نقش مدیریت های کارآمد در بهره وری صحیح از امکانات حکومتی

زمامداران و دولتمردان با مدیریت صحیح و کارآمد می توانند بر مشکلات و موانع غالب آیند و از ابزار و اهرم های قدرت و حکومت به نحو مطلوب و برای تحقق اهداف و مقاصد بهره وری نمایند.
بدیهی است برای عینیت یافتن مدیریت صحیح و کارآمد باید عناصری در هم آمیزند و عواملی به کار آیند که مهم ترین آنها عبارتند از : دانش تخصص تجربه سامان دهی تخصیص بودجه بهره وری از امکانات برنامه ریزی نظارت و ارزیابی . برای به ظهور درآمدن مدیریت کارآمد همه عوامل یاد شده ضروری می باشند و هر یک از آنها حائز اهمیت هستند و باید به طور مجزا به بررسی گذاشته شوند.
« بهره برداری بجا و صحیح از امکانات » یکی از عوامل و عناصر موثر در شکل گیری مدیریت توانمند و کارآمد محسوب می شود. اهمیت این عامل و عنصر به گونه ای است که چنانچه قصور و تسامحی صورت گیرد و زمامداران و کارگزاران حکومتی به نحو شایسته از امکانات در مسیر تحقق اهداف و مقاصد گوناگون استفاده نکنند حوزه های تحت مدیریت آنان رو به رکود و ضعف می رود و به بازدهی های لازم و پیش بینی شده نمی رسد.
حضرت امام رضا(ع ) در کلامی عمیق و آگاهی بخش درباره نقش و عامل بهره وری از امکانات توسط حاکمان و زمامداران و ضرورت جلوگیری از هرگونه غفلت و کوتاهی در استفاده از این عامل مهم چنین می فرماید :
« التفریط مصیبه ذوی القدره »
« کوتاهی و بهره نبردن از امکانات مصیبت و رنجی است برای صاحبان قدرت و حکومت » .
امام رضا(ع ) در این کلام از یکسو اهمیت بهره وری صحیح از امکانات را توسط صاحبان قدرت و حکومت می نمایاند و از دیگر سو قصور و مسامحه در استفاده از امکانات فراهم آمده در تشکیلات حکومتی برای پیشبرد امور و رشد و توسعه جامعه و کشور را یک رنج و مصیبت بزرگ برای مدیریت های کلان سیاسی برمی شمرند. یعنی متن و محتوای کلام امام (ع ) به دو واقعیت نظر دارد که برای تحقق مدیریت کارآمد بسیار ضروری می باشند. نه می توان از نقش و میزان اهمیت بهره وری صحیح از امکانات تشکیلات وسیع حکومتی چشم پوشی کرد و از آثار و نتایج ارزشمندی که به دنبال می آورد به سهولت گذشت . و نه می توان آفت و آسیب ناشی از قصور و کوتاهی در بهره وری صحیح از امکانات را برای جامعه پویا و بالنده از دیده ها پنهان داشت .
درباره انواع امکانات نهفته در حوزه های مدیریت کلان سیاسی و حکومتی و ضرورت بهره وری صحیح از آنها توضیحات ذیل ضروری است :
۱ ) امکانات فرهنگی و تبلیغی در اشکال گوناگون برای مبارزه با استعمار فرهنگی که در قالب های مختلف و شیوه های تاثیرگذار به تهاجم علیه فرهنگ اسلامی می پردازد و در صدد استحاله فرهنگی جامعه و از بین بردن هویت دینی و ملی و ایجاد وابستگی به قدرت های سیطره جوی استعماری در جهان می باشد بسیار مهم و نتیجه بخش است .
استعمار فرهنگی زمینه ساز استعمار سیاسی می باشد و تا ملتی به فرهنگ خود بدبین نگردد و به احساس حقارت و کهتری نیفتد راه برای نفوذ و سلطه سیاسی دشمنان صاف و هموار نمی شود و به همین دلیل صاحبان قدرت و حکومت باید از امکانات حکومتی برای ارتقای سطح فرهنگ و جلوگیری از استعمار و استحاله فرهنگی بهره برداری های صحیح و به موقع کنند. این بهره وری ها شیوه ها و راهکارهای مختلف و مختص به خود را می طلبد و در مجموع باید در این خط مشی به استفاده درآیند که هم جلوه های مختلف فرهنگ و تفکر اسلامی برای جوانان تشریح و تفهیم گردد و افراد جامعه به شناخت های لازم نسبت به جامعیت اسلام دست یابند و از سوی دیگر با حیله ها و ترفندهای دشمنان برای نفوذ و تخریب آشنا و واقف گردند و پیشاپیش در برابر هر تهاجم و یورش فرهنگی از جانب دشمنان آماده و مهیا شوند.
۲ ) فقر و محرومیت و وجود تنگناهای معیشتی مختلف در جامعه از مشکلات و رنج های بزرگ و از موانع رشد و توسعه جامعه و کشور است . تا فقر و محرومیت مرتفع نگردد خانواده ها به امنیت و آرامش روحی و روانی نائل نمی آیند و راه های رشد و پیشرفت جامعه هموار نمی گردد. از سویی دیگر صاحبان قدرت و حکومت یعنی زمامداران و دولتمردان نیز از آرامش فکری لازم برای مدیریت جامع و کارآمد کشور در ابعاد و جلوه های مختلف بی بهره می گردند و از آنجا که در حکومت اسلامی ملت از دولت است و دولت از ملت به طور طبیعی دولتمردان اصیل از فقر مردم در رنج و غم می افتند و به دنبال راه و چاره برای فقرزدایی از جامعه برمی آیند و تا این مهم تحقق نیابد رنج و اندوه ناشی از آن روح و جانشان را رنجه می دارد و از آرامش محروم می کند.
رنج و اندوه زمامداران و دولتمردان از فقر و محرومیت مردم زمانی مضاعف می شود و به یک بلا و مصیبت تبدیل می گردد که از امکانات موجود که برای فقرزدایی از جامعه کافی می باشد نمی توانند بهره برداری بهینه و شایسته کنند و در نتیجه از سویی تنگناهای معیشتی مردم را به شدت در فشار و مضیقه قرار می دهد و طاقت و توانشان را می فرساید و هیچ راه گریزی از هجوم مرگبار فقر نمی یابند و از سوی دیگر امکانات اقتصادی برای رفع مضایق و گرفتاری های معیشتی مردم موجود است و متاسفانه دولتمردان و کارگزاران حکومتی توان بهره برداری های به موقع و صحیح و همه جانبه را در خود سراغ ندارند. این جاست که مدیریت کلان سیاسی و حکومتی با ضعف و مانع بزرگی مواجه می شود و باید برای رفع آن به مطالعه و بررسی و بهره وری از اندیشه ها و راهکارهای ارائه شده توسط متخصصان و متفکران اقتصادی بپردازد تا از فشار سخت این رنج و مصیبت بکاهد و با برنامه ریزی های صحیح و سریع امکانات موجود را برای مقابله با فقر و محرومیت به بهره برداری برساند.
۳ ) نظام آموزش عالی کشور از منابع غنی و سرچشمه های اولیه « تولید علم » به شمار می رود و در همین جاست که دانشوران و اندیشمندان و متخصصان بزرگ برای اداره کشور پرورش می یابند و وارد چرخه مدیریت های کلان فرهنگی و سیاسی و اقتصادی می شوند.
اگر بخواهیم به مراتب بالای تولید علم و فناوری راه یابیم و مراحل رشد و توسعه را در ابعاد گوناگون طی کنیم و جامعه و کشوری مترقی و پیشرفته داشته باشیم باید به تقویت نظام آموزش عالی بپردازیم و از تمام ابزار و اهرم ها برای پیشبرد این هدف استفاده کنیم .
روش های تقویت نظام آموزش عالی اگرچه بسیارند لکن بهره برداری صحیح از امکانات موجود یکی از روش های اولیه و مهم و زیربنایی به شمار می رود.
تردیدی وجود ندارد که بهره وری از امکانات لازم برای پیشبرد امور و زمینه سازی های لازم به منظور تحقق تفکر تولید علم در همه ابعاد بر دوش مدیران ارشد و برنامه ریزان نظام آموزش عالی سنگینی می کند و هم آنان هستند که باید با تعامل با دولت اسلامی اولا بودجه های مورد نیاز را جذب نمایند. ثانیا به برنامه ریزی های دقیق و عمیق برسند. ثالثا امکانات را در مجاری خود به جریان اندازند و در همه مراحل با نظارت های همه جانبه ای که در این امر مهم روا می دارند راه رشد و بالندگی و پیشرفت را صاف و هموار نمایند.
اگرچه امکانات فراهم آمده در تشکیلات حکومتی بسیار فراگیر و شامل موضوعات و مصادیق دیگر نیز می شود لکن موارد سه گانه یاد شده از مهم ترین و محوری ترین موضوعات و مصادیق به شمار می روند به گونه ای که برخی دیگر از مصادیق نیز در زیر مجموعه این سه محور بنیادی قرار می گیرند.
فراموش نکنیم که اصل ضرورت وجود امکانات برای مدیریت های کلان فرهنگی و اقتصادی و سیاسی همانند اصل ضروری وجود آب و غذا برای حیات و زندگی انسان می باشد و همان گونه که انسان بدون آب و غذا قادر به زندگی نیست وجود امکانات نیز برای به عینیت درآمدن مدیریت صحیح و کارآمد در تمام جلوه ها و جنبه ها ضروری می باشد و بودن و نبودن آن با تحقق موفق و ناموفق مدیرهای کلان فرهنگی و علمی و اقتصادی و سیاسی پیوند و ارتباط مستحکم و ناگسستنی دارد.
استعمار فرهنگی زمینه ساز استعمار سیاسی می باشد و تا ملتی به فرهنگ خود بدبین نگردد و به احساس حقارت و کهتری نیفتد راه برای نفوذ و سلطه سیاسی دشمنان صاف و هموار نمی شود و به همین دلیل مسئولان و زمامداران باید از امکانات حکومتی برای ارتقای سطح فرهنگ جامعه و جلوگیری از استعمار و استحاله فرهنگی بهره برداری های صحیح و به موقع کنند
مدیریت کلان سیاسی و حکومتی باید به بهره وری از اندیشه ها و راهکارهای ارائه شده توسط متخصصان و متفکران اقتصادی بپردازد تا با برنامه ریزی های صحیح و سریع امکانات موجود را برای فقرزدایی و مقابله با محرومیت و تنگناهای معیشتی مردم به بهره برداری برساند
نظام آموزش عالی کشور باید تقویت گردد و به رشد و توسعه برسد و با امکانات لازم تجهیز شود زیرا از منابع غنی و سرچشمه های اولیه « تولید علم » به شمار می رود و در همین جاست که دانشوران و متخصصان بزرگ برای اداره کشور پرورش می یابند و وارد چرخه مدیریت های فرهنگی و سیاسی و اقتصادی می شوند.

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی