کدام کودتا ؟!

وقوع کودتا در کشوری که حدود ۳۰۰هزار نظامی آمریکایی آن را به اشغال خود درآورده اند ظاهرا کار چندان ناممکنی نیست و اینکه اشغالگران بتوانند دولت و مجلس قانونی عراق را برکنار نمایند نیز علی الظاهر نباید دشوار باشد ولی واقعیت چیز دیگری است.
آمریکایی ها اولین کسانی بودند که از وقوع کودتا در عراق و برکناری دولت نوری مالکی و انحلال مجلس قانونگذاری عراق خبر دادند و حتی زمزمه ابطال قانون اساسی عراق و بازگرداندن بعثی ها به قدرت را سر دادند. این زمزمه ها بخصوص از ماههای پایانی سال ۲۰۰۶ میلادی که دیوانسالاری نظامی و سیاسی آمریکا بابت ناکامی در عراق زیر سؤال بودند آغاز گردید و دائما بر طرح رسانه ای آن افزوده شد.
از داخل عراق نیز بعضی از نیروهای سیاسی که در دولت و مجلس کنونی عراق سهیم هستند به دفعات از جدی بودن گزینه کودتا سخن گفته اند.
و اما اکنون دو سؤال مهم وجود دارد. سؤال اول این است که آیا واقعا قرار است آمریکا در عراق کودتا کند؟
تردیدی در نارضایتی آمریکا از ساختار کنونی و روند سیاسی عراق وجود ندارد و نیز تردیدی در اینکه آمریکایی ها درصدد تغییرات اساسی در عراق و انطباق روند عمومی آن با منافع نامشروع خود می باشند نیست اما در اینکه آمریکایی ها توانایی انجام کودتا در عراق را داشته باشند، تردید جدی وجود دارد.
اگر کودتایی در عراق رخ دهد مخاطب اول این کودتا طیفی هستند که سهم بیشتری در حکومت داشته باشند در وضعیت فعلی عراق شیعیان اولین مخاطب به حساب می آیند حالا سؤال این است که آیا می توان کودتایی علیه شیعیان به راه انداخت؟ برکناری دولت نوری مالکی و انحلال مجلس و دستگیری شخصیت های آن- که لازمه کودتاست- کار بسیار آسانی است ولی اداره ماجرا پس از آن کار محالی است چرا که آمریکایی ها که از مواجهه با کمتر از پنج میلیون جمعیت سنی عراق که حداکثر یک درصد از آنان به نبرد مسلحانه با آمریکا روی آوردند عاجز گردیده و به شکست خود اعتراف کرده اند هرگز نمی توانند خود را با نزدیک به ۱۶میلیون جمعیت عراق- ۶۰درصد- که سازمانهای مختلف سیاسی و نظامی را در اختیار داشته و تجربه سه دهه مبارزه چریکی دارند، درگیر کند. علاوه بر آن باید درنظر داشت که سنی های عرب عراق فاقد رهبری واحد و منسجم بودند ولی شیعیان عراق توسط یک جریان منسجم مذهبی- مرجعیت- هدایت می شوند و در وقت کار تبدیل به موج فراگیر می شوند. آمریکایی ها می دانند که حداقل ۵۵درصد جمعیت بغداد را شیعیان تشکیل می دهند و علاقه مردم به اهل بیت و حرف شنوی آنان از رهبران مذهبی به اندازه ای است که برای یک عمل مستحبی- مثلا زیارت حرم ابی عبدالله الحسین(ع) در روز اربعین- چند میلیون نفر با پای پیاده از دورترین نقطه عراق راهی کربلا می شوند! با این وصف آیا آمریکایی ها حتی به مخیله شان خطور می کند که در عراق کودتا به راه بیاندازند؟
اما سؤال دیگر این است که پس چرا این موضوع مطرح می شود؟ آمریکایی ها که از تنگنای سیاسی عراق و روی کار آمدن نیروهای مذهبی و انقلابی عراق دچار بحران شده اند تا جایی که علیرغم تلاش ۹ماهه اخیر موفق به کسب امضای دولت عراق پای توافقنامه نشده اند با طرح اینکه کودتا آخرین راه حل عراق است تلاش می کنند تا طرف های عراقی را بترسانند و آنان را وادار به پذیرش کاپیتولاسیون و حضور درازمدت نظامیان آمریکا در کشور خود نمایند. صدالبته طی ماههای گذشته مقامات عراقی و مرجعیت عراق نشان داده اند که هیچ نگرانی از وقوع کودتا و عملی شدن سایر تهدیدات آمریکا -نظیر بلوکه کردن حدود ۶۰میلیارد دلار ثروت عراق- ندارند.
اما در عین حال نغمه کودتا در عراق توسط بعضی از عراقی ها هم مطرح می شود. اینها عمدتا کسانی اند که سروسری با مقامات آمریکایی دارند و برای اینکه مراودات خود را با آمریکا توجیه کرده و پذیرش بعضی از خواسته های نادرست آمریکا را موجه جلوه دهند، درباره وقوع کودتا، حتمی بودن آن و نیز برباد رفتن همه دستاوردهای مبارزان در صورت وقوع کودتا سخن می گویند و با تبلیغ این دیدگاه حتی در صدد وادارکردن برخی چهره های سیاسی دیگر به موضع گیری در مقابل «کودتا» هستند تا از این طریق وانمود شود که گویا آرام آرام راه امضای توافقنامه با آمریکا هموار می شود در صورتی که سه روز پیش آیت الله سیستانی با صراحت نوری مالکی را از امضای توافقنامه منع کرد و با اشاره به داعیه کودتا فرمودند: «از این حرف ها نهراسید و زیر بار امضای توافقنامه ای که سیادت عراق را از بین می برد، نروید.»
و اما، از سوی دیگر بر فرض وقوع کودتا در عراق و برکناری دولت و مجلس این کشور که با رأی مردم و علی رغم فشارها و تهدیدهای اشغالگران شکل گرفته است، برای دیرباورترین مردم عراق و ملت های مسلمان منطقه کمترین تردیدی باقی نمی ماند که هدف اصلی از حمله نظامی آمریکا به عراق، سرنگونی صدام و- به قول بوش- آوردن دموکراسی به این کشور نبوده است، بلکه این حمله نظامی به طمع غارت ثروت عراق و روی کار آوردن یک حکومت دست نشانده در منطقه صورت گرفته است.
کودتای احتمالی، ضمن پرده برداری از چهره واقعی آمریکا- که تاکنون نیز پنهان نمانده است- مقاومت همه جانبه مردم عراق علیه اشغالگران را بیشتر از گذشته، مشروع و ضروری نشان خواهد داد، این مقاومت مشروع که به یقین آمریکا در مقابله با آن جز شکست نصیبی ندارد، حاکمیت بعدی عراق یعنی حکومتی که درپی مقاومت مردم این کشور شکل خواهد گرفت را از برخی ملاحظه کاری های کنونی نسبت به آمریکا نیز رها می سازد.

سعدالله زارعی

منبع : روزنامه کیهان