خانواده آن مرحوم و تمامی شاگردان ایشان تسلیت می‌گویم.

محمدجواد حق‌شناس

منبع : روزنامه اعتماد ملی