شکست آمریکا در عرصه تجارت بین الملل

کسری تراز تجاری ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۵ از مرز ۷۲۵ میلیارد دلار گذشت و به بالاترین حد خود در تاریخ شکل گیری این کشور رسید.
سخنگوی دولت آمریکا یکی ازدلایل ارتقای کسری تراز تجاری را افزایش ورود کالاهای ارزان قیمت چینی و خارج شدن بازار از دست تولیدکنندگان داخلی ذکر کرد و افزایش بی رویه قیمت نفت خام در بازارهای بین‌المللی را نیز عاملی مهم و تاثیر گذار خواند.در سال گذشته به دلیل ورود وسایل الکترونیکی و لباسهای ارزان قیمت تولید چین کسری تراز تجاری آمریکا با کشور چین به ۶/۲۰۱ میلیارد دلار آمریکا رسید که نسبت به سال پیش از آن ۲۵ درصد رشد داشته است. در سال ۲۰۰۴ کسری تراز تجاری امریکا و چین برابر با ۹/۱۶۱ میلیارد دلار بود که این عدم تعادل در عرصه تجارت به دنبال افزایش حجم واردات کالاهای چینی در سال ۲۰۰۰ و پیشی گرفتن چین از ژاپن در عرصه روابط تجاری با ایالات متحده آمریکا بوجود آمد.در سال گذشته کسری تراز تجاری آمریکا با کشور ژاپن ۷/۸۲ میلیارد دلار بود این نرخ کسری برابر با ۲/۱ درصد تولید ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۸۶ میلادی بود.در مقابل کسری تراز تجاری آمریکا و چین در سال ۲۰۰۵ معادل ۶/۱ درصد از کل تولید ناخالص داخلی این کشور در همان سال مورد بررسی بود. البته روند افزایش کسری تراز تجاری آمریکا از سال ۱۹۹۱ میلادی آغاز شد که چین در این نابسامانی نقشی نداشت .در آن سال کسری تراز تجاری آمریکا برابر ۷/۳۰ میلیارد دلار بود و نوسانات نرخ رشد کسری تجاری وپایین بودن این نرخ باعث شده بود تا این مساله در عرصه تجارت بین الملل اهمیت چندانی نداشته باشد. اما از آغاز قرن حاضر نرخ رشد کسری تراز تجاری با سرعت بسیار زیادی افزایش پیدا کرد و در سال گذشته به ۵/۱۷ درصد رسید و موجبات نگرانی مقامات اقتصادی این کشور را به همراه آورد.
اقتصاددانان آمریکایی با اشاره به این مطلب که کسری تراز تجاری این کشور در ماه دسامبر با یک میلیارد دلار افزایش به ۷/۶۵ میلیارد دلار امریکا رسید اعلام کردند این روند افزایشی در سال ۲۰۰۶ میلادی مشکلات بسیار زیادی را در عرصه تجارت بین الملل این کشور ایجاد می کند زیرا اقتصاد این کشور از شرکای تجاری اش قدرتمند تر است . در سال گذشته بیش از یک چهارم کسری تراز تجاری امریکا به دلیل واردات کالاهای چینی بود و همین امر بسیاری از اقتصاددانان را بر آن داشت تا با اعتراض به سیاستهای پولی وتجاری این قطب اقتصادی آسیا خواهان افزایش ارزش یوان در برابر دیگر واحدهای پول و محدودیت واردات کالاهای چینی شوند.در پی اعتراض های مداوم مقامات آمریکایی در سال گذشته چین اولین گام موثر در راه افزایش انعطاف پذیری یوان را برداشت و ارزش یوان در برابر دلار را ۱/۲ درصد افزایش داد اما با توجه به حجم تجارت این کشور آسیایی نیاز بیشتری به افزایش ارزش یوان در برابر دلار وجود دارد.برخی از اقتصاددانان آمریکایی عقیده دارند آمریکا باید چین را به سمت جهانی شدن سوق دهد و با اعمال فشار روی این کشورمقامات را مجبور کند تا حقوق کارگران را مطابق قانون بین المللی کار به آنها بپردازد. آنها افزایش دستمزد کارگران چینی ، پرداخت حقوق بیکاری و ایجاد امنیت شغلی را حق مسلم کارگران چینی می دانند و خواهان احقاق حقوق این قشر در چین هستند.
