کلنل محمدتقی خان پسیان

سرهنگ محمدتقی خان پسیان، معروف به کلنل محمدتقی خان، متولد ۱۲۷۱. او از یک خانواده سپاهی آذربایجان برخاسته است و تمام بستگانش در نظام بودند. پدر او نیز یاور محمدخان عنایت السلطان نام داشت.
تحصیلات ابتدائی را در تبریز انجام داد و بعد به تهران آمد و وارد مدرسه صاحب منصبی شد و در سن ۲۰ سالگی درجه ستوانی گرفت. ظرف یک سال بر اثر ابراز رشادت در جنگ های داخلی، دو درجه ارتقاء گرفت و در ۲۳ سالگی سرگرد شد. مدتی برای معالجه به اروپا رفت و در آنجا در قسمت هوانوردی وارد شد و در قشون آلمان نیز زمانی کارآموزی کرد. در ۱۲۹۹ به ایران بازگشت و ریاست ژاندارمری خراسان به او واگذار شد. برای ژاندارمری تشکیلات منظمی به وجود آورد. در فروردین ماه ۱۳۰۰ به دستور سید ضیاءالدین طباطبائی رئیس دولت، قوام السلطنه والی خراسان را بازداشت و اموال او را مصادره نمود. پس از دستگیری و اعزام قوام به تهران، کفالت استانداری به عهده کلنل قرار گرفت. حکومت صدروزه سید ضیاءالدین پایان یافت و قوام السلطنه از زندان خارج و در کاخ فرح آباد فرمان نخست وزیری خود را از سلطان احمدشاه قاجار دریافت کرد. با روی کار آمدن قوام، تلگرافی به مشهد مخابره شد و کلنل از کفالت ایالت برکنار گردید و شخصی به نام نجدالسلطنه به کفالت استانداری برگزیده شد. پس از چند روز، پسیان نجدالسلطنه را از کار برکنار و خود شخصا کار استانداری را بر عهده گرفت و از مرکز تقاضا نمود استاندار لایقی برای خراسان تعیین نمایند و به او نیز اجازه دهند با شرایطی برای ادامه تحصیلات نظامی از ایران خارج شود. دولت، نجف قلی صمصام السلطنه را برای این سمت انتخاب نمود و مکاتباتی بین صمصمام السلطنه و کلنل ردوبدل شد. سرانجام صمصام السلطنه قبل از حرکت، از استانداری مستعفی شد.
در خلال این احوال، کلنل گلروپ فرمانده کل ژاندارمی، مأمور رسیدگی به کار کلنل پسیان شد و به اتفاق عده ای از افسران عازم مشهد گردید، ولی کلنل دستور داد تمام آنها را در شاهرود بازداشت و به مرکز اعزام دارند. با این اقدام، برای حکومت مرکزی مسلم شد که او علیه حکومت مرکزی قیام کرده است و حاضر به اجرای دستورات نیست. قوام السلطنه به روسای ایلات متوسل شد و به وسیله شجاع الدوله و امیر شوکت الملک علم تقاضا کرد کلنل را دستگیر نمایند. قوائی از طرف ایلات جمع آوری و به سمت مشهد حرکت داده شد. کلنل برای دفع خطر، به استقبال آنها رفت و در جعفرآباد قوچان جنگ سختی بین ایلات و قوای ژاندارمری درگرفت. پس از چندی زدوخورد و وارد کردن تلفات سنگین به قوای چریک، مهمات قوای کلنل تمام شد و خود وی به قتل رسید و سرش را از بدن جدا ساختند. هنگام شهادت بیش از سی سال از عمرش نگذشته بود. تحصیلات نظامی اش را در ایران و آلمان انجام داده بود. فوق العاده رشید بود. در چند جنگ داخلی شرکت کرد و چندین بار زخمی شد. به زبان و ادبیات فارسی نیز دلبستگی داشت و گاهی شعر می سرود. مقبره اش در مشهد در باغ نادری است. چند سال پیش جنازه وی را از قبرستان عمومی خارج و در باغ نادری مدفون ساختند. بر سنگ مزار او این عبارت نوشته شده است: « آرامگاه فرزند رشید ایران شادروان سرهنگ محمدتقی خان پسیان، سال تولد هزار و سیصد و نه قمری، سال شهادت غره صفر هزار و سیصد و چهل قمری».

منبع : سایت باشگاه