آیا می‌توان میراث صوتی _ تصویری را ذخیره کرد؟

ارزش یك ماده قابل دسترس بسیار بالاتر از ماده‌ای است كه در قفسه انبار شده است. وظیفه آرشیوها این نیست كه تصمیم بگیرند كدام ماده باید به دست فراموشی سپرده شوند و از مجموعه حذف شود، بلكه وظیفه این است كه از حداكثر مواد سمعی – بصری تولید شده توسط بشر در نقاط مختلف حفاظت كنند تا برای نسل‌های آینده باقی بمانند. گذشت زمان و نحوه استفاده،عمر مفید این مواد را كاهش داده است و با توجه به بار اطلاعاتی و ارزش ویژه مواد آرشیوی، برای نگهداری و حفاظت آنها تدابیر خاصی اندیشیده شده است. منظور از اجرای پروژه Presto Space حل مشكل بزرگ مربوط به میراث فرهنگی بود و هدف عمده آن توسعه سیستم‌هایی است كه حفاظت رسانه‌های آنالوگ را به صورت قابل دسترس، اقتصادی, مؤثر و سریع به ارمغان آورند. عمده ترین پیوند ارتباطی بشر با گذشته از راه حافظه (خاطرات) است: كه عمدتا سیر تكامل تدریجی بشر را تحت تأثیر قرار داده است.
از آغاز پیدایش تمدن تا كنون ,انسان درصدد ایجاد مصنوعاتی بوده که بوسیله آنها طول مدت حیاتش را افزایش دهد تا بخشی از آیندگان باشد و شاید هم به جاودانگی برسد و بدین ترتیب خاطرات (حافظه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها) را حفظ نماید.برای مدت زمانی نسبتاً طولانی نوشتن, مهمترین و عمده‌ترین رسانه ذخیره‌سازی وقایع و حقایق بوده است. چون نه تنها اعمال، كارها، عقاید و احساسات بشر بوسیله نوشته ثبت می‌گردد، بلكه نوشتن به خودی خود یك ابزار معنوی و فكری است كه نقطه نظرات انسان را در مورد تفكرات دنیوی و همچنین مقدار گسترده‌ای از تفكرات انتزاعی (معنوی) را ارائه می‌كند.
اشكال دیگری از رسانه‌ها مانند: ترسیم ، نقاشی، معماری، مجسمه‌سازی، موسیقی و غیره نیز همواره برای ثبت وقایع و حقایق وجود داشته، هر یك از آنها برای زنده نگهداشتن یك لحظه خاص، یك عقیده یا یك طرز تفكر خلق می‌شد.در پایان سده ۱۹ میلادی اشكال تازه‌ای از حافظه‌های خارجی[۳] ایجاد شد، نخست پیدایش هنر عكاسی بود كه با ثبت تصاویر، حس تازه‌ای از واقع‌گرایی را ایجاد می‌كرد، سپس انتقال صدا و ضبط آن بود كه وابستگی زمان _ مكان را برای شنیدن صداها از بین برد. پس از آن, ظهور تصاویر متحرك بود كه به وسیله آن می‌توانستیم زندگی را به طور غیرواقعی شبیه‌سازی و ایجاد كنیم و ثبت نماییم.چنین رهیافت‌های نوینی كه در مورد حافظه بدست آمد، باعث پیدایش رسانه‌های جدیدی چون رادیو، سینما، تلویزیون و موارد مشابه -كه تكامل یافته این رسانه‌ها هستند-گردید.نكته‌ای كه در مورد تمام این رسانه‌ها عمومیت داشت، این بود كه آنها فقط از طریق واسطه‌ می‌توانستند وجود داشته باشند.در ابتدا فقط می توانستیم اطلاعات را از طریق واسطه‌ها ارسال كنیم و كه این واسطه‌ها اطلاعات الكتریكی یا دیجیتالی را به شكلی درمی‌آورند كه توسط حواس بشر قابل دریافت باشد.
(موناكو [۴]،۲۰۰۰)صنعت سینما، با استفاده از تصاویر متحرك و صدا (همزمان با تصویر)، هنر جدیدی خلق كرد، كه در آغاز شبیه به هنرهای نمایشی موجود بود. اما به تدریج زیبایی‌شناختی و تكنیك‌هایش را توسعه داد و جایگاه خود را در بین عموم مردم باز كرد.شاید توانایی سینما در نمایش واقعیت‌ها و خلق واقعیت‌هایی نو در اذهان مردم بود كه منجر به پیدایش یك انقلاب هنری عظیم در سده بیستم شد.ضبط صدا باعث پیدایش ضبط موسیقی شد، و سپس موسیقی الكترونیكی پدید آمد و در نتیجه توانستیم موسیقی را از هر نوع صوت، چه طبیعی و چه مصنوعی (تركیبی)، بسازیم.ضبط صدا و تصاویر متحرك,زمینه را برای پیدایش رسانه‌های دیگر فراهم كرد رسانه‌هایی چون رادیو و تلویزیون، با وجودی كه تكنولوژی دیگری بودند اما یك حركت اجتماعی (مردمی) محسوب می‌شدند,در عین حال هیچ‌كدام از اینها را نمی‌توان به عنوان واقعه ویژه‌ای در نظر گرفت كه باعث توجه و جلب مخاطبان شده است.
رادیو و تلویزیون به تدریج به صورت بخشی از زندگی روزمره انسان‌ها در آمد.می‌توان گفت آنها مصنوعات مكملی هستند كه باعث ارتباط افراد با یكدیگر و با دنیای اطرافشان می‌شوند.البته ماهیت اطلاعاتی كه به وسیله رادیو و تلویزیون منتقل می‌گردد به گونه‌ای است كه به محض مراجعه به این رسانه‌ها دریافت می‌گردند و در كل باعث ایجاد وضعیت تازه‌ای در ارتباطات ما با دنیای اطراف شده‌اند: زیرا هیچ اطلاعاتی به اندازه این اطلاعات فوری منتقل نمی‌شود.رادیو و تلویزیون زندگی روزمره انسان‌ها را تحت تأثیر قرار داده‌اند، تمام دنیا را به خانه‌های افراد آورده‌اند، اطلاعات را با داستان و قصه، و سرگرمی را با فرهنگ درآمیخته‌اند و پنجره‌ای از كل جهان را به روی انسان گشوده‌اند.
این انتقال بی‌واسطه و فوری همچنین می‌تواند باعث حفظ یك خاطره برای كل مردم، بازسازی وقایع تاریخی با استفاده از وقایع جانبی و حوادث تاریخی به وقوع پیوسته در یك دوره زمانی باشد و در نتیجه مخزن عظیمی از خاطرات (حافظه‌های) مشترك ایجاد كند.اما رادیو و تلویزیون تنها تولید‌كننده عظیم اطلاعات نبودند؛ كلیه تلاش‌های بشر برای تولید تكنولوژی ضبط، گامی در جهت دنبال كردن اطلاعات مربوط به فعالیت‌های انسان بوده است.از اینرو پژوهشگران، موزه‌ها، سازمان‌های دولتی، شركت‌ها و همچنین افراد خصوصی تلاشی را در جهت ثبت تجربیات خود و سازماندهی آن در مجموعه‌ها آغاز كرده‌اند تا از آنها به عنوان یك ابزار كاری استفاده شود و یا اینكه برای فعالیت‌هایشان سند و مدركی داشته باشند.
ظهور آرشیوهای صوتی _ تصویری
مدت‌‌ها طول كشید تا جامعه تكنولوژیكی نوین از لزوم جمع‌آوری مداوم و انبوه موادی كه تولید می‌شدند و اهمیت این امر برای آینده آگاهی یافت.زمان زیادی گذشت تا نخستین آرشیوها به منظور سازماندهی مواد موجود و شرح خصوصیات آنها به گونه‌ای كه بتوان برای استفاده مجدد آنها را بازیابی كرد، ایجاد شدند.آرشیوهای صوتی _ تصویری مطابق با سبك تولیدات (صوتی _ تصویری) ساخته می‌شدند. اشیاء صوتی _ تصویری (جعبه‌های حاوی نوارهای صوتی، فیلم‌ها و مواد دیداری) در قفسه‌هایی كه بر روی آنها برچسب می‌خورد _ مانند مخزن كتاب‌ها در كتابخانه _ نگهداری می‌شدند.
اما با توجهات و بررسی‌های ویژه مشخص شد كه برخی از مواد صوتی _ تصویری تفاوت‌های عمده‌ای با كتاب‌ها دارند؛ بازیابی آنها بر حسب زمان مشكل بود و به طور غیر منتظره ای ثابت شد که عمر مفید آنها كوتاه است، و حتی اگر در بهترین شرایط نگهداری شوند بالغ بر ۵۰ سال نخواهد بود. مسلماً مشكلاتی كه این مواد داشتند در حین استفاده از آنها بروز می‌كرد. (خراب شدن نوارها،بد كار كردن آنها در حین استفاده در پردازش یا انجام عملیات).با این وجود، در روند تكامل تكنولوژی مورد نیاز و در مجموع از نظر دوام رسانه، تا حدودی قابل اطمینان بودند.
پیدایش سیستم‌های دیجیتالی تا حدی باعث تقویت این عقیده شد كه رسانه‌های صوتی _ تصویری می‌توانند فناناپذیر باشند.این حقیقت كه یك سیگنال دیجیتالی (اطلاعات دیجیتالی) با گذشت زمان كمتر دچار آسیب می‌شود و می‌توان آن را به سادگی و بدون از دست دادن اطلاعات تكثیر كرد، اولا آنچه باعث پیدایش این باور شد این بود كه مواد دیجیتالی بادوام‌تر از نوارهای مغناطیسی هستند، و ثانیاً باعث بروز مفهومی به نام انتقال[۵] شدند. راه حلی كه برای حل كردن مشكل زوال و انحطاط نوارهای مغناطیسی در اثر مرور زمان، به فكر بشر رسید.اگرچه در آن زمان فارغ از این مسئله بودیم كه: هر روز رسانه‌های دیجیتالی جدید وارد بازار شوند و باعث ایجاد یك شرایط بسیار ویژه یعنی: تغییر و دگرگونی بی‌رحمانه، سریع و روزافزون فرمت رسانه‌ها می شوند, كه این امر سبب تغییر دائمی محیط و شرایط تكنولوژیكی شده و كار حفظ و نگهداری از رسانه‌ها را مشكل نماید.
در نتیجه این باور غلط در ذهن ها شكل گرفت كه دیگر نباید در مورد آنالوگ نگرانی داشته باشیم، آن هم به دلیل اینكه «روزی» تمام انواع مواد آنالوگ به طور مفید و مناسب به دیجیتال تبدیل خواهند شد.بدین‌ترتیب بود که ما منتظر فرمت و رسانه دیجیتالی تمام و كمالی بودیم كه ظهور كند و بتوانیم آن را به طور تضمینی برا ی‌ مدت زمان طولانی حفظ و نگهداری كنیم.این خوش باوری,اعتماد بیش از حد به آینده و عدم آگاهی كافی از مشكلات نهفته‌ آتی,برای آیندگان دردسر آفرین خواهد بود.بنابراین اگر مشكل حفظ و نگهداری را كنار بزنیم؛ مشكلات دیگری هم وجود خواهند داشت كه گهگاهی با آنها مواجه می‌شویم. اما این مشكلات به صورت مشكلات محلی و موردی هستند و رویكرد كلی اتخاذ شده در مورد رسانه‌ها را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند.به هرحال در پی باورهای نادرست و دوگانه‌ای كه وجود داشت –یكی از باورها این بود كه نوارهای مغناطیسی آنالوگ برا ی مدت زمان طولانی پایدار می‌مانند و یا با ورود یك فرمت نهایی، ذخیره‌سازی دیجیتالی، مشكل ریختگی مغناطیسی را در نوارهای آنالوگ برطرف می‌كند- اما عملاً هیچ اقدام اساسی تا پایان دهه۱۹۸۰ انجام نگرفت.●نخستین اقدامات
در طی دهه ۱۹۹۰ مشخص شد كه رسانه‌های آنالوگ سریعتر از آنچه پیش‌بینی می‌كردیم خراب می‌شوند و باید برای جلوگیری از ایجاد یك خسارت عمده در میراث صوتی _ تصویری، اقدامات اولیه‌ای را آغاز كنیم. اما هنوز فرمت ذخیره‌سازی دیجیتالی ایده‌آل به بازار نیامده بود. به این دلیل و نیز به خاطر حجم روزافزون رسانه‌های ذخیره شده با مشكل دیگری مواجه شدیم كه این مشكل دسترسی بود.جستجو از میان نوارها و فیلم‌های ذخیره شده دیجیتالی كار دشواری بود,در نتیجه اغلب آرشیوها به روی كاربران بیرونی بسته شدند.سند آرایی[۶] آرشیوها كه می‌توانست توصیفات مناسبی را برای دسترسی آسان به رسانه‌ها فراهم كند تقریباً به طور كامل تعطیل شد. سپس آرشیوهای اصلی اروپا مانند BBC ، INA و RAI شروع به اجرای طرح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای بررسی و بازبینی مجموعه، سندآرایی، حفاظت و دیجیتالی كردن مواد سمعی – بصری نمودند تا میراث گرانبهای سمعی – بصریشان را برای نسل‌های آینده حفظ كنند.این اقدامات به طور ضمنی باعث ایجاد سودمندیهای اقتصادی نیز شد ,زیرا سازمان‌های نامبرده مقدار بسیار زیادی از مواد آرشیوی را از تولیدات داخلی یا خارجی فراهم كردند. البته یكی از مفاهیم مرتبط با میراث صوتی _ تصویری حفظ تاریخ كشورها توسط این آرشیوها بود.
● نخستین تلاش: Presto
حفاظت و نگهداری مواد درهر حال پرهزینه است، چه از نظر هزینه‌های مالی و چه از نظر كوشش‌های انسانی.به كار گرفتن تكنولوژی فقط مخصوص رسانه‌های قدیمی نیست، بلكه حفظ آرشیوهای صوتی _ تصویری به معنای حفاظت از تكنولوژیی است كه تولید کننده رسانه‌های قدیمی بوده است.در سال ۲۰۰۱ INA ، RAN وBBC همكاری در مورد پروژه FP۵ به نام presto (رایت[۷]،۲۰۰۲) (پروژه [۸]presto، ۲۰۰۴) را آغاز نمودند تا با مطالعه اجمالی در مورد حجم مواد بایگانی شده در آرشیوهای اروپایی و گسترش ابزارها و دستگاه‌های ویژه , هزینه حفاظت و نگهداری از مواد را كاهش دهند.این پروژه نخستین اقدام در جهت توسعه ابزارهای ویژه برای آرشیوها و رسیدگی به مشكلاتی است كه عمدتاً لازم است راه حل‌هایی برای آنها ارائه شود تا كنترل‌های دیجیتالی صوتی _ تصویری و دستگاه‌های اتوماتیك اتصال دهندهء فیلم‌ها، توسعه و ارتقاء یابند.
نتیجه این مطالعه و بررسی در مورد موجودی آرشیوهای اروپایی به سادگی نشان داد كه: برآورد موجودی آرشیوهای پخش به تنهایی ۵۰ میلیون ساعت مواد دیداری و شنیداری و فیلم است؛ در حالی كه رقمی كه برای موجودی بقیه آرشیوها به طور كلی تخمین زده شده، مجموعاً دو برابر این مقدار یعنی حدود ۱۰۰ میلیون ساعت بود!اما فقط ۲% موجودی مورد حفاظت و ذخیره‌سازی قرار گرفته بود و مقدار مواد دیجیتالی شده، قابل دسترس و قابل جستجو به طور آن‌لاین حتی كمتر از ۲% بود.بدین ترتیب واضح بود كه در صورت عدم انجام اقدامات اساسی در این مورد، اكثر آرشیوهای صوتی _ تصویری به خاطر فساد شیمیایی و كهنه بودن از نقطه نظر تكنولوژی، در آینده از بین می‌رفتند.به علاوه سرمایه‌گذاری و بودجه مورد نیاز برای پشتیبانی از برنامه‌های ذخیره‌سازی سیستماتیك، اغلب برای هزینه‌های ذخیره و نگهداری مواد موجود كفایت نمی‌كند.برای اینكه حجم مشكلات مربوط به آگاهی از روابط سیاسی- فرهنگی (از طریق مواد سمعی – بصری) و خطر جدی از دست دادن این نوع میراث فرهنگی (یعنی مواد سمعی – بصری) به میزان مورد قبولی كاهش یابد، باید اقداماتی در این خصوص صورت می‌گرفت.(پروژه presto، ۲۰۰۴)
●دیجیتالی كردن راه‌های دسترسی را می‌گشاید
بررسی‌هایی كه در مورد ذخیره‌‌سازی و دیجیتالی كردن مواد صورت گرفت، نتایج جالبی را به همراه داشت:اولاً كلیه آرشیوهای صوتی _ تصویری غیرقابل دسترس شدند.اكثر آرشیوها - از لحاظ استفاده‌های فنی ، نشر و دسترس پذیری مواد- به روی كاربران بیرونی بسته شدند. بدین‌ترتیب اكثر تولیدات سمعی – بصری قرن بیستم در دسترس عموم قرار نداشتند مگر به طور تصادفی و یا احتمالاً استفاده مجدد این مواد در محصولات تلویزیونی.واضح بود كه تنها راه دسترسی به این مواد از طریق دیجیتالی (كامپیوتری) است؛یعنی از راه دسترسی پیوسته [۹] به محتوای دیجیتالی آنها.البته دسترسی تنها در صورتی مقدور بود كه محتوای مواد سمعی – بصری در فرمت دیجیتالی باشد و از آنجا که اغلب مواد در فرمت آنالوگ یا فرمت‌های دیگر بودند، موانع همچنان پا برجا ماندند.
● دسترسی و حفاظت: دو موتور پروژه Presto Space
منظور از اجرای پروژه Presto Space حل مشكل بزرگ مربوط به میراث فرهنگی بود که هدف عمده آن توسعه سیستم‌هایی است كه حفاظت رسانه‌های آنالوگ را به صورت قابل دسترس، اقتصادی, مؤثر و سریع به ارمغان آورند.این برنامه حفاظتی، كلیه تمهیدات مورد نیاز برای ایجاد یك دسترسی جامع و كامل را شامل می‌شود. این تمهیدات عبارتند از: بازسازی یا ترمیم، ذخیره‌سازی، مدیریت كردن آرشیو و ابرداده‌ [۱۰].برای اینكه از طریق ارتباطات,امكان دسترسی كاربران به میراث فرهنگی فراهم شود و در نتیجه به وسیله مطالعه و استفاده از این مفاهیم و محتوای دیجیتالی، درك و آگاهی كاربران از غنا و تكامل فرهنگی بالا رود، فرایندهایی كه در بالا اشاره شد (یعنی بازسازی، ذخیره‌سازی و...) ضروری است.هدف این پروژه فراهم كردن راهکارهای فنی-تكنیكی و ایجاد سیستم‌های یكپارچه برای حفاظت از كلیه انواع مجموعه‌های صوتی- تصویری است.مؤسساتی كه به طور سنتی مسئول حفاظت از مجموعه‌های صوتی – تصویری هستند (مؤسسات پژوهشی ,نشر و پخش، كتابخانه‌ها، موزه‌ها و غیره) اكنون برای انتقال فرمت به نوع دیجیتالی با مشكلات فراوان فنی، سازمانی، كارشناسی و قانونی مواجه‌اند.
همان طور كه برای حفاظت از موجودی دیجیتالی نیز قبلاً مشكلاتی داشتند.كهنه بودن موجودی سمعی بصری این سازمان‌ها از نظر فنی و نابودی آنها از نظر فیزیكی، باعث شده كه فعالیت‌های گسترده و خط مشی‌های جدید برای ایجاد سرویس‌های فنی كارا و مؤثر به كار گرفته شود تا از ذخیره‌سازی و حفاظت دیجیتالی طولانی مدت این مواد مطمئن شویم.از آنجا كه كه آرشیوها از نظر ماهیت و اندازه بسیار متفاوت‌اند، محتوای مواد صوتی – تصویری به طور گسترده‌ای متنوع خواهد شد. آرشیوهای مختلف عبارتند از: مؤسسات، نهادهای تجاری، سازمان‌های دولتی محلی و ناحیه‌ای و جامعه كتابخانه‌ها.پیچیدگی‌,مشكلات فنی و هزینه‌های اقتصادی باعث شده كه این مجموعه‌داران نتوانند خط مشی‌ خود را در مورد میراث فرهنگی بنا نهاده و اجرا كنند؛ ضمناً آنها باید منتظر ارائه رهنمودهای دولت نیز باشند.هدف اصلی این پروژه ایجاد كارخانه‌های حفاظتی [۱۱] است كه دسترس پذیری مواد را به تمام انواع مجموعه‌داران فوق ممکن سازد و بدین ترتیب مجموعه‌داران بتوانند از عهده مدیریت دارایی‌های صوتی – تصویریشان برآیند و به شكلی مؤثر از آنها بهره‌برداری كنند.
● تقسیم‌بندی فعالیت‌های پروژه Presto Space
الف.برنامه كاری پروژه
این برنامه كاری در چهار دامنه كاری به تفکیک,اجرا خواهد شد:
▪ دامنه فعالیت بخش حفاظت: فراهم آوری و انسجام‌دهی ابزارهای مورد نیاز برای انجام فرایند حفاظت.
▪ دامنه فعالیت بخش ترمیم و بازسازی: فراهم آوری و انسجام‌دهی ابزارهای مورد نیاز برای انجام فرایند ترمیم و بازسازی.
▪ دامنه فعالیت بخش مدیریت آرشیو و ذخیره: تنظیم برنامه‌ها، امور مدیریتی و مالی مربوط به فناوری ذخیره و پردازش.
▪ دامنه فعالیت بخش ابرداده‌ها ، دسترسی و تحویل: تضمین تحویل مواد مناسب به آرشیوها، دسترس پذیری ابزارها و غنای محتوای داده‌ها.
ساختار تقسیم‌بندی پروژه دارای یك هدف مشترك و یكپارچه است كه توسط گروه‌های كاری متعدد,برای تامین جنبه‌های ذیل حمایت و پشتیبانی می‌شود:
▪ نیازهای كاربران
▪ ویژگی‌ها و ساختار سیستم
▪ انسجام‌دهی
▪ سرویس‌ها (خدمات)
▪ آزمایش و بهره‌برداری (استفاده)بدین‌ترتیب این گروه‌ها برای عملی کردن اهداف فوق در پروژه فعالیت می‌كنند.هدف اصلی این است كه راه‌حل‌های موجود به شكلی قابل اجرا و در دسترس در داخل پروژه آزمایش و اجرا شوند.
به‌علاوه وجود دو مورد آموزش و اشاعه (اطلاعات),باعث افزایش کارایی در اجرای پروژه می‌شود.این پروژه سعی دارد برای فرایند حفاظت و مدیریت مواد آرشیوی, چهارچوب‌هایی (در مورد: دستگاه‌ها، نرم‌افزار، گزارش‌ها و سفارشات) را ارائه کند.
●حفاظت
▪یك datacine پرسرعت و با قیمت معقول (وسیله ‌ای كه فیلم‌های آرشیوی را با سرعتی زیاد به طور دیجیتالی اسكن می‌كند)
▪ ابزار پخش با قابلیت اینكه عملیات لازم را بر دیسك‌های صوتی بدون تماس[۱۲] انجام دهد.
▪ ابزار حفاظتی اتوماتیك صوتی
▪ ابزار حفاظتی اتوماتیك تصویری
▪ ابزاری برای سنجش وضعیت نوارهای دستی
▪ سیستم اطلاعاتی برای مدیریت حفاظت
●بازسازی و ترمیم
▪وسیله‌ای برای مدیریت بازسازی و ترمیم
▪ ساختار توصیفی و تحلیلی نقص (خرابی) ایجاد شده
▪ مجموعه‌ای از الگوریتم‌های بازسازی و ترمیم در سطحی بالا
▪ نرم‌افزاری برای بازسازی و ترمیم فیلم‌ها
● ذخیره و مدیریت آرشیو
▪ نرم‌افزاز و راهنمای شبكه‌ جهت برنامه‌ریزی ذخیره‌سازی به منظور حفاظت از مواد صوتی – تصویری
▪نرم‌افزار و راهنما جهت برنامه‌ ریزی تمهیدات لازم به منظور حفاظت از مواد صوتی – تصویری و انسجام‌دهی آنها
▪ سیستم امنیتی مناسب و منطقی برای حفاظت از مواد صوتی – تصویری
● ابرداده‌ها، تحویل و دسترسی
▪ وسیله‌ای نیمه اتوماتیك برای توصیف مواد
▪ سیستم صدور برای تحویل مواد حفاظت شده به آرشیوهای بزرگ و متوسط
▪سیستم جامع برای تحویل مواد حفاظت شده به آرشیوهای كوچك
ب.شركت‌كنندگان در پروژه
صاحبان آرشیوها،سرویس‌ دهندگان، سازمان‌های صنعتی، دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی آمریكا و هشت كشور اروپایی در پروژه presto space(كنسرسیوم [۱۳] Presto space،۲۰۰۴) شركت دارند.الزامات مورد نیاز برای انجام پروژه، حمایت‌های كاری و دانش مورد نیاز برای انجام فعالیت‌ها توسط یك گروه قوی از كاربران،‌ فراهم‌كنندگان خدمات و نمایندگانی از بخش‌های صنعتی فراهم می‌شود.گروه‌های فوق الذکر,راه‌حل‌های ارائه شده را آزمایش می‌كنند.شركت‌كنندگان در رسیدگی به مشكلات آرشیوها، اجرای نتایج حاصل از پژوهش‌ها و ساخت ابزارها و عناصر مورد نیاز برای انجام فرایند حفاظت از مواد، فناوری‌های نوین برگرداندن مواد به آرشیوها و دسترس پذیری مواد با یكدیگر همكاری دارند:
▪ ۸ مؤسسه آرشیوی و شعب "تحقیق و توسعه[۱۴]" که عبارتند از: RAI , ORF, B&G , BBC , INA ,موزه فیلم هلند، Osterreichischer Mediatek و NOB
▪ ۳ مؤسسه تحقیق و توسعه به كار گرفته شده در پروژه عبارتند از: IT innovation, cRcDG- CNRS, Joanneum Research
▪ ۱۵ شركت‌كننده صنعتی عبارتند از:
Hi- Stor, cubetec, Eurix, CTM Debeie, ACS Media- Matters, Sirma AI Ltd, Centrimage, HS- Art digital, TI Partners, Stream UK, SSL Snell & Wilcox Vectracom, Studio Hambarg. پروژه presto space از تاریخ ۱ فوریه ۲۰۰۴ آغاز شده است که مدت زمان تعیین شده برای این پروژه ۴۰ ماه است.
● رویكردی منسجم
راه «حفاظت» از كلیه مجموعه‌های صوتی – تصویری، استفاده از یك رویكرد منسجم است تا به وسیله آن تمام دارایی‌های صوتی – تصویری به شكلی گسترده استفاده شوند و به آسانی در دسترس متخصصان و عموم مردم قرار گیرند.مفهوم اصلی در یك جمله خلاصه می‌شود و آن این است كه:ارزش یك ماده قابل دسترس بسیار بالاتر از ماده‌ای است كه در قفسه انبار شده است.با استفاده از یك فرایند منسجم می‌توانیم مواد را قابل دسترس نماییم و سود حاصل از آن را در فعالیت‌های مربوط به گسترش منابع به منظور حفاظت از مجموعه، سرمایه‌گذاری كنیم.الزامات مورد نیاز برای ایجاد دسترسی عبارتند از:فراهم كردن كلیه مدارك یا منتخبی از آنها به همراه ابرداده‌های مناسب، تشخیص حق (دسترسی) و مدیریت آن، بازسازی و ترمیم مناسب مواد در صورت نیاز، سیستم‌های تحویل كارا و مؤثر برای ایجاد دسترس پذیری كاری یا عمومی مواد.
در هر حال از نظر دیجیتالی كردن، خلاصه كردن ابرداده‌ها، بازسازی و ترمیم، ذخیره‌سازی، ظرفیت شبكه، ایمنی ارتباطات، و تحویل به كاربر نهایی، مشكلات حل نشده‌ای وجود دارد,كه البته راه‌حل‌هایی برایشان وجود دارد اما این راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حل‌ها معمولاً به صورت یك الگوی قانونی یا كاری نیستند.امروزه بودجه بندی و سرمایه‌گذاری‌هایی كه برای بسیاری از اقدامات انجام می‌گیرد به صورت برنامه – برنامه می‌باشد و این امر نمی‌تواند زیربنای محكمی برای پشتیبانی طولانی مدت از تلاش‌هایی كه در سراسر اروپا در این زمینه-در زمینه حل مشكلات- انجام می‌گیرد، باشد.برای اینكه صاحبان آرشیوهای اروپایی، از كوچكترین آرشیو تا بزرگترین آنها، بتوانند از خط‌ مشی مستقل و مناسب برای اداره میراث فرهنگی خود استفاده کنند واین خط‌مشی حفاظت و بهره‌برداری از دارایی‌های دیجیتالی را نیز شامل شود ,رجوع به طرح presto space مفید خواهد بود,زیرا محدودیت‌های تكنولوژی كنونی را در هم می‌شكند و مؤسسات تحقیقاتی و مجموعه‌داران را - از جنبه هنری و صنعتی- در سطح اروپا با هم متحد می‌كند تا محصولات و خدمات خود را جهت حفاظت اتوماتیك و افزایش دسترس پذیری مجموعه‌های صوتی – تصویری مختلف در اروپا ارائه كنند.
●● نتیجه‌گیری
قرن بیستم به طور كلی نوع ارتباط ما را با اطلاعات و در نتیجه با محیط تغییر داد. رادیو و تلویزیون نه تنها رسانه‌هایی پرقدرت و تأثیر گذارند، بلكه شكل‌دهنده خاطرات ما و ثبت‌كننده آنها هستند. اما این بخش از اطلاعات و خاطرات ثبت شده در خطر نابودی هستند و آنهم عمدتاً به خاطر این است كه موادی كه در آنها ذخیره می‌كنیم با گذشت زمان فاسد می‌شوند و از بین می‌روند.وظیفه آرشیوها این نیست كه تصمیم بگیرند كدام ماده باید به دست فراموشی سپرده شوند و از مجموعه حذف شود، بلكه وظیفه این است كه از حداكثر مواد سمعی – بصری تولید شده توسط بشر در نقاط مختلف حفاظت كنند تا برای نسل‌های آینده باقی بمانند.در صورتی كه هیچ راه‌حل مؤثری برای حفاظت از مواد سمعی – بصری ارائه نشود ممكن است اكثر ذخایر سمعی – بصری ما با گذشت چند دهه از بین بروند. بدین‌ترتیب برای حفاظت و ذخیره‌سازی آنها باید دستورالعمل‌ها و تكنولوژی ویژه‌ای ارائه شود و گسترش یابد. وظیفه پروژه presto space(كنسرسیوم Presto space،۲۰۰۴) ارائه راه‌حل‌هایی است كه به وسیله آنها بتوان بر مشكلات ناشی از گذشت زمان غلبه كرد .این پروژه با ساده‌سازی روش‌ها، كاستن هزینه‌ حفاظت، سرعت بخشیدن به فرایند حفاظت و ارائه راه‌حل‌هایی مؤثر و اقتصادی به مالكان آرشیوها در صدد انجام این كار است.

یادداشتها:
[۱] Daniel Teruggi.(۲۰۰۴) Can We Save Our Audio-visual Heritage?.Ariadne(۳۹)۲.also at http://www.ariadne.ac.uk/issue۳۹/teruggi/#author۱
[۲] دانشجوی كارشناسی ارشد كتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
[۳] external memory
[۴] Monaco
[۵] migration
[۶] documentation
[۷] Wright
[۸] Presto Project
[۹] online
[۱۰] metadata
[۱۱] preservation factories
[۱۲] contact-less
[۱۳] PrestoSpace Consortium
[۱۴] R&D
منابع
۱. Monaco, J., "How to read a film", Oxford University Press, New York, Oxford, ۲۰۰۰.
۲. Presto project: http://presto.joanneum.at/index.asp
۳. Project information: PrestoSpace: An integrated solution for Audio-visual preservation and access http://www.prestospace.org/
۴. Wright, R. "Preserving Europe Memory", Cultivate Interactive, issue ۷, ۱۱ July ۲۰۰۲ http://www.cultivate-int.org/issue۷/presto/
دانیال تراگی(Daniel Teruggi)
ترجمه :شیما مرادی[۲]

منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران