با همین سه و نیم لیتری که هست

سهمیه‌بندی بنزین، سبك استفاده از ماشین را متفاوت كرده. اما چه كسی همه نكات صرفه جویی را می‌داند؟
بالا بروی، پایین‌ بیایی، همین است. باید با همین سهمیه‌ بنزینی که داریم بسازیم. همین مقدار را اگر درست مصرف کنیم، می‌توانیم یک باک همیشه پر داشته باشیم. خیلی کارها هستند که نه وقت زیادی می‌برند، نه خرج زیادی دارند ولی می‌توانند مصرف بنزین را کمتر کنند.
شیوه رانندگی، رسیدگی به موتور و لاستیک‌ها، یا قبل از همه‌ اینها، انتخاب خودروی مناسب، تاثیر زیادی روی سوزاندن بنزین دارند، خیلی بیشتر از چیزی که ممکن است فکرش را بکنید. این نکات را رعایت کنید و ببینید با همان چند لیتر در روز، چه کارهایی که می‌توانید بکنید.
● كور كردن اشتها
موتور ماشین اگر تنظیم نباشد، مثل یك بچه شكمو بنزین می‌خورد و دود می‌دهد بیرون؛ اصولا هر قسمتی از ماشین كه اوضاعش روبراه نباشد، باعث می‌شود مصرف بنزین ماشین بالا برود.
موتور را تنظیم نگه دارید. تنظیم كردن موتور به طور متوسط، ۱/۴درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌كند. مقدار صرفه‌جویی به مشكل ماشین بستگی دارد و اینكه چقدر خوب تعمیر شود. این صرفه‌جویی ممكن است تا ۲۰درصد هم برسد.
فیلترهای هوا را به موقع تعویض كنید. تعویض فیلترهای هوا می‌تواند تا ۱۰درصد در مصرف سوخت صرفه‌جویی كند. به سلامت موتور هم كمك می‌كند. در مورد فیلتر سوخت هم همین‌ نكته‌ها وجود دارد.
حواستان به تعویض روغن موتور باشد. روغن موتور نامناسب و كهنه، علاوه بر اینکه قطعات موتور را زودتر فرسوده می‌کند، مصرف سوخت را هم بالا می‌برد. روغن موتور را از روی دستورعمل کارخانه سازنده انتخاب کنید.
اگر درجه روغن موتور با ماشین شما هماهنگ نباشد، اصطکاک درونی موتور بالا می‌رود. با این‌کار، یکی دو درصد مصرف سوخت بالا می‌رود.
استفاده‌ از لاستیك رادیال در شهر ۳ تا ۵درصد و در بزرگراه ۷درصد در مصرف صرفه‌جویی می‌كند. وقتی هم لاستیك بعد از ۲۰ دقیقه حركت گرم ‌شود، تا ۱۰درصد مصرف پایین می‌آید.
در باك را حتما بگذارید. سوراخ هم نباشد.
باد تایرها را تنظیم نگه دارید. تنظیم نبودن باد لاستیك‌ها می‌تواند مصرف سوخت را تا ۳درصد افزایش دهد. تایرهایی كه بادشان تنظیم باشد، مطمئن‌تر و بادوام‌ترند. هر ۲هفته، باد ۴ چرخ را نگاه كنید.
اگر توانستید ماشین را دوگانه‌سوز کنید.
● چرا بنزین تموم شد؟
آن آقای مهندس را یادتان هست که راننده‌ محترم تاکسی را نصیحت می‌کرد و راننده‌ تاکسی حرف‌گوش‌نکن آخرش می‌گفت «مهندس، چرا بنزین تموم شد؟». برای اینکه بنزین شما هم مثل آن بنده خدا «حروم» نشود، موقع رانندگی کمی به باکتان فکر کنید و این توصیه‌ها را به گوش بگیرید.
برای گرم كردن موتور در زمستان‌، یك دقیقه كافی است. بعدش می توانید حركت كنید.بعد از گرم شدن ماشین، مطمئن باشید که ساسات به طور اتوماتیک از کار افتاده است.
ساسات‌ها معمولا گیر می‌کنند و باعث می‌شوند مخلوط سوخت و هوای نامناسبی تشکیل شود.
رانندگی تهاجمی (شتاب گرفتن و ترمزهای سریع) سوخت را هدر می‌دهد. با شتاب مناسب موقع رانندگی در بزرگراه می‌توانید تا ۳۳درصد و در شهر تا ۵درصد از مصرف بی‌مورد بنزین كم كنید. هرچه شتاب سرعت گرفتن‌تان یکنواخت‌تر باشد، بنزین کمتری می‌سوزانید.
راه افتادن‌های پرشی، ۵۰درصد سوخت بیشتری مصرف می‌كند.
پدال را بیشتر از یك‌چهارم تمام پدال، فشار ندهید. این کار باعث می‌شود کاربراتور همیشه در حالت بهینه کار کند.
با اینکه تابلوهای «حداکثر سرعت» خیلی جاها به نظر شما چیزهای بی‌مصرفی می‌آیند اما رعایت کردن دستوراتشان، برای باک ماشین سبب خیر است.
بار اضافی توی ماشین نگه ندارید. زنجیر چرخ توی تابستان به چه کارتان می‌آید؟ زاپاس را بگذارید بماند ولی گالن ۲۰لیتری آب چقدر به کارتان می‌آید؟ هر ۴۵کیلو بار اضافه، تا ۲درصد به مصرف سوخت اضافه می‌كند.
كولر ماشین را روی حالت recirculation بگذارید تا همان هوای داخل ماشین را که قبلا سرد شده است به داخل بدمد. لازم نیست برای اینکه ماشین خنک باشد، کولر دائما روی بیشترین درجه بماند. گاهی خاموش‌اش کنید و از درجه‌های پایین‌تر استفاده كنید.
اگر هم فکر می‌کنید رانندگی با پنجره‌ باز به‌صرفه‌تر است، سخت در اشتباهید! با نیروی مقاومت هوایی که جلو و اطراف بدنه ماشین ایجاد می‌کنید ، ۱۰ درصد مصرف سوخت را بالا می برید.
اکثر مدل‌ها در سرعت‌های ۶۰ به بالا به خاطر مقاومت بالای هوا، سوخت بیشتری مصرف می‌كنند. در مورد اکثر خودروهای ایرانی، سرعت متناسب با مصرف بهینه سوخت در خیابان‌ها، ۸۰و در اتوبان‌ها، ۱۰۰کیلومتر در ساعت است.
برای عوض كردن دنده ماشین، صبر نکنید كه به اصطلاح «دور موتور پر شود» تا به دنده بالاتر بروید. البته استفاده از دنده ۴ برای سرعت ۴۰کیلومتر در ساعت منطقی نیست.
درجا گاز ندهید، مخصوصا درست قبل از خاموش کردن ماشین. این کار سوخت را بیخودی هدر می‌دهد و باعث می‌شود روغن از روی دیواره‌های سیلندر شسته شده و باعث پایین آمدن فشار روغن شود.
بنزین را در سردترین‌ ساعت‌های روز بزنید؛ صبح زود یا آخر شب. در این زمان‌ها چگالی بنزین از همیشه بیشتر است و این‌طوری بنزین بیشتری می‌زنید.
گاز اضافه ندهید. حركت با سرعت‌های بالا در دنده‌های پایین، ۴۵درصد بیشتر سوخت می‌سوزاند.
● باكی برای چند نفر
وقتی اوضاع بنزین همچین روبراه نباشد، یكی از بهترین راه‌های رسیدن به كارهای روزمره هماهنگ كردن برنامه‌های روزانه با فامیل و در وهمسایه است.
سفرها را یكی كنید. به جای چند سفر كه هر بار با موتور سرد شروع می‌كنید، می‌توانید یك سفر یا چند سفر دیگر داشته باشید كه با موتور گرم شروع می‌شوند. با این كار استهلاك ماشین هم كمتر می‌شود. در یك هفته خودتان را چند بار توی یك مغازه می‌بینید؟
اگر مبتلا به فراموشی هستید، یک ورق که روی در یخچال می‌چسبانید، راه‌حل این مشکل است. هر وقت چیزی یادتان آمد، روی همان برگه بنویسید. سعی كنید همه‌ خریدها را یكجا انجام دهید.
با همسایه‌ها رفیق شوید و گاهی اوقات شریکی ماشین‌سواری کنید؛ مثلا وقتی می‌خواهید به میدان میوه و تره بار بروید یا کوچولوها را به مهد کودک برسانید.
برای بلال خوردن لازم نیست حتما تا کنار دریا بروید. خیلی از تفریح‌ها را می‌شود جایی همین اطراف شهر سر و ته‌شان را هم آورد.
توی زمستان برف‌ و یخ‌های روی ماشین را با یک کتری آب جوش پاک کنید تا مقاومت هوا سرعت شما را کم نکند.
● كمی آهسته‌تر
به محض سبز شدن چراغ راهنمایی همه بوق می‌زنند و انتظار دارند در عرض چند ثانیه راه باز شود و با همان دنده یك یا ۲ سرعتشان را برسانند به ۶۰كیلومتر در ساعت اما نمی‌شود؛ این گاز، كلاچ و ترمز است كه مثل كلیدهای پیانو بالا و پایین می‌روند و اگزوز زوزه می‌كشد و موتور برای هیچ و پوچ بنزین می‌سوزاند.
برای خیلی‌ها ماشین خانه دوم است؛ چیزی شبیه گوشی تلفن همراه یا لپ‌تاپ؛ با این تفاوت كه برای استفاده از ۲ مورد آخر، خیلی‌ها دست به عصاتر عمل می‌كنند، چرا؟ چون اگر از اینها بی‌هوا استفاده كنی، سریع دست‌ات را توی پوست گردو می‌گذارند و خاموش می‌شوند. اما تا حالا كمتر دیده‌ایم كسی به خاطر تمام شدن بنزین كنار خیابان مانده باشد.
فراوانی نعمتی است كه اگر جنبه‌اش را نداشته باشیم، تبدیل به ضرر می‌شود. بنزین ارزان و فراوان آن‌قدر به‌مان ساخته بود كه هیچ‌وقت نمی‌خواستیم یا نمی‌توانستیم اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آن را بپذیریم.
● شهر می‌برید یا بیابان
خودروهای کلاس کوچک و با حجم موتور پایین، سوخت کمتری مصرف می‌کنند. از طرف دیگر، در خودروهای دو دیفرانسیل یا در کلاس خودروهای بزرگ که دارای حجم موتور بیشتری هستند، بنزین بیشتری مصرف می‌شود.
خودروهای کوچک برای محیط‌های درون‌شهری و خودروهای بزرگ‌تر برای مسافرت‌ها و ترددهای بین‌شهری مناسبند. استفاده از خودروهای مجهز به گیربکس ۵دنده هم باعث کاهش مصرف سوخت در بزرگراه‌ها می‌شود.عددهای این جدول برای مصرف در شهر است.

فرخنده ملكی‌فر

منبع : روزنامه همشهری