جمعه, ۱۴ دی, ۱۴۰۳ / 3 January, 2025
مجله ویستا
افکار عمومی
به منظور آشنایی هر چه بیشتر با افكار عمومی نكته نظرات بعضی از كارشناسان مسائل‌اجتماعی و جامعه شناسان را در زیر می آوریم ماكینسون می گوید : افكار عمومی عبارتست از اظهار نظر روی هر موضوع معینی كه‌بوسیله مطلع ترین ، اخلاقی‌ترین و با هوش ترین افراد جامعه می شود و توسعه پیدا می كندآلفــرد ســووی می نویسد : افكــار عمــومی ضمیر باطنی یك ملت است . افكارعمومی قدرت گمنام نیروی سیــاسی است كه در هیچ قــانون اساسی پیش بینی نشده‌است . فشــار افكــار عمومی همانند فضا و جو است جــو را نمی توان دید ولی آنرا درهر سانتی متر مربع می توان احساس كرد .چارلز كولی اظهار می دارد : افكار عمومی حاصل جمع داوریهای جداگانه افراد نبوده‌بلكه پدیده ای است سازمان یافته و محصول ارتباطات متقابل .در تعریف دیگری در مورد افكار عمومی می خوانیم : افكار عمومی عبارتست ازعقایدی كه بی سرو صداو بدون آن كه كسی متوجه آن شود اكثر ذهنها را مشغول می كند . وحتی جرأت اظهار نظر وجود ندارد. بررسی تاریخی افكار عمومی نشان می دهد این واژه را می توان معادل اراده مردم ،احساسات عوام ، عقاید مردم كوچه وبازار ، روح میهنی ، حمایت عامه ، خواست‌عمومی و... دانست و در مفهوم وسیع تمام طرز زندگی یك ملت و یا به قول علمای‌علوم اجتماعی فرهنگ یك ملت می نامند
● افكار عمومی و نقش روابط عمومی
یكی از كارهای اساسی روابط عمومی سنجش افكار عمومی‌است . مسئول روابط عمومی باید د ارتباط با مردم بازخوردها و عكس العملهای مردم‌را نسبت به طرح ها و برنامه ها شناسایی كرده و به مدیران انتقال‌دهد . افكار عمومی در واقع قضاوتی است كه مورد قبول عامه مردم است كه در این‌قضاوت جنبه عاطفی از جنبه استدلالی آن بیشتر است یعنی اگر افكار عمومی را ارزش‌گذاری می كنیم به این دلیل نیست كه دارای پشتوانه عقلی و ادراكی است بلكه جنبه‌احساسی هم دارد و ممكن است افكار عمومی غلط هم باشد ولی واقعیت است . در فقه‌اجماع یك نوع افكار عمومی تخصصی است و اجماع علیرغم اینكه ممكن است مطابق‌واقع نباشد حجیّت دارد حضرت علی (ع) به دلیل افكار عمومی سالیان طولانی خانه‌نشین شدند و قیام سال ۴۲ حضرت امام خمینی (ره)به دلیل اینكه افكار عمومی با امام هماهنگ نبود نتیجه نداد و امام تبعید شدندامام صادق (ع) در روایتی می فرمایند : یك سوم خرد و عقل اجتماعی سازش با مردم‌است . بی اعتنایی و بی توجهی به افكار عمومی قطعاً موجب ایجاد تشویش و نگرانی وحتی آتش افروزی می شود .
امروزه دلیل گسترش نفوذ رسانه ها و مطبوعات و تبلیغات بویژه استفاده از الكترونیك و دیجیتال و بالا رفتن سطح سواد و اطلاعات مردم مسئله افكار عمومی جدی تر و به همین دلیل‌كار روابط عمومی ها مشكلتر شده است نقش روابط عمومی در افكار عمومی هدایت افكار است . مسئول روابط عمومی باید درافكار عمومی ایجاد موج كند آقای دكتر نجفی وزیر سابق آموزش و پرورش تعبیری ازمقام معظم رهبری داشتند و نقل فرمودند « ما در این نظام باید مثل سنگی كه در آب می اندازیم و موج ایجاد می شود باید مرتباً موضوعاتی را مطرح كنیم و موجی‌ایجاد كنیم كه تمام جامعه را بگیرد و بر تمام جامعه تأثیر بگذاردموج آفرینی یعنی تأثیر در افكار عمومی و هدایت كردن آن اگر افكار عمومی بخوبی‌توسط روابط عمومی هدایت نشود ، نمونه های منفی چون شایعه در جامعه زیاد می شوداگر خوب خبر رسانی نشود جو شایعه در جامعه تقویت می گردد هر چه اخبار صحیح ترباشد تأثیر شایعه كمتر است و شایعات خنثی می شود یكی از هدفهای اساسی روابط عمومی تأثیر بر عقاید عمومی است و متقاعد ساختن‌مردم در امری كه مورد نظر سازمان است و این هنری است ظریف ولی كار ساز كه بایددر برنامه ریزیهای روابط عمومی جای خود را به روشنی نشان دهد .
هدف برنامه ریزان‌روابط عمومی باید بر این تعلق گیرد كه بین سازمان مربوط به خود و جامعه ای كه دربرابرمان قرار دارد پل ارتباط دو جانبه بر اساس حس تفاهم بر پا كنند و ایجاد رابطه ای‌حسنه بین مردم و سازمان را شكل دهد و در این راه در صورت لزوم به تغییر جهت افكارعمومی اقدام نماید بهترین طریق این است كه مسئول روابط عمومی خود را در جایگاه مردم قرار دهد تا بهترو مطمئن تر بتواند نظرات و عقایدشان را درك كنند و اگر چنین دركی حاصل شود طرح‌ریزی برنامه های روابط عمومی بر اساس همین درك منطقی و اصولی تر تدوین و تنظیم‌خواهد شد مثلا آموزش و پرورش بزرگترین وزارتخانه در كشور است و مردم بیشترین منافع‌را در آموزش و پرورش دارند و هر كسی به نوعی با آموزش و پرورش در ارتباط است‌از ولی فقیه گرفته تا پایین ترین شخص در نظام ، همه به نوعی با آموزش و پرورش درارتباطند كافی است هر كدام یك بچه در مدرسه داشته باشند .
حرفها ، حدیثها ،برخوردها ، و تنشها همه به داخل خانه ها منتقل می شود با این وصف كافی است مشكلی‌بوجود آید و یا اتفاقی بیافتد . مثلاً معلمی حرفی بزند یا به شاگردی سیلی بزند ، اهانتی‌كند خیلی راحت می شود افكار عمومی را تحریك كرد و خیلی از پدرومادرها ممكن‌است از مدرسه ناراحت باشند یكی از اینكه معلم بچه اش سختگیر است دیگری از اینكه‌راه بچه اش دور است ، نور كلاسها كم است یا معلم آن طور كه باید اطلاعات ندارد وصدها مورد دیگر كه همیشه نقطه تلاقی افكار عمومی جامعه با دستگاه آموزش وپرورش بوده است
● تقسیم بندی افکار عمومی
افكار عمومی را از نظر دوام و پایداری به دو دسته تقسیم می كنند
۱ ) افكار عمومی دائمی :
افكاری هستند كه از دیر باز در بین مردم وجود داشته و از بین‌بردن آن بعید به نظر می رسد همانند مخالفت با مافیا و بوروكراسی
۲) افكار عمومی ناپایدار :
متعاقب یك واقعه جدید پدید می آید و ممكن است عقاید ونظرات نارسی را بصورت علنی و آشكار در آورد مانند انتخابات و تظاهرات عمومی
● تقسیم بندی افكار عمومی از نظر فراگیری
۱ ) افكاری كه جهانی است مانند مخالفت عمومی مردم دنیا با جنگ ویتنام
۲ ) افكاری كه ملی هستند مانند بسیج همگانی
۳ ) افكاری كه در منطقه ای مانند استان مازندران یا خراسان بوجود می آیند
۴ ) افكاری كه در یك محله و یا روستا مثلاً در مورد آب بوجود می آید
۵ ) افكار عمومی حزبها ( مكتبی ها ، كمونیستها و ... )
۶ ) افكار عمومی میان طبقات و اقشار مختلف قابل ذكر است كه افكار عمومی دارای خصوصیات خاصی هستند كه تقریباً تمامی‌كشورها و جوامع در آن اشتراك دارند از جمله مخالفت با افزایش قیمتها ، جنگ و ستیز، تهیه اسلحه و تجهیزات برای دفاع از كشور ، طرفداری از عدالت ، طرد خرابكاران و به‌نیكی یاد كردن از گذشتگان و شاعران و ورزشكاران و هنرمندان گذشته به طور كلی دو دسته از افكار عمومی بهره برداری می كنند
۱ ) پژوهشگران : در رشته خاصی به مطالعه می پردازند و در مسیر بهسازی جامعه قدم برمی دارند و حتی پا را از این هم فراتر گذاشته و در جهت آینده بشریت فعالیت می كنند وبا توجه به خواستها و نیازهای منطقی و مستدل افكار عمومی رهنمودهایی را ارائه می دهند
۲ ) كارگزاران : به كارهای علمی و تحقیقی كاری نداشته و تنها می خواهند افكارعمومی را هدایت و آن را در جهت منافع سازمان و دستگاه اجرایی بكار بگیرند
●طبقه بندی افكار عمومی و شکل گیری آن
الف ) تصورات تصورات فاقد هر گونه ارزش و اعتبار است و معمولاً پایه و اساس منطقی و درست‌ندارد . دائم در حال تحول می باشد به گونه ای كه خیلی زود پدیدار می شوند و خیلی‌زود دچار تغییر و تحول می گردند
ب ) تصدیقات اكثراً انفرادی هستند و دارای اعتبار و ارزش تاریخی می باشند . زمانی كه ظهور می كنندبه هدف و مقصود نهایی می رسند
● مراحل تشكیل‌افكار عمومی
افكار عمومی در مرحله اول با ظهور و جریان یك مسئله شكل می گیرد . سخنها ، نقدها ،تبادل نظر ما بین افراد آنرا گسترش می دهد و سرانجام تصمیم گیریهای نهایی بصورت‌موافقت یا مخالفت و یا بی تفاوتی در میان اقشار جامعه شكل می گیرد . باید توجه كردهر واقعه ای كه مورد اعتماد جامعه قرار گیرد ارزش اجتماعی محسوب می شود و انگیزه ای برای گرایشهای اجتماعی می گردد گرایشهای اجتماعی تمایلاتی هستند كه درفرد بوجود می‌آید و ادراكات و عواطف را در جهات معینی به جریان می اندازد
● عوامل تشكیل دهنده افكار عمومی
۱ ) مذهب ، سنت و سابقه در آداب و رسوم
۲) تعلیم و تربیت از طرف مدرسه یا خانواده
۳ ) همسایگان محیط
۴ ) طرز توجه به مسائل و میزان بیداری افراد و شناخت آنان
۵) فرصت ها و موقعیتهای ایجاد شده
۶ ) وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو ، تلویزیون و مطبوعات
۷ ) نطق و سخنرانی افراد ذی نفوذ و مورد قبول مردم
۸ ) ارتباط با افراد
۹ ) سانسور و عدم اطلاع رسانی
۱۰ ) تبلیغات یا اطلاع رسانی
۱۱) شایعات
● انواع رهبران افكار عمومی
۱ ) رهبران رسمی افكار عمومی :
یعنی كسانی كه به سبب موقعیت و عناوین اجتماعی وسیاسی رهبرند و دارای نفوذ هستند
۲ ) رهبران غیر رسمی افكار عمومی :
این دسته افرادی هستند كه به سبب اطلاعات زیادو كسب اعتبار و شهرت و به سبب تسلط به مسئله در بین مردم به عنوان رهبر افكارعمومی شناخته می شوند .
وسایل ارتباط جمعی در عصر حاضرازنظر افكار عمومی واجد اهمیت فراوان می باشند .این وسایل می توانند با ارائه برنامه های ویژه و پخش خبرهای خاص و تكیه ، تأكید وتكرار یك خبر و انتخاب تیترها و تنوع بیان موضوع انتخاب محل خبر و روشهای دیگربه مردم دیكته نمایند كه در باره چه چیزها فكر كنند و چگونه فكر كنند
● رهبران افكار عمومی
هنگامی كه مردم دارای اطلاعات قبلی در زمینه ای نسبت به یك موضوع نباشند ایجادافكار عمومی نسبت به آن موضوع آسانتر است و بالعكس ایجاد افكار عمومی پیرامون‌موضوعی كه مردم در باره آن دارای اطلاع و بینش قبلی هستند مشكل بنظر می رسد . درچنین مواردی استفاده از تكنیك های تبلیغی و كمك گرفتن از وسایل ارتباط جمعی به‌تنهایی نمی تواند به مردم نحوه فكر كردن را دیكته كند . در چنین هنگامی باید به سراغ‌گروه مورد اعتماد مردم و متخصص ترین رهبران افكار عمومی رفت رهبران فكری عبارتند از افرادی كه دارای اطلاعات بیشتری پیرامون موضوع هستند و برامر بحث و گفتگو و تحریك و تشویق مردم تسلط بیشتری دارند و مشتاقند تا از طریق‌وسایل ارتباط فردی ، گروهی و جمعی ، بیان نقطه نظرهای جامع تر، اطمینان بخش تر وارائه تحلیل و تفسیر پیرامون موضوع افكار عمومی را در باره آن بوجود آورند .جامعه شناسان برای رهبران فكری ویژگیهای زیرا را قائلند
۱ ) نسبت به موضوع دارای علاقه و انگیزه شدید هستند
۲ ) در مقابله با افراد عادی در گیر در همان امر دارای اطلاعات بیشتری هستند
۳ ) مشتاِق و علاقمند به استفاده از وسایل ارتباطی برای ابراز عقیده خود می باشند
۴ ) نسبت به عقاید نو حالت پذیرش بیشتری دارند
۵ ) سازماندهان ، رهبران و مدیران خوبی هستند و می توانند مردم را مجتمع و برانگیخته‌نگاهداشته و به عمل وا دارند
● نقش روابط عمومی در كنترل افكار عمومی شناخت افكار عمومی
نحوه شكل گرفتن و راههای تغییر آن برای مسئولین روابط‌عمومی دارای اهمیت است زیرا ایشان را قادر می سازد
۱ ) با موفقیت تغییرات لازم رادر افكار عمومی ایجاد كنند
۲ ) دسترسی و یاری گرفتن از آنها را در هنگام لزوم در یابند
۳ ) تكنیكهای تكمیلی را بجز آنچه كه وسایل ارتباط جمعی انجام می دهد باز شناسد
▪ مسئولین روابط عمومی روشهای گوناگونی را در جهت شناسایی افكار عمومی و هدایت‌آن می توانند بكار بگیرند كه به پاره ای از این روشها اشاره می كنیم:
۱ ) تماس با دوستان ، كارمندان ، مراجعه كنندگان به مؤسسه و مصرف كنندگان كالا و یاخدمات تولید شده مؤسسه
۲ ) جمع آوری و بررسی شكایات ، گزارشات ، نامه ها ، تلفنها و نوشته های انتقادی‌افراد داخل و خارج سازمان
۳) شركت در جلسات ، سمینارها ، نشستهای انتقادی كه در اجتماع پیرامون حوزه‌فعالیت مؤسسه تشكیل می شود
۴ ) شركت در جلسات مسئولین سازمان
۵ ) پرس و جوهای شفاهی و تلفنی
۶ ) تهیه بریده جراید و بررسی مسائل و مطالب چاپ شده در نشریات
۷ ـ اجرای طرح افكار سنجی
منبع : مدیریت روابط عمومی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست