اگر می‌خواهید اهل بخیه شوید...

بخیه‌، نوعی دوختن است که پزشکان به‌ویژه جراحان، برای نگاه‌داشتن پوست و اندام‌های داخلی، رگ‌های خونی و در مجموع، همه بافت‌های بدن انسان پس از آنکه در اثر جراحت یا جراحی صدمه دیده‌اند، به کار می‌برند. بنابراین باید به اندازه‌ کافی قوی باشند تا پاره نشوند، غیرسمی باشند تا واکنش‌های آلرژی جدی در بدن ایجاد نکنند و قابلیت ارتجاع مناسبی داشته باشند تا به راحتی گره زده شوند. به‌علاوه فاقد «اثرسختی» باشند، بدین معنی که نخ‌های بخیه نباید به مایعات اجازه نفوذ به داخل بدن را بدهند، چرا که به آسانی باعث عفونت می‌شوند.
نخ‌های بخیه، به طور کلی به دو دسته «قابل جذب» و «غیرقابل جذب» تقسیم می‌شوند. نوع «قابل جذب» بدون آسیب و ضرر خاصی، در طول زمان در بدن جذب می‌شود، بدون آنکه نیاز به دخالت خاصی داشته باشد و نوع «غیرقابل جذب» که باید به‌طور دستی خارج شوند و به صورت نامحدود نیز نمی‌توانند باقی بمانند. طی یک جراحی، انواع مختلف نخ‌های بخیه می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند که بستگی به محل و محیط انجام دارد.
نخ‌های بخیه‌ای که در اعضای حساس استفاده می‌شوند (مانند قلب)، به دلیل استرس وارده به آنها به علت فشار و حرکت مداوم یا به دلیل وجود دایمی مواد مضر شیمیایی (مانند مثانه)، لازم است تا به طور خاص برای آن منظور تهیه شده باشند یا از مواد محکم‌تری برای انجام وظیفه‌شان ساخته شوند و در ضمن از نوع غیرقابل جذب باشند تا خطر سایش را کم کنند.
● نخ‌های بخیه قابل جذب
نخ‌های بخیه قابل جذب، از موادی ساخته شده‌اند که پس از یک دوره زمانی خاص (بسته به نوع ماده آن، از ۱۰ روز تا ۸ هفته) در بافت‌ها از بین می‌روند، به همین دلیل در بسیاری از بافت‌های داخلی بدن استفاده می‌شوند. در بیشتر موارد، ۳ هفته، مدت زمان مناسبی است تا زخم، محکم بسته شود و و مدت بیشتری هم مورد نیاز نیست. در حقیقت ناپدید شدن آن یک مزیت است که هیچ ماده خارجی درون بدن، بر جای نمی‌گذارد که واکنش‌های آلرژیک را برانگیزاند و بیمار لازم نیست تا برای برداشت آنها، به پزشک مراجعه کند. در گذشته این نوع نخ‌های بخیه، به طور اولیه از روده گوسفند تهیه می‌شدند که اصطلاحا «Catgut»، نامیده می‌شوند. روند تولید آنها شبیه ساخت تارهای دستگاه‌های موسیقی مانند ویولن و گیتار و هم‌چنین راکت تنیس بود. کاشف آن، یک جراح قرن ۱۰ به نام «الزهراوی» است که گزارش مشاهدات خود را در زمینه قابلیت‌های حل شدن Catgut، هنگامیکه یک میمون، کنف‌‌های به کار رفته در سری یک بطری را خورد و مشکلی برای او به‌وجود نیامد، ارایه کرد.
امروزه نخ‌های بخیه‌ گات از روده گوسفند و گاو تهیه می‌شوند که ممکن است غیر عمل‌آوری‌شده (گات ساده)، آغشته به نمک کرومیوم برای افزایش زمان باقی ماندن آنها در بدن (کرومیک گات) یا heat-Treated به منظور افزایش سرعت جذب آنها (گات سریع) باشند.
به هر حال، امروزه مهم‌ترین قسمت نخ‌های بخیه قابل جذب، از فیبرهای پلیمر مصنوعی ساخته می‌شوند که ممکن است به صورت مجموعه‌ای از فیلامان‌ها یا تک‌فیلامانی باشد. این نخ‌های بخیه، مزایای بسیار زیادی نسبت به انواع قدیمی‌تر دارند که می‌توان به مواردی مانند استفاده آسان‌تر، قیمت پایین‌تر، واکنش‌های بافتی کمتر و ثبات بیشتر اشاره نمود. البته در قاره اروپا و کشور ژاپن، نخ‌های بخیه گات منع مصرف دارند که علت آن پیدایش مواردی مانند انسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی (بیماری جنون‌گاوی) متعاقب مصرف آنها می‌باشد. هر چند که حیواناتی که از آنها نخ‌های بخیه گات تهیه می‌شوند، دارای گواهینامه BSE-Free می‌باشند، تولید‌کنندگان بزرگ نخ‌های بخیه، فرمول اختصاصی خود را پیاده می‌کنند تا پیشگامی خود را در این زمینه حفظ کنند، مانند ترکیبات گوناگونی از «پلی‌گلیکولیک‌اسید» (به طور مثال ویکریل)، «لاکتیک اسید» یا «کایرولاکتون». گاهی، نخ‌های بخیه قابل جذب می‌توانند باعث التهاب شوند و به این ترتیب به وسیله بدن دفع شوند.
● نخ‌های بخیه غیرقابل جذب
این نخ‌های بخیه از موادی ساخته می‌شوند که به وسیله بدن، متابولیزه نمی‌شوند، بنابراین برای بستن زخم‌های پوستی یا به طور کلی در مواردی که نخ‌های بخیه می‌توانند پس از چند هفته برداشته شوند، استفاده می‌شوند. همچنین در بعضی از بافت‌های داخلی که نخ‌های بخیه قابل جذب کافی نیستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور مثال در قلب و رگ‌های خونی که حرکت متفاوت آنها نیاز به نخ‌های بخیه با ماندگاری بیشتر از ۳ هفته را می‌طلبد تا زخم‌ها زمان کافی برای بسته شدن را داشته باشند، کاربرد دارند. دیگر اعضا مانند مثانه که حاوی مایعی است که نخ‌های بخیه قابل جذب را در عرض تنها چند روز حل می‌کند و جراحت، فرصت کافی برای ترمیم را ندارد، نیز از این نوع، سود می‌برند.
التهابی که پروتئین‌ خارجی موجود در بعضی نخ‌های بخیه قابل جذب ایجاد می‌کند، زخم را گسترش می‌دهد بنابراین، دیگر انواع نخ‌های بخیه که کمتر «آنتی‌ژنتیک» می‌باشند و واکنش‌های ایمنی را برنمی‌انگیزند و اسکار حاصله را کمتر می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. مواد بسیاری وجود دارند که در نخ‌های بخیه غیرقابل جذب، به کار می‌روند. شایع‌ترین آنها، فیبرهای طبیعی و سیلک می‌باشند که با روش‌های ساخت مخصوص تهیه می‌شوند تا بتوان از آنها در جراحی استفاده کرد. دیگر نخ‌های بخیه غیرقابل جذب از فیبرهای مصنوعی مانند «پلی‌‌پروپیلن»، «پلی‌استر» یا «نایلون» تهیه می‌شوند که گاهی پوششی نیز روی آنها قرار می‌گیرد تا خصوصیات عملکردی آنها افزایش یابد.
● اندازه نخ‌های بخیه‌
این اندازه‌ها که به وسیله فارماکوپنه ایالات متحده (USP) تعریف شده‌اند، از اندازه۱ تا ۶طبقه‌بندی شده‌اند (۱، کوچک‌ترین شماره). قطر شماره ۴، تقریبا هم‌اندازه قطر تارهای یک راکت تنیس است. از آنجا که روش‌های ساخت این نخ‌ها، در ابتدا از روش‌های ساخت تارهای دستگاه‌های موسیقی تبعیت می‌کردند، قطرهای نازک‌تری نداشتند. به موازات پیشرفت صنعت، شماره ۰? نیز به جمع بقیه شماره‌ها افزوده شد و به تدریج، نخ‌هایی با قطر کمتر و کمتر تهیه شدند که با شماره‌های ۰۰? تا ۰۰۰۰۰۰? (۰-۶یا ۰/۶) شناخته می‌شوند.
نخ‌های بخیه امروزی از شماره ۵? (نخ‌های بسیار محکم برای جراحی‌های ارتوپدی) تا شماره ۰-۱۱ (مونوفیلامان‌های بسیار نازک برای استفاده در چشم) در دسترس می‌باشند.

منبع : هفته نامه سپید