در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ واردات کالاهای مورد نیاز آمریکا هزینه ای بالغ بر ۲/۱۷۷ میلیارد دلار به اقتصاد این کشور تحمیل کرد که نسبت به ماه پیش از آن ۸/۱ میلیارد دلار افزایش داشته است . سهم اعظم این هزینه صرف خرید انواع تجهیزات صنعتی ، تجاری، وسایل الکترونیکی ، موتور سیکلت ، اتومبیل، دارو و دیگر کالاهای مصرفی خانوارها شد.در این ماه هزینه واردات انواع کامپیوترها و تجهیزات صنعتی به ایالات متحده آمریکا که اغلب از شرکت توشیبای ژاپن تامین می‌شد برابر با ۸۱۵ میلیون دلار ارتقا پیدا کرد. درسه ماه پایانی سال گذشته فروش ریزتراشه‌ها و حافظه های فلش مورد استفاده در کامپیوتر و گوشی تلفن همراه تولید شده در شرکت توشیبا به بازار مصرف آمریکا ۱۶ درصد افزایش داشت که دلیل آن توسعه اقتصاد آمریکا و رشد تقاضا در این منطقه جهان است. درماه دسامبر سال گذشته واردات مواد اولیه صنعتی از جمله آهن ، فولاد ، آلومینیوم و ترکیبات آنها با ۱۳۸ میلیون دلار افزایش به ۴۹ میلیارد دلار رسید .در مقابل واردات نفت خام وتصفیه شده به این کشور کاهش داشت. در ماه پایانی سال ۲۰۰۵ ارزش وارداتی نفت خام وتصفیه شده با ۱/۱ میلیارد دلار کاهش نسبت به ماه نوامبر به ۶/۲۳ میلیارد دلار رسید.البته یکی از دلایل کاهش هزینه واردات نفت تنزل واردات این منبع انرژی است.در ماه دسامبر آمریکا ۵/۳۱۱ میلیون بشکه نفت وارد کرد که نسبت به ماه پیش از آن ۹/۲ میلیون بشکه کاهش داشت.از طرف دیگر در ماه پایانی سال ۲۰۰۵ درآمد صادراتی آمریکا به ۵/۱۱۱ میلیارد دلار رسید که بالاترین سطح در تاریخ تجارت در این کشور است.در سال گذشته هواپیماها و تجهیزات هوایی اصلی ترین صادرات این کشور بودند.طبق آمارهای موجود در ماه دسامبر صادرات کالاهای سرمایه ای از قبیل هواپیماهای جنگی و مسافربری درآمدی بالغ بر ۳/۳۲ میلیارد دلار نصیب این کشور کرد.در این ماه شرکت بویینگ دومین شرکت تولیدکننده هواپیماهای تجاری ۱۱ فروند هواپیما به کشورهای مختلف جهان صادر کرد. صادرات ذخایر صنعتی از جمله مواد شیمیایی و سوختهای نفتی نیز با ۶۰۰ میلیون دلار افزایش نسبت به ماه نوامبر به ۲۰ میلیارد دلار آمریکا و صادرات کالاهای مصرفی با ۷۰۰ میلیون دلار افزایش به ۶/۱۰ میلیارد دلاررسید.در این ماه درآمد صادراتی خودرو و قطعات خودروی تولید شده در آمریکا به ۴۰۳ میلیون دلار ارتقا یافت.
در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ کسری تراز تجاری آمریکا با چین حدود ۹/۱۱ درصد تنزل یافت و به ۳/۱۶ میلیارد دلار رسید.آمارها حاکی از این مطلب است که از زمان آغاز دوره اول ریاست جمهوری جورج بوش کسری تراز تجاری آمریکا و چین سه برابر شده است.در سال گذشته قیمت کالاهای وارداتی تولید چین به بازار مصرف آمریکا ۶/۰ درصد کاهش یافت و همین امر سبب شد تا پرداخت مصرف کنندگان برای استفاده از کالاها و خدمات چینی ۲/۲ درصد ارتقا یابد.در این ماه کسری تراز تجاری آمریکا و کانادا به ۸ میلیارد دلاررسید که ۳۰۰ میلیون دلار بیشتر از ماه نوامبر بودو کسری تراز تجاری آمریکا و مکزیک با تجربه کاهش ۳۰۰ میلیون دلاری نسبت به ماه نوامبر به ۳/۴ میلیارد دلار رسید. آمارها حاکی از این مطلب است که در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ کسری ترازتجاری آمریکا با کشورهای عضو اتحادیه اروپا با ۱/۱ میلیارد دلار کاهش نسبت به ماه نوامبر به ۱/۱۰ میلیارد دلار رسید.کسری تراز تجاری آمریکا با کشورهای عضو اوپک در ماه آخر سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار تنزل یافت و به ۶/۷ میلیارد دلار رسید.
در ماه دسامبر سال گذشته اقتصاد آمریکا حدود ۱/۱ درصد رشد کرد . نرخ رشد اقتصاد امریکا در سال ۲۰۰۵ برابر با ۵/۳ درصد بود و پیش بینی می شود این کشور در سال جاری رشدی ۴/۳ درصدی را تجربه نماید.

مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